Доналд трамп хитайниң фентанил вә қанунсиз көчмәнләр еқиниға қарши хитай маллириға қошумчә 10 пирсәнт баҗ қойидиған болди

Американиң йеңи сайланған пирезиденти доналд трамп, вәзипигә олтурған күни хитайниң фентанил вә қанунсиз көчмәнләр еқиниға қарши хитай маллириға қошумчә 10 пирсәнт баҗ қойидиғанлиқини билдүргән.

Ройтерс агентлиқиниң ашкарилишичә, нөвәттә трампниң мәслиһәтчилири фентанил мәсилисидә хитайға пирезидент җов байдендин техиму қаттиқ қол болушни тәшәббус қилмақтикән. Доналд трамп 25-ноябир өзиниң “һәқиқәт” иҗтимаий таратқу суписида елан қилған учурида, хитай маллириға қошумчә 10 пирсәнт баҗ қоюш билән бир вақитта йәнә мексика вә канададин киргән малларға 25 пирсәнт баҗ қойидиғанлиқини ейтқан. Нөвәттә, доналд трамп американиң фентанил вә қанунсиз көчмәнләр еқининиң һуҗумиға учраватқанлиқини қәйт қилмақта. У “һәқиқәт” суписидики учурида, “таможна беҗи зәһәрлик чекимлик, болупму фентанил вә қанунсиз чәт әл көчмәнлириниң дөлитимизгә еқип кириши тохтиғучә давамлишиду” дегән.

Униң ейтишичә, у бурун хитай билән зәһәрлик чекимликниң, болупму фентанилниң зор миқдарда америкаға йоллиниши һәққидә көп қетим сөзләшкән болсиму, һечқандақ үнүми болмиған. Келәр йили 20-январ күни рәсмий вәзипигә олтуридиған тармп мундақ дегән: “хитай вәкиллири маңа бу ишта қолға чүшкән зәһәрлик чекимлик әткәсчилиригә әң еғир җаза, йәни өлүм җазаси беридиғанлиқини ейтқан. Әпсуски, улар һечқачан вәдисигә әмәл қилмиди.”

Хитай рәиси ши җинпиң 2023-йили 11-айда сан-франсискода пирезидент байден билән көрүшкәндиму фентанилға қарши пикир бирлики һасил қилған. Әйни вақитта байден һөкүмити хитайниң уйғурларни бастуруши сәвәбидин ембарго қоюлған хитай җ х министирлиқиниң әдлийә институтини қара тизимликтин чиқарғаниди. Трамп, мексика билән канаданиң узундин бери давамлишип келиватқан бу мәсилини һәл қилишқа һоқуқлуқ һәм униң буни асанла һәл қилишқа күчи йетидиғанлиқи, лекин “бу қетим уларниң бу күчини ишлитишини тәләп қилғанлиқи, лекин шуниңғичә уларниң чоң бәдәл төләш вақти кәлгәнлики” ни ейтқан. Бирақ, хитайниң вашингтонда турушлуқ әлчиханиси 25-ноябир буниңға инкас қайтуруп, “һечкимниң сода уруши яки таможна беҗи урушида ғәлибә қилалмайдиғанлиқи” лиқини билдүргән. Ройтерс агентлиқиниң қәйт қилишичә, хитай әлчиханисиниң баянатчиси лю пеңйү, хитайниң фентанил материяллириниң америкаға еқип киришигә қәстән йол қойғанлиқиға даир пикирләрниң “пакит вә реаллиққа пүтүнләй уйғун әмәслики” ни илгири сүргән.