Ershidin we zulpiqar: “451 Kilométir yolni piyade méngip, türk xelqige tesir körsettuq”
2018.12.13
Uyghurlarning hazirqi éghir weziyiti bolupmu jaza lagérliri mesilisi gherb elliride izchil halda tilgha éliniwatqan bügünki künde türkiye hökümitining sükütte turuwélishi türkiyediki Uyghurlarni heriketke keltürdi.
12-Ayning 1-küni istanbuldin piyade yolgha chiqqan ershidin erkin bilen Uyghur yash zulpiqar éli 10-dékabir küni enqerege yétip keldi. Ularni enqerede yashawatqan bezi Uyghurlar we türkiyediki eng chong yashlar teshkilatliridin biri bolghan “Ülkü ojaqliri” teshkilatining mes'ulliri we ezaliri enqerening kirish nuqtisida kütüwaldi. Ular aldi bilen türkiye jumhuriyitining qurghuchisi mustafa kamal atatürkning xatire sariyigha bérip du'a qilghandin kéyin, parlamént ezasi oljay kilawuz ependi teripidin ishxanisida qobul qilindi.
Biz bu seper toghrisida tepsiliy melumat igilesh üchün mikrofonimizni ulargha uzattuq. Ular: “Türk hökümitige tesir körsiteliduqmu-yoq, bilmeymiz, emma türk xelqige zor tesir körsetkenlikimiz éniq” dédi. Ershidin erkin ziyaritimiz jeryanida Uyghurlar öz wetinide duchar boluwatqan éghir zulumning aziyishigha bir'az bolsimu paydisi bolarmu dégen oy bilen istanbuldin enqeregiche bolghan 451 kilométir yolni piyade bésip kelgenlikini, emma kütken meqsitige yételmigenlikini epsusluq ilikide tekitlidi.
Ershidin erkin bilen zulpiqar éli türkiyening istanbul shehiridin türkiye paytexti enqeregiche piyade méngip kélish jeryanida ularning qish pesli we soghuq démestin kéche-kündüz piyade méngishi yol boyidiki türk xelqini qattiq tesirlendürgen. Bu seper yene türk axbarat organliriningmu qattiq diqqitini tartqan. Chong-kichik bolup, 20 gézit we 8 etrapida téléwiziye qanalliri bu heqte xewer ishlep tarqatqan shundaqla bu yürüsh ijtima'iy taratqulardiki muhim xewer témiliridin birige aylan'ghan. Ershidin erkin bu heqte tepsiliy melumat berdi.
Ershidin erkin ependi yene enqerede parlamént ezaliri bilen körüshüp, Uyghurlarning hazirqi éghir weziyiti toghrisida melumat bergenlikini tilgha aldi.
Ershidin erkin bilen istanbul yéqinidiki qoja'ali wilayitidin tartip enqeregiche bille méngip kelgen Uyghur yash zulpiqar éli istanbuldin-enqerege piyade méngip kélishning türkiye hökümitige tesir qilghan yaki qilmighanliqini bilelmigenlikini, emma türk xelqige qattiq tesir körsetkenlikini, bu seperning Uyghur dewasini tonutush jehette paydiliq bolghanliqini bayan qildi.
Zulpiqar éli ependi bu qétimqi uzun seper jeryanida türk xelqining méhmandostluqi we Uyghurlargha bolghan söygüsidin qattiq tesirlen'genlikini bayan qildi.
Ershidin erkin bilen zulpiqar éli 12-ayning 13-küni enqerede, shenbe küni türkiyening bursa shehiride ikki chong ammiwi teshkilatning pa'aliyitige teklip qilin'ghan bolup, u yerde Uyghurlarning hazirqi éghir weziyitini anglitidiken.
Enqere uniwérsitétining oqughuchisi meryem sultanmu bu heqte ziyaritimizni qobul qildi. U Uyghur yashlarning bir qolida kök bayraq, yene bir qolida türk bayriqi kötürüp enqerege kelgenlikini, buning Uyghur dewasini anglitish üchün paydiliq bolghanliqini tekitlidi.
Ershidin erkin 1985-yili ürümchide dunyagha kelgen bolup, 2015-yili akisi bilen türkiyege kelgen. Zulpiqar éli bolsa 1989-yili ürümchide tughulghan bolup, 2000-yili ata-anisi bilen birlikte türkiyege kélip olturaqlashqan. U eskishéhir uniwérsitéti sayahet we méhmanxana bashqurush kespini püttürgen bolup, hazir tijaret bilen shughullinidiken.