13 - April kelpin namayishida hakimni tillighan kishige 6 yilliq qamaq jazasi bérilgen

Igilishimizche, kelpinde yépiq sot arqiliq jaza höküm qilin'ghan 17 neper tutqun ichide hakimni tillighanliqi üchünla 6 yil késilgen bir kishining délosi melum bolmaqta.

Dunyaning héch bir yéride mewjut bolmighan we héchqandaq bir qanun'gha toghra kelmeydighan bu xil bimene jaza hökümi Uyghur élining nöwettiki éghir ré'alliqining ich yüzini ashkara qilmaqta.

Xitay saqchiliri teripidin étip öltürülgen 17 yashliq Uyghur oqughuchi abdulbasitning naheq ölümi 13 - april küni kelpin xelqining bir meydan qarshiliq namayishigha pilte bolghan.

Merhum abdulbasitning anisi aminemning radi'omizgha bildürüshiche, shu küni kelpinning yürchi yézisidin teshkillen'gen namayishchi amma miyitni kötürüp nahiyelik hökümet binasigha qarap yürüsh qilghan. Halbuki, namayishchi amma yérim yolda qoralliq saqchilar teripidin tosuwélin'ghan. Bu chaghda kelpin nahiyesining hakimi hüriyet we aqsu wilayitining waliysi merdan muqiyt qatarliqlar neq meydan'gha yétip kelgen. Del shu waqitta namayishchilar ichidin bireylen “Qanjuq” dep birsini tillighan. Uning bu sözni kimge qaritip dégenlikini kishiler angqiralmighan. Emma namelum birsi hüriyet hakimning quliqigha shiwirlap, bu til - ahanetning hakimgha qaritilghanliqini yetküzgen.

Namayishtin kéyinki saqchilarning tutqunida héliqi kishimu tutulghan. Birqanche ayliq qamaqtin kéyin bu kishini “Hakimgha til tegküzüp haqaret qilghan” dégen qalpaq bilen 6 yilliq qamaq jazasigha höküm qilghan.

Ziyaritimiz jeryanida aminem shunche zor tehditlerge qarimay özining nahiyelik hökümetke éltimas sun'ghanliqini, éltimasida tutqun qilin'ghanlarni qoyup bérishni, jaza hökümi késilgenlerge kengchilik qilishni ötün'gen. U yene özining qamaqtiki gunahsiz kishilerning ornida türmide yétishqa razi ikenlikini, peqet tutulghanlarni qoyup bersila oghli abdulbasitning dewasini qilmaydighanliqini bildürgen.

Halbuki, uning éltimasigha jawab bérilmeyla qalmastin, belki uni saqchilar tutup bir kéche - kündüz qamap qoyghan. Uning üstige, 3 aydin buyan da'iriler uning étiwétilgen oghli abdulbasitning qeyerge kömüwétilgenliki heqqide uchur bérishnimu ret qilghan.

Aminem hazir kelpin baziridiki buningdin 5 yil burun özige teqsim qilin'ghan töwen ijarilik öyidin qoghlan'ghan. U amalsiz yerlik da'irilerdin nopusini aqsugha yaki üchturpan'gha we yaki ürümchige yötkep bérishni telep qilghan bolsimu, emma bu telipi ret qilin'ghan. Shinjang uniwérsitétining birinchi yilliqini püttürgen qizimu a'ile iqtisadining yar bermesliki sewebidin oqushtin toxtap qélishqa mejbur bolghan.

Tepsilatni awaz ulinishtin anglighaysiz.