Вашингтон почтиси гезити хитайдики тәҗрибихана бихәтәрликидики йочуқниң йеңи юқумға сәвәб болуши мумкинликини билдүргән

Вашингтон почтиси гезити хитайдики био-химийә тәҗрибиханилириниң бихәтәрлик өлчими һәққидә зор көләмлик бир тәкшүрүш доклати елан қилған.

12-Апрел күни елан қилинған бу тәкшүрүш доклатида, хитайниң био-химийә тәҗрибиханилириниң бихәтәрликигә капаләтлик қилиштики йетәрсизлики сәвәбидин йәнә бир қетимлиқ кәң көләмлик юқум йүз бериш хәвпиниң һәр вақит мәвҗутлуқи әскәртилгән.

Вашингтон почтиси гезити бу тәкшүрүш доклатини хитайда тарқалған сарс, коруна вируслири вә ахбаратларда анчә диққәткә еришәлмигән башқа вирус тарқилиш вәқәлиригә аит санлиқ мәлуматлар, тәтқиқат нәтиҗилири вә мутәхәссисләрниң баянлири асасида тәйярлиған. Униңда хитайдин ибарәт һакиммутләқ дөләтниң вирусқа аит учурларни хәлқара билән ортақлашмаслиқи, әмәлийәтни йошуруши сәвәб болған вә болидиған еғир ақивитиму әскәртилгән.

Доклатта коруна вирусиниң вухәндики тәҗрибиханидин тарқап кәткәнликидәк бир еһтимал билән йолға чиқип туруп, хитайниң мушундақ хәтәрлик тәҗрибиләрни бир тәрәп қилиштики иқтидари тәһлил қилинған. Униңда дейилишичә, хитайда йүз бәргәндәк тәҗрибихана һадисилири америкида 70-йиллирида заманиви бихәтәрлик өлчими қоллинилиштин илгири йүз берип баққан. Әмма таки 2020-йилиғичә хитайдики тәҗрибиханиларни зиярәт қилип баққан чәтәллик мутәхәссисләрниң дейишичә, хитайдики тәҗрибиханилардики бихәтәрлики һазирму өлчәмгә тошмайдикән. Мәсилән, тәҗрибиханида ишлитилгән үскүниләр вә тәҗрибә қилинған һайванларниң қанунсиз һалда сетилиши, тәҗрибиханидин чиққан әхләт вә суниң бихәтәр бир тәрәп қилинмаслиқидәк әһваллар еғир икән.

Вашингтон почтиси гезитиниң доклатида дейилишичә, хитай гәрчә ковид-19 юқумидин кейин қанун мақуллап бу җәһәттики тәдбирләрни чиңитидиғанлиқини җакарлиған болсиму, әмма униң у қанунға әмәл қилған-қилмайватқанлиқини билиш мумкин әмәс икән. Чүнки у һазирғичә хәлқаралиқ тәкшүргүчиләрниң вухәндә тәкшүрүш әп беришиға йол қоймиған.

Тәкшүрүш доклати ахирида, мана шуниңдәк нурғун амилларни көздә тутқанда дуняниң коруна вируси юқумиға охшаш йәнә бир нөвәтлик юқумниң хәвпигә учраш еһтималлиқи йоқ дегили болмайдиғанлиқи хуласиләнгән.