Ковид вируси қайта ямриған хитайда, җәсәт көйдүрүш орунлири 24 саәт ишләшкә башлиған
2023.12.25
Әнгилийәдә чиқидиған “күндилик чолпан” (Daily Star) гезитиниң 24-декабирдики хәвиригә қариғанда, йеқинқи бир нәччә һәптидә дуня миқясида ковид вируси қайта ямраватқан болуп, JN.1 Типлиқ йеңи вирус инсанларни сарасимигә салмақта икән, хитайда болса җәсәт көйдүрүш орунлири 24 саәт ишләшкә башлиған. Буниңдин хитайдики ковид юқумидин өлүватқанларниң көпийиватқанлиқи мәлум болған.
Хәвәрдә ейтилишичә, алдинқи айда JN.1 Типлиқ йеңи вирус пүтүн дуняда ямрашқа башлиған болуп, әнглийә вә хитайни өз ичигә алған нурғун дөләтләрдики асаслиқ вирус болуп қалған. Дуня сәһийә тәшкилатниң әң йеңи доклатиға асасланғанда, бу йеңи типтики вирус кона вирусниң өзлүкидин шәкил өзгәрткән түри икән. Доклатта мундақ дейилгән: йеқинқи бир нәччә һәптидә JN.1 Типлиқ вирусниң нурғун дөләтләрдә байқалғанлиқи һәм дуня миқясида юқумланғучиларниң тез көпийиватқанлиқи мәлум қилинди. Бу вирус тез сүрәттә ямриғанлиқи үчүн дуня сәһийә тәшкилати уни бурунқи ковидниң йеңи вариянти, йәни ана ковидниң йеңи туғундиси дәп изаһлиди”.
Бу хәвәрдә йәнә, хитайдики әһвалниң еғирлиқи көрситилгән болуп, хенәндики бир хитайниң мәлуматиға қариғанда, йәрлик һөкүмәтниң контроллуқидики җәсәт көйдүрүш орунлири алдираш болуп кәткән. Җо фамилилик бу хитай мундақ дегән: “дәпнә идарисидә 8 җәсәт көйдүрүш орни бар, һәр күни 24 саәт җәсәт көйдүриду, бу бәкму қорқунчлуқ! дәпнә идарисидики җәсәт қоюш орни амминиң еһтияҗини қамдиялмайду. Өткән 3 йилда шәхсләр ачқан дәпнә қилиш ширкәтлири иш башлиди, иш-оқити бәк раваҗ тапти. Чүнки өлгәнләрниң сани тез көпәйди. Һазир җәсәт көйдүрүш орунлири һәр күни җәсәт көйдүриду, көйдүрүшни сақлап турған җәсәтләр тоңлитиш өйигә қоюлиду, җәсәт көйдүрүш нөвитини сақлаш вақтиму хели узун”.
Хәвәрдә берилгән мәлуматқа асасланғанда, хитайда һазир 118 миң 977 адәм йеңи ковид вируси билән юқумланған болуп, 7557 адәмниң әһвали хәтәрлик икән, һалбуки хитай тәрәп қанчә адәмниң өлгинидин техичә мәлумат бәрмигән. Һиндистандиму әһвал еғир икән, әмма һиндистандики алақидар мәсуллар һазирчә чоң мәсилә йоқ дәп вәзийәтни нормал көрситишкә урунған.
Нөвәттә бу JN.1 Типлиқ вирусниң илгири ковид ямриған барлиқ дөләтләрдә қайта ямраш еһтимали күчлүк икән.