ئۇيغۇرلارنىڭ تۈركىيىگە كۆچۈش تارىخىغا 60 يىل توشقاندا
2013.11.03
مۇھەممەدئىمىن بۇغرا(ئالدىنقى رەت ئوڭ تەرەپتە قارا كىيىملىك) خوتەننىڭ ئۆلىماسى بىلەن. 1933-يىلى خوتەن.
http://en.wikipedia.org
ئۇيغۇرلارنىڭ شەرىقتىن غەرىپكە شۇنداقلا ئۆز يۇرتىدىن تۈركىيىگە كۆچۈشى ئۇزۇن يىللىق تارىخقا ئىگە. ئەمما تۈركىيىدە ئۆتكۈزۈلگەن خەلقئارالىق ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنلىرىدا تۈرك ۋە ئۇيغۇر تارىخچىلىرى دائىم ئۇيغۇرلارنىڭ 1949 - يىلى كوممۇنىست خىتايلار شەرقىي تۈركىستاننى بېسىۋالغاندىن كېيىن ھىندىستان، پاكىستان ۋە ئافغانىستان قاتارلىق دۆلەتلەرگە قېچىپ چىققان.
ئۇلار ئۇ دۆلەتلەردە بىر قانچە يىل تۇرغاندىن كېيىن ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆز ۋاقتىدىكى رەھبەرلىرى مۇھەممەد ئىمىن بۇغرا ۋە ئەيسا يۈسۈف ئالپتېكىن قاتارلىقلارنىڭ تىرىشچانلىقى بىلەن تۈركىيە ھۆكۈمىتىنىڭ ياردىمىگە ئېرىشىپ، 1953 - يىلى تۈركىيىگە كەلگەنلىكى، شۇ قېتىمدا 1850 شەرقىي تۈركىستانلىقنىڭ تۈركىيىگە ماكانلاشقانلىقى، نەتىجىدە ئۇيغۇرلارنىڭ تۈركىيىگە كۆچۈشىنىڭ ئەنە شۇنىڭ بىلەن باشلانغانلىقىنى بايان قىلىشىدۇ. ئۇنداقتا ئۇيغۇرلارنىڭ تۈركىيىگە كۆچۈشى قاچان ۋە قانداق باشلانغان؟ بۈگۈنكى كۈندە قانداق داۋاملىشىۋاتىدۇ؟ دېگەنگە ئوخشاش سوئاللارغا جاۋاب تېپىش ئۈچۈن بۇ ھەقتە 2 پارچە ماقالىسى ئېلان قىلىنغان ھامۇت گۆكتۈرك بىلەن سۆھبەت ئېلىپ باردۇق.
كۆپ كۆرۈلگەن خەۋەرلەر
RFA
- پارىژدا ئوتتۇرىغا چىققان «شىنجاڭلىق» لارنىڭ كىملىكى ئاشكارىلاندى
- تۇزىنى يەپ، تۇزلۇقىنى چېقىش: خىتاي يازغۇچىسى ۋاڭ مېڭنىڭ ئۇيغۇر سۆيگۈسى قانچىلىك؟
- خىتاي ئۆزىنى ئاقلاش ئۈچۈن «ب د ت 16-نۆۋەتلىك ئاز سانلىقلار مۇنبىرى» دە بىر نەپەر ئۇيغۇر ئايالنى سەھنىگە چىقارغان
- يەكەنلىك مۇھەممەت تۇرسۇن ئاكىنىڭ مۇساپىرلىق ھېكايىسىنى ئۇنىڭ ئەۋلادلىرى داۋاملاشتۇرماقتا (2)
- «شەرقىي تۈركىستان ئىسلام جۇمھۇرىيىتى» (1933-1934) ناملىق كىتاب يورۇق كۆردى