Istanbuldiki Uyghur yesliliride ana til we milliy örp-adetlermu ögitilmekte

Istanbulning Uyghurlar eng köp olturaqlashqan zeytinburnudiki Uyghur yeslisi. 2016-Yili noyabir, türkiye.

Her qandaq ata-ana perzentlirining yaxshi yétishtürülüshi we kelgüside yaramliq adem bolushini arzu qilidu hem bu toghrisida izdinip perzentlirini yaxshi oqutushqa tirishidu. Jümlidin chet'ellerde yashawatqan Uyghurlarmu öz perzentlirining ana tili, medeniyiti we örp-adetliri bilen terbiyilinishi üchün tirishchanliq körsitip kelmekte.

Istanbulning Uyghurlar eng köp olturaqlashqan zeytinburnu we safaköy rayonlirida on'gha yéqin Uyghur yeslisi we qur'an kursliri échildi. Bu orunlar oqush yéshigha toshmighan ösmürlerni oqutup kelmekte.

Istanbulning zeytinburnu rayonida sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining tesis qilishi bilen échilghan Uyghur yeslisi we qur'an kursida bu yil 140 ösmür tizimlitip ders bashlighan.

Biz bu heqte toluq melumatqa érishish üchün aldi bilen zeytinburnudiki Uyghur yeslisi we qur'an kursini ziyaret qilip, mektep mudiri xurshide xanim bilen söhbet élip barduq.

Xurshide xanimning bildürüshiche, 140 neper oqughuchidin 30 oqughuchi ottura we bashlan'ghuch mekteplerde oquydighan Uyghur oqughuchilar bolup, hökümet mektipidiki derstin sirt waqitlarda bu mektepke kélip dini we milliy ders oquydiken, beziliri bolsa qariy bolush üchün qur'an kerimini yad alidiken, qalghan 110 neper ösmür bolsa, yéshi 4-6 yashlar etrapidiki oqush yéshigha toshmighanlar bolup, bular asasliqi Uyghur medeniyiti, örp-adetliri, dini telim terbiye we qur'an oqush, resim sizish, adettiki sanlarni hésablash hem tenterbiye pa'aliyetliri qatarliq saheler boyiche ders oquydiken.

Xurshide xanim bizni siniplarni aylandurup, ösmürlerning oqush ehwali toghrisida melumat berdi. Biz bir qisim ösmürler bilen söhbet élip barduq. Ösmürler özlirining kündilik oquwatqan derslik programmiliri toghrisida sözlep berdi.

Safaköydiki Uyghur yesliside 90 neper oqughuchi ders oquydu

Biz istanbulning safaköy rayonidiki ana til yeslisi toghrisida melumatqa érishish üchün bu yeslining mudiri rena xanim bilen söhbet élip barduq, rena xanimning bildürüshiche, bu yeslide bu mewsum 90 etrapida oqughuchi ders oqumaqta iken we bu yeslining 8 oqutquchisi bar bolup, yeslide Uyghur medeniyiti, qur'ani kerim oqush we yadlash, resim sizish, addiy sanlarni hésablash, du'a oqush dégen'ge oxshash mezmunlarda ders ötülidiken.

Biz istanbuldiki Uyghur yesliliri toghrisida pikir-qarashlirini élish üchün sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyiti ayallar bölümi mes'uli munewwer özUyghur xanim bilen söhbet élip barduq.

Munewwer özUyghur xanim, aldi bilen zeytinburnu we sefaköydiki Uyghur yesli we qur'an kursliri toghrisida toxtilip melumat berdi.

Munewwer öz Uyghur xanim sözide yene, weten ichi we sirtidiki pütün Uyghurlarning öz tili we medeniyitini qoghdap qélish üchün perzentlirige Uyghur tili ögitish kérekliki, Uyghur tili we milliy medeniyitini Uyghur perzentlirige ögitish weten ichidiki Uyghurlar üchün qanchilik muhim bolsa, chet'ellerde yashawatqan Uyghurlar üchünmu shunchilik ehmiyetlik ikenliki, chet'ellerde yashawatqan Uyghurlar özlirining ana tili we milliy medeniyitidin yiraqliship ketmesliki üchün perzentlirige yuqiri telep qoyup, Uyghur tili we medeniyiti hem dinini ögitishning bek muhim ikenlikini tekitlidi.

Sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining tesis qilishi bilen 2008-yili échilghan Uyghur yesliliride bu yil 200 etrapida ösmür ders oquwatqan bolup, bu yeslilerde oqush yéshigha toshmighan 4 yashtin 6 yashqiche bolghan Uyghur perzentliri, ösmürlerge alaqidar her xil saheler boyiche terbiyilinip kelmekte.