Türk dunyasi yashliri qurultiyida Uyghurlar tonutuldi

Türk dunyasi yashlar qurultiyigha qatnashquchilar. 2013-Yili 29-noyabir, türkiye.

29-Noyabir künidin 1-dékabir künigiche türk dunyasining kültür paytexti dep élan qilin'ghan türkiyening eskishehir shehiride chaqirilghan türk dunyasi yashliri qurultiyida Uyghur mesilisi anglitildi.

Mezkur yighin'gha 25 dölettin, 115 uniwérsitéttin jem'iy 400 etrapida yash wekil qatnashti. Yighinda enqere ghazi uniwérsitéti tarix fakultéti oqutquchisi warish chaqal ependi Uyghurlarni tonutti. Yighinda yashlar dunyawi mesililer we rayon xaraktérlik mesililer toghrisida muzakire élip bardi. Yighin jeryanida bu wekillerni türkiyening türk dunyasigha mes'ul dölet ministiri békir bozdagh ependi, türkiye tenterbiye we yashlar ministiri su'at qilich ependi qobul qildi.

Yighinning échilish murasimigha türkiye büyük birlik partiyesi re'isi mustafa destichi ependi, eskishehir wilayitining mu'awin walisi azmi chelik we bezi partiyelerning mes'ulliri qatnashti we söz qildi. Mu'awin waliy azmi chélik ependi herqaysi qérindash milletlerdin kelgen yashlarni türk dunyasining kültür shehiri bolghan eskishehirde körgenlikidin intayin xursen bolghanliqini, yashlarning bu yerde öz-ara tonushup, bir-birining mesililirini öginishining türk dunyasining tereqqiyati, démokratiyilishishi üchün paydiliq ikenlikini bayan qildi.

Bu yighinni uyushturghan seljuqlu ma'arip, medeniyet we hemkarliq weqpi mudiri proféssor doktor turan güwen ependi yighin toghrisida radi'omizgha melumat bérip mundaq dédi:
-Bu yighin'gha 25 dölettiki qérindash millet yashliri qatnashti. Yighin'gha chet döletlerdin 110 kishi, türkiyedin 290 kishi bolup jem'iy 400 kishi qatnashti. Biz bu qurultayda dunyawi we rayon xaraktérlik mesililer toghrisida muzakire élip bérilidighanliqini uqturghan iduq, wekiller teyyarliq qilip keptu, yighinda dunyawi we rayon xaraktérlik mesililer toghrisida muzakire élip barduq. Nahayiti yaxshi yighin boldi. Bu yashlarning 99% tunji qétim türkiyege kelgen iken. Hemmisi bekla xursen boldi. Dölet ministiri békir bozdagh ependi dunyaning herqaysi jayliridin kelgen yash wekillerni qobul qildi. Bu yashlarni tenterbiye we yashlar ministiri su'at qilich ependimu qobul qildi. Bu ikki ministir yash wekillerge söz qildi. Wekiller öz döletliridin élip kelgen sowghatlirini ministirlargha teqdim qildi.

Turan güwen ependi yighinda türk dunyasidiki yashlargha ezerbeyjanning qarabagh mesilisi, sherqiy türkistan mesililirining anglitilghanliqini bayan qilip mundaq dédi:
‏-Yashlarning sherqiy türkistan mesilisige, qarabagh mesilisige qandaq qaraydighanliqigha qiziqattuq. Türk dunyasidiki yashlarning öz mesilisige, dunya mesililirige bolghan köz qarishida bir özgirish barmu buni bilip baqayli dégen iduq. Bu yighin arqiliq yashlarning bu mesililerge bolghan köz qarishida özgirish barliqini, bu mesililerge nahayiti köngül bölidighanliqini, bu yashlarning sözliridin chüshiniwalduq. Mesilen, rayon xaraktérlik mesililerdin qarabagh mesilisi otturigha qoyuldi. Doktor waris chaqal ependi sherqiy türkistan toghrisida söz qildi.

Turan güwen ependi bundin kéyin bu yighinni bashqa türkiy jumhuriyetlerdimu chaqiridighanliqini bayan qilip mundaq dédi:
-Bundin kéyinki qurultiyimizni bashqa türkiy jumhuriyetlerde achimiz. Mesilen, kéler yili qazaqistanda échishni oylawatimiz. Türk dunyasidiki mesililerni bu yashlargha anglatsaq, bu mesililerning hel bolushigha paydiliq dep oylaymen. Yashlar döletlerning kélechiki, yashlar qérindash milletlerning mesililirige köngül bölüshi, uni hel qilish üchün bash qaturushi kérek.