Thắc mắc trong kỳ đặc xá phạm nhân vào dịp Tết

Trong kỳ đặc xá phạm nhân vào trước Tết Kỷ Sửu - 2009 chủ tịch nước đã ký văn bản đăc xá cho hơn 15 ngàn người.

Mặc Lâm, phóng viên đài RFA
2009-01-30

Mai văn Dâu, nguyên thứ trưởng Bộ Thương Mại can tội tham ô

Photo Vietnamnet

Public-concern-over-recent-Tet-amnesty

Trong số đó đó có hai nhân vật cao cấp là ông Mai văn Dâu, nguyên thứ trưởng Bộ Thương Mại can tội tham ô và ông Lương Quốc Dũng, nguyên phó chủ nhiệm Ủy Ban Thể Dục Thể Thao can tội hiếp dâm trẻ vị thành niên.

Trước lệnh đặc xá của chủ tịch nước nhiều người tỏ rõ phân vân về mức độ công minh của lệnh được ban hành.

Trong số được tha có hai nhân vật cao cấp là ông Mai văn Dâu, nguyên thứ trưởng Bộ Thương Mại can tội tham ô và ông Lương Quốc Dũng, nguyên phó chủ nhiệm Ủy Ban Thể Dục Thể Thao can tội hiếp dâm trẻ vị thành niên.

Mặc Lâm có thêm chi tiết như sau:

Những nhân vật vai vế chức quyền lúc nào cũng ưu tiên?

Theo thông lệ và cũng như theo luật đặc xá của Việt Nam thì vào những dịp lễ, tết chủ tịch nước có quyền ký lệnh giảm án, tha tù cho nhiều phạm nhân mà trong quá trình thụ án đã tỏ rõ ăn năn, hối cải. Những dịp đó đối với những phậm nhân trong các nhà tù trên cả nước là dịp để họ hy vọng được thấy tên mình trong danh sách đặc xá mà chủ tịch nước sẽ ký.

Năm 2009 cũng không nằm ngoài sự kỳ vọng này, cho tới ngày 16 tháng 1 năm 2009, quyết định đặc xá số 116/QĐ-CTN ra ngày 15/1/2009 đã được thông báo rộng rãi trên các phương tiện truyền thông đại chúng cho biết số lượng phạm nhân được hưởng lệnh đặc xá năm nay đã lên đến con số kỷ lục là 15.140 người.

Lương Quốc Dũng, nguyên phó chủ nhiệm Ủy Ban Thể Dục Thể Thao can tội hiếp dâm trẻ vị thành niên.Photo courtesy Vietnamnet

Theo tin tức báo chí loan tải thì năm nay, Hội Đồng Tư Vấn Đặc Xá Trung Ương do Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng làm Chủ Tịch, gồm có đại diện lãnh đạo các Bộ Công An, Bộ Quốc Phòng, Tòa Án Nhân Dân Tối Cao, Văn Phòng Chủ Tịch Nước, Văn Phòng Chính Phủ, Bộ Ngoại Giao, Bộ Tư Pháp, uỷ ban xét duyệt này đã quyết định cho những người có tên trong danh sách do các trại giam gửi lên. Lệnh này được chủ tịch nước ký và ra quyết đinh thi hành.

Dư luận tỏ ra đồng tình với các lệnh đặc xá vốn do truyền thống tha thứ của người Việt và không ai đặt vấn đề đối với những phạm nhân tỏ ra hối hận về những điều mình đã làm. Tuy nhiên trong dịp đặc xá năm nay người ta thấy có hai cái tên trong danh sách là hai ông Mai Văn Dâu và Lương Quốc Dũng.

Cho tới khi bước ra khỏi phòng giam thì ông Mai Văn Dâu thụ án được 1/6 bản án mà tòa đã tuyên phạt. Điều đáng lưu ý là đồng phạm trong vụ án là ông Phan Nghĩa Hiệp tuy bị xử 3 năm nhưng không được đặc xá trong dịp Tết năm nay.

Ông Mai Văn Dâu khi bị bắt là thứ trưởng Bộ Thương Mại bị kết án chạy "quota" với bản án 12 năm tù giam và đồng phạm trong vụ án này là ông Phan Nghĩa Hiệp 3 năm tù cho tội "Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi".

Cho tới khi bước ra khỏi phòng giam thì ông Mai Văn Dâu thụ án được 1/6 bản án mà tòa đã tuyên phạt. Điều đáng lưu ý là đồng phạm trong vụ án là ông Phan Nghĩa Hiệp tuy bị xử 3 năm nhưng không được đặc xá trong dịp Tết năm nay.

Giới chức cao cấp thứ hai có tên trong danh sách đặc xá là ông Lương Quốc Dũng, nguyên phó chủ nhiệm Ủy Ban Thể Dục Thể Thao Quốc Gia, bị kết án về tội "hiếp dâm trẻ em" và tòa tuyên phạt 8 năm tù giam. Tính cho đến ngày được thả thì ông Dũng đã thụ án được 4 năm thi hành được phân nửa bản án. Ông Dũng đã từng nộp đơn xin đặc xá vào dịp lễ 2 tháng 9 nhưng đơn của ông bị bác.

Chúng tôi tìm hiểu ý kiến của một thường dân và được chị Nguyễn Thị Khánh hiện cư ngụ tại TP.HCM cho biết :

- Tôi nghĩ rõ ràng ai cũng thấy đó là một điều bất công. Ai cũng thấy rõ ràng trước mắt rồi. Có những người họ cũng bị tù tội nhưng mà họ không có được xét trong dịp lễ này, chỉ mong là giảm án thôi đó. Với những nhân vật như anh vừa nêu, họ được ân xá, vậy thì đúng là phải đặt đấu hỏi. Tôi cũng thấy là bất công thay cho những người tù khác chờ mong ân xá khoan hồng của nhà nước trong dịp lễ này.

Không đúng với nguyên tắc của ân xá

Theo luật pháp hiện hành thì danh sách đặc xá này hoàn toàn phù hợp với pháp luật, tuy nhiên đối với những trường hợp mà người được hưởng đặc xá là một nguyên Thứ Trưởng và bản án thi hành quá ngắn như trường hợp ông Mai Văn Dâu thì không thể không nảy sinh những câu hỏi có liên quan đến vấn đề minh bạch của các cơ quan duyệt xét danh sách.

Tiến sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ cho biết ý kiến của ông thông qua những quy định của pháp luật :

Trong khi chính phủ Việt Nam hiện nay luôn hô hào là chống tham nhũng vậy thì việc ân xá khi ông Mai Văn Dâu chưa thụ án đủ 1/3 thời gian, thì tôi cho rằng việc đấy là gây bức xúc trong dư luận và người ta không còn niềm tin vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng

Tiến sĩ Luật Cù Huy Hà Vũ

- Nguyên tắc của ân xá, chẳng hạn là đã thụ án 1/3, thậm chí là 1/4 án tù giam, và phải có những đóng góp. Trong trường hợp này nếu như ông Mai Văn Dâu và ông Lương Quốc Dũng thụ án tối thiểu là 1/3 thời gian thì hai ông này được hưởng quyền đặc xá như tất cả mọi người khác.

Trong trường hợp 1/4 thời gian thì trường hợp này vô cùng đặc biệt. Nhưng mà tôi nhìn thấy rằng trường hợp của ông Mai Văn Dâu và ông Lương Quốc Dũng là chỉ có thể áp dụng vào trong trường hợp thụ án 1/3 thời gian thôi và đấy cũng đã là đặc xá, cũng là khoan hồng rất là lớn rồi. Còn tội các ông ấy là cái tội nó liên quan đến đạo đức nhà nước và đạo đức xã hội, liên quan đến tham nhũng rõ ràng.

Trong khi chính phủ Việt Nam hiện nay luôn hô hào là chống tham nhũng vậy thì việc ân xá khi ông Mai Văn Dâu chưa thụ án đủ 1/3 thời gian, thì tôi cho rằng việc đấy là gây bức xúc trong dư luận và người ta không còn niềm tin vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng, tức là những người tham nhũng luôn luôn ở ngoài đã hưởng lợi và đến khi bị kết án cũng vẫn tiếp tục hường những đặc lợi .

Thành lập những quy định luật pháp thuộc quyền của Quốc Hội và do đó cơ quan này có quyền đưa ra những quy định cho phép hay không cho phép hành pháp được thực hiện điều luật nào đó qua một tu chính để phù hợp với hoàn cảnh thực tế của quốc gia. Chúng tôi đem câu hỏi này ra với Giáo Sư Nguyễn Lân Dũng, đương kim đại biểu Quốc Hội và nhận được câu trả lời của ông :

-Chắc là không có chuyện đó bởi vì đã giao chủ tịch nước có quyền này, chủ tịch nước có quyền ân xá cho nên làm việc đó là theo đúng luật, tức là quyền quyết định cuối cùng của chủ tịch nước. Tất nhiên chủ tịch nước cũng hỏi ý kiến các cơ quan có liên quan, chớ còn thì tôi chắc là không có việc đó đâu. Thực ra thì ông Mai Văn Dâu thì ông cũng có lỗi nặng nhưng mà không phải là không ít người có cái lỗi về tham nhũng cho nên nếu mà công bằng ra mà nói thì bắt hết những người tham nhũng là mình phải theo hồ sơ, cho nên có nhiều người tham nhũng lọt tội.

Bất cứ ai cũng phải được đối xử bình đẳng trước công lý là điều phù hợp với mọi quốc gia và do đó người dân có quyền lên tiếng trước những quyết định quan trọng mà nhà nước ban hành. Dư luận cho rằng không thể viện bất cứ lý do gì để xóa một vụ án nghiêm trọng kể cả xóa án bằng một lệnh đặc xá.