អ្នកវិភាគនយោបាយសង្គមយល់ថា ការធ្វើសមយុទ្ធយោធានាគមាសកម្ពុជា-និងចិន ដែលគ្រោងនឹងធ្វើនៅពាក់កណ្តាលខែមីនានេះ អាចនឹងនាំមកហានិភ័យនៃការឆ្លងវីរុសបង្កជាជំងឺកូវីត១៩ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ការលើកឡើងនេះបន្ទាប់ពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការពារជាតិអះអាងថា កងទ័ពកម្ពុជា និងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន នឹងមិនលុបចោលគម្រោងសមុទ្ធយោធានាគមាសសម្រាប់ឆ្នាំ២០២០នេះទេ។
អ្នកវិភាគនយោបាយនិងសង្គមលោក គឹម សុខ មានប្រសាសន៍ថាការបន្តធ្វើសមយុទ្ធយោធានាគមាសនេះ គឺវាស្ថិតនៅក្រោមការសម្រេចចិត្តជាយុទ្ធសាសន៍របស់ប្រទេសចិន ព្រោះថាទាំងសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយរបស់កម្ពុជា កំពុងស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ប្រទេសកុម្មុយនីស្តមួយនេះ។
លោកថាការមិនលប់ចោលសមយុទ្ធជាមួយនឹងចិននេះ គឺស្របទៅនឹងនយោបាយបញ្រ្ចាស់ទិសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ហើយជាការមិនខ្វល់អំពីការឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណា ឬកូវិត១៩ (Covid-19) នេះ ព្រោះកម្ពុជាចង់ធ្វើជាមិត្តដ៍ស្មោះស្ម័គ្រជាមួយប្រទេសចិនគ្រប់កាល:ទេស: ដើម្បីការពារអំណាច បើទោះបីត្រូវបាត់ EBA ឬប្រឈមនឹងការបាត់បង់ផ្នែកកាទូតជាមួយប្រទេសលោកសេរីក៍ដោយ។
"រឿងនេះជាការបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា កម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅក្រោមគន្លងនៃការបង្វិលរបស់ចិនគ្រប់យុទ្ធសាសន៍ទាំងអស់។ ការលប់ចោលឬមិនលប់ចោលវាមិនមែនជាការសម្រេចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ទេ ក៍ប៉ុន្តែវាជាការគូសវាសរបស់ចិននៅពេលដែលមើលឃើញថាជាប្រយោជន៍របស់ចិន"។
ឆ្លើយតបទៅនឹងការលើកឡើងនេះ អ្នកនាំពាក្យគណ:បក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន្ត មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាបានសម្រេចមិនលុបចោលការធ្វើសមយុទ្ធជាមួយប្រទេសចិន គឺដោយសារនៅកម្ពុជាមិនមានជំងឺកូវិត១៩ទេ ហើយថានេះជាសំណាងរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា។
"នៅបណ្តាប្រទេសគេលប់ ដោយសារវាមាន Covid-19 ចំណែកនៅកម្ពុជាវាអត់មាន"។
ទាក់ទងទៅនឹងក្តីបារម្ភអំពីការឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណា ឬកូវិត១៩នេះ នៅពេលដែលកងទ័ពចិនជាច្រើននាក់គ្រោងនិងចូលរួមសមយុទ្ធជាមួយកងទ័ពកម្ពុជាដែរនោះ លោក សុខ ឥសាន្ត បានបដិសេធផ្តល់ចម្លើយអំពីរឿងនេះ ហើយបានបង្វែរសំណួរនេះទៅក្រសួងការពារជាតិវិញ។
អាស៊ីសេរីបានព្យាយាមទាក់ទងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិលោក ទៀ បាញ់ នឹងអ្នកនាំពាក្យលោក ឈុំ សុជាតិ ព្រមទាំងអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន នៅថ្ងៃទី២ខែមីនានេះប៉ុន្តែទូរស័ព្ទរោរ៍តែមិនមានអ្នកទទួល។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៍ដោយលោក ទៀ បាញ់ បានបញ្ជាក់នៅចំពោះមុខឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិននៅកម្ពុជាលោក វ៉ាង វ៉ែនធៀន (Wang Wentian) នៅថ្ងៃទី២ខែមីនាថា កងទ័ពកម្ពុជា និងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិន នឹងមិនលុបចោលគម្រោងសមយុទ្ធយោធានាគមាសសម្រាប់ឆ្នាំ២០២០ ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី១៤ខែមីនា ដល់ថ្ងៃទី១ខែមេសា បើទោះបីជាជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមថ្មី COVID-19 កំពុងវាយលុកប្រទេសចិនយ៉ាងណាក៏ដោយ។
ក្នុងពេលជំនួបនោះ លោក ទៀ បាញ់ បាននាំយកសម្ភារៈការពារទប់ស្កាត់វីរុស បង្ករជំងឺ COVID-19 ឬ មេរោគកូរ៉ូណា ដែលជាអំណោយរបស់ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាជូនដល់ភាគីចិនផងដែរ។
សមយុទ្ធយោធានាគមាសឆ្នាំ២០២០ នេះ ក៏ដូចជាសមយុទ្ធលើកមុនៗដែរ គឺនឹងប្រព្រឹត្តទៅក្រោមប្រធានបទ "ប្រឆាំងភេរវកម្ម និងកិច្ច ការមនុស្ស ធម៌"។ សមយុទ្ធនេះនឹងធ្វើឡើងនៅស្រុកជុំគិរី ខេត្តកំពត ដោយមានកងទ័ពប្រទេសទាំងពីរចូលរួមជាង២ ពាន់នាក់។
ភាគីកម្ពុជា និងចិន អះអាងដូចគ្នាថាសមយុទ្ធនេះនឹងធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងរវាងកងទ័ពប្រទេសទាំងពីរកាន់តែមានភាពជិតស្និទ្ធិថែមទៀត។
គិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៦ មក កងទ័ពកម្ពុជាបានរៀបចំសមយុទ្ធនាគមាសជាមួយកងទ័ពចិន បានចំនួន៣ លើករួចមកហើយ ហើយកម្ពុជាក៏ទទួលបានជំនួយយោធាច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ពីប្រទេសចិនដែរក្នុងពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
ទោះជាយ៉ាងណាការពង្រឹងទំនាក់ទំនងយោធាជាមួយប្រទេសចិននិងការបដិសេធធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាមួយប្រទេសលោកខាងលិចក្នុងពេលកន្លងទៅបានធ្វើឱ្យកម្ពុជាដើរឃ្លាតឆ្ងាយបន្តិចម្តងៗពីក្រុមមហាអំណាចលោកសេរីនៅលើវិស័យការពារជាតិ
ជាឧទាហរណ៍ កម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន បានលុបចោលសមយុទ្ធយោធា “ឆ្មាំអង្គរ” ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងសមយុទ្ធយោធា ដនគោព្រៃ (Dawn Kouprey) ជាមួយប្រទេសអូស្ត្រាលី នៅចុងឆ្នាំ ២០១៧ ហើយមកទល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនដែលនិយាយដល់ការរៀបចំសមយុទ្ធយោធាជាមួយប្រទេសលោកសេរីទាំងពីរនេះវិញឡើយ៕