Uyghur tili sewiye sinash imtihani qandaq arqa körünüshte otturigha qoyuluwatidu?
2013.07.29
Melum bolushiche, shinjang maliye-iqtisad uniwérsitéti bilen junggo til istratégiyisi tetqiqat merkizi birlikte tüzgen Uyghur tili sewiye sinash imtihani (w y s k) layihisi yéqinda ürümchide mutexessislerning bahalap békitishige sunulghan.
Mezkur yighin xitaydiki taratqular arqiliq keng kölemde xewer qilin'ghan hemde “Uyghur tili sewiye sinash imtihanining yolgha qoyulushi junggodiki az sanliq milletler rayonlirida qosh tilliq ma'aripning heqiqiy yosunda yolgha qoyulghanliqi, az sanliq milletler til medeniyitining qoghdalghanliqi we tereqqiyat kapalitige érishkenlikining ipadisi” dep teshwiq qilin'ghan.
Bu yighin xitay ma'arip ministirliqi we Uyghur aptonom rayonluq ma'arip nazariti teripidin uyushturulghan bolup, uninggha dölet til komitéti, junggo yéziq ilmiy jem'iyiti, Uyghur aptonom rayonluq til-yéziq komitéti, shinjang uniwérsitéti we nenjing uniwérsitétidin teklip qilin'ghan 20 nechche mutexessis qatnashqan. Diqqetke sazawer yéri shuki, Uyghur tili boyiche döletlik sewiye sinash imtihanini yolgha qoyush heqqide Uyghur aptonom rayonida ötküzülgen bu yighin meydanigha peqetla xitay tilida lozunka ésilghan. Ilgiri ürümchidiki melum aliy mektepte oqutquchiliq qilghan, hazir yawropada yashawatqan pezilet xanim ziyaritimizni qobul qilip, nöwette xitay taratqulirida dawrang séliniwatqan Uyghur tili sewiye sinash imtihani (w y s k) heqqide melumat berdi.
Junggo ma'arip tori tarqatqan xewerlerge qarighanda, Uyghur tili sewiye sinash derije imtihani xitayda mongghul tili we ju'angzu tilidin kéyin üchinchi bolup yolgha qoyulghan az sanliq milletlerning dölet derijilik sewiye sinash imtihani hésablinidiken. Xitaydiki taratqular bes-beste buni “18-Qurultayda otturigha qoyulghan az sanliq milletlerning tili we medeniyitini qoghdash, güllendürüsh chaqiriqining ishqa éshishidur” dep körsetken.
Pezilet xanim Uyghur tili sewiye sinash imtihanining qandaq arqa körünüshte otturigha qoyuluwatqanliqi heqqide toxtilip öz qarashlirini otturigha qoydi.
Melumki, Uyghur aptonom rayonida xitay tili sewiye sinash imtihani (h s k) yolgha qoyulghan on nechche yildin buyan, xitay tili 8-derije imtihani ma'arip we ilmiy sahede xizmet qiliwatqan Uyghurlar üchün öz xizmitini saqlap qélish-qalalmasliqtiki birdin-bir shertke aylan'ghan. Hetta xitayche oqughan Uyghurlarmu bu ötkeldin mustesna bolalmighan. Emma xitaylar üchün, jümlidin Uyghur oqughuchilargha ders béridighan xitay oqutquchilar üchün héchqandaq til sherti qoyulmighan. Pezilet xanim nöwette Uyghur aptonom rayonida Uyghurlar bilen xitaylarning munasiwiti jiddiyleshken bir peytte, Uyghur tili sewiye sinash imtihanini yolgha qoyush teshwiqatining otturigha chiqqanliqining emeliyette xelq'aragha bir tashqi körünüsh yasashtin bashqa nerse emeslikini, uning hazirqi qosh tilliq ma'arip namida yekke tillashturulghan ma'arip shara'itida héchqanche ünüm hasil qilalmaydighanliqini ilgiri sürdi.
Tepsilatini awaz ulinishtin anglighaysiz.