"зимистан" тори: "хитай маарип министирлиқи 6-7 яшлиқ уйғур балилирини ичкиридики мәктәпләрдә оқутушни ойлашмақта"

Хитай маарип министирлиқиниң хитай өлкилиригә йөткәп оқутулуватқан уйғур балилириниң яш чәклимисини төвәнлитип, 6-7 яшлардики балилириниму йөткәп оқутушни пиланлаватқанлиқи илгири сүрүлмәктә.

Италийәдики "зимистан" намлиқ тор бетиниң хәвиридә илгири сүрүлүшичә, бу пиланниң мәқсити уйғур балилирини "хитайлаштуруп", уларниң өрп-адәт вә йемәк-ичмәк адәтлирини кичикидин башлапла өзгәртиш икән. Хәвәрдә нөвәттә хитай һөкүмитиниң әң кичики14 яштики уйғур балилирини хитай өлкилиридә һәқсиз оқутуватқанлиқи, буниң кишиләрдә "бу хил имтиязниң арқисидики мәқсәт немә" дегән соал пәйда қилғанлиқи тәкитләнгән.

Хәвәрдә қәйт қилинишичә, лявниң йеза-игилик кәспий техника мәктипиниң бир йетәкчиси, бу пиланниң арқисидики мәқсәт һәққидә тохтилип, буниң хитай рәһбәрлириниң "дана" пикири икәнлики, бу уларниң "хитайлишиши" ни илгири сүрүпла қалмай, "ата-анилириниң чатақ теришиниң алдини алидиғанлиқи", "уларниң балилириниң ичкиридә хитайлар билән биллә яшап, исян көтүрүшкә петиналмайдиғанлиқи" ни билдүргән.

Хәвәрдә қәйт қилинишичә, нөвәттә лявниңдики мәзкур мәктәптә 500 гә йеқин уйғур, қазақ балилар оқуватқан болуп, улар қаттиқ контрол қилинидикән. Уларниң ана тилида сөзлиши, динға ишиниши, сирт билән алақә қилиши қаттиқ чәклинидикән. Бу мәктәптики бир йетәкчи оқутқучи, өзлиригә берилгән вәзипини рәт қилишқа болмайдиғанлиқи, "буниң дөләт бәргән сиясий вәзипә" икәнликини билдүргән.

Хәвәрдә илгири сүрүшичә, хитайниң башқа өлкилиридики уйғур оқуғучилириниң әһвали лявниңдикиләр билән охшаш икән. Тйәнҗиндики бир хитай йетәкчи оқутқучиси уйғур оқуғучилар һәққидә тохтилип, "шинҗаңлиқ бу балилар. . . Оқутқучиси вә) хитай( оқуғучилар билән алақә қилиш җәрянида уларниң турмушқа болған тонуши, қиммәт қариши, мәсилиләргә қандақ һөкүм қилишиниң тәсиригә учрайду. Бу оқуғучилар шинҗаңға қайтип барғандин кейин компартийәниң рәһбәрликини қобул қилиду вә уни қоллайдиған болиду," дегән. Нөвәттә хәлқарада хитай һөкүмити уйғурларға қарита "мәдәнийәт қирғинчилиқи" елип бериш билән әйибләнмәктә.

Буни бесиш арқилиқ, пикриңизни йезиң

• Принт
• Һәмбәһр
• Әвәтиш

Барлиқ пикир - баянларни көрүш.

• Бүгүнки аңлитиш
• Илгирики аңлитишлар