Yawropa parlaméntida, kishilik hoquqni depsende qilghuchi xitay emeldarlirigha téximu köp jaza qoyush telep qilindi

 Yawropa parlaméntining 13-dékabir küni ötküzülgen muzakire yighinida parlamént ezasi, shiwétsiyelik siyasiyon deywid léga sözge chiqip, kishilik hoquqni depsende qilghuchi xitay emeldarlirigha téximu köp jaza qoyushqa chaqirghan shundaqla xitaydin ilham toxti qatarliq tutqunlarni qoyup bérishni telep qilghan. Yawropa parlaméntining bu qétimliq muzakirisi yawropa ittipaqi rehberliri 14-we 15-dékabir künliri yighin ötküzüp, rusiyening ukra'ina urushigha yardem qilghan xitay shirketlirige émbargo qoyush-qoymasliqni muzakire qilish harpisida élip bérilghan. Melum bolushiche yawropa kéngishining pirézidénti charlés mishél bilen yawropa komitétining re'isi ursula fon dér léyén bu ayning bashliri xitayda ziyarette bolghanda shi jinpinggha rusiyeni herbiy esliheler bilen teminlep, yawropa ittipaqining rusiyege yürgüzgen émbargosigha xilapliq qilghan 13 xitay shirkitining tizimlikini bergen.

 Deywid léga yawropa parlaméntida qilghan sözide mundaq dégen: “Men noyabir éyida dep ötkendek kommunistik xitay hakimiyiti yawropa üchün uzun muddetlik eng chong tehdit. U, sistémiliq derijidin tashqiri dunya hökümranliqini qoghlashmaqta hem buninggha yétishning pilanini tüzmekte. U, démokratiye we kishilik hoquq, qanun bilen tehdit salmaqta” .

Deywid léganing tekitlishiche, xitay dunyawi chong küch süpitide alahide mejburiyetke ige bolsimu, xitay rehberliri dunyawi mesililerni hel qilishtin köprek dunyawi mesile peyda qilmaqtiken. U, xitayning ukra'ina urushida rusiyeni qollash, teywen'ge tehdit sélish, kishilerni naheq qamash, istibdat qimmet ölchimini éksport qilish, tibet we Uyghur rayonida mejburiy assimilyatsiye élip bérish, mejburiy emgek, insaniyetke qarshi jinayet we irqiy qirghinchiliq xewpi peyda qilish arqiliq mesile yaratqanliqini bildürgen. Deywid léga sözining axirida: “Biz barliq wasitilerni ishlitip, bu doklatta éytilghinidek küchlük we éniq rewishte xitaygha ziyade tayinishni ret qilishimiz, qattiq soda tedbiri qollinishimiz, kishilik hoquqni depsende qilghuchilargha téximu köp jaza qoyushimiz, ilham toxti, guy mingxey, jimiy lay we naheq qamalghan barliq kishilerni qoyup bérishni telep qilishimiz kérek” dégen.