អ្នកគោរពស្រឡាញ់បណ្ឌិត កែម ឡី ជួបជុំដាក់កម្រងផ្កានៅកន្លែងឃាតកម្មកាលពី៧ឆ្នាំមុន
2023.07.10

ពលរដ្ឋដាក់កម្រងផ្កាដើម្បីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធ លោកបណ្ឌិតកែម ឡី នៅកន្លែង ដែលឃាតកម្មដ៏រន្ធត់កើតឡើងកណ្ដាលទីក្រុងភ្នំពេញ កាលពី ៧ឆ្នាំមុន។ យុវជនចាត់ទុកថ្ងៃទី១០ កក្កដា ជាថ្ងៃសេរីភាពនៃការនិយាយការពិត។ ចំណែកមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សថា អាជ្ញាធរត្រូវតែបង្ហាញឲ្យសាធារណជនដឹងពីមូលហេតុ ដែលធ្វើឲ្យការស៊ើបអង្កេតលើសំណុំរឿងឃាតកម្មនេះអូសបន្លាយពេលជាច្រើនឆ្នាំ និងត្រូវវែកមុខរកជនល្មើសពិតប្រាកដមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់។
យុវជន សកម្មជន អ្នកនយោបាយ មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងពលរដ្ឋ ដែលគោរពចំពោះវីរភាពរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ប្រមាណ ១០០នាក់ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១០ កក្កដា បានជួបជុំគ្នាដាក់កម្រងផ្កា នៅមុខហាងកាហ្វេ ហាងសាំងកាល់តិច (Caltext) កណ្ដាលក្រុងភ្នំពេញ ទីកន្លែងដែលលោកត្រូវបានឃាតកបាញ់សម្លាប់កាលពី ៧ឆ្នាំមុន ។

យុវជនបរិស្ថានដែលពាក់អាវប្រឡាក់ឈាម អមនឹងរូបគំនូរបណ្ឌិត កែម ឡី ដេកស្លាប់ក្នុងត្លុកឈាម ក្រោយឃាតកបាញ់ ជាមួយនឹងសំណេរថា «ឈាមនៃការពិត» បាននាំគ្នាដើរដង្ហែតាមផ្លូវពីក្រសួងកសិកម្ម សំដៅទៅកន្លែងមរណភាពរបស់អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមដ៏ល្បីល្បាញ។ ពួកគេបានកំណត់យកថ្ងៃទី១០ កក្កដា ដាក់ក្នុងប្រតិទិនរបស់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យ អ្នកស្រឡាញ់យុត្តិធម៌ និងអ្នកស្រឡាញ់ការពិតជាថ្ងៃនៃសេចក្ដីក្លាហាន ហើយពួកគេចងចាំ និងរំលឹកថ្ងៃនេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
យុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិ កញ្ញា លាង សុវណ្ណា បានអានលិខិតចំហ ជូនចំពោះលោកបណ្ឌិតកែម ឡី ថា អស់រយៈពេល ៧ឆ្នាំហើយ ដែលជនល្មើសបានសម្លាប់លោក ដែលមិនអាចធ្វើបទវិភាគជូនប្រជាជនស្ដាប់បន្តទៀតបាន ហើយការបាត់បង់រូបលោក ជាការបាត់បង់ដ៏ធំធេងសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរ។ កញ្ញាបន្តទៀតថា ទោះបីជាបណ្ឌិតនៅស្រុកខ្មែរមានច្រើនរាប់ពាន់នាក់ ប៉ុន្តែ បណ្ឌិតដែលហ៊ានលះបង់កម្លាំងកាយចិត្ត និងជីវិត ដើម្បីសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាជន មិនមានច្រើនទេ។
កញ្ញា លាង សុវណ្ណា៖ «គឺជាថ្ងៃ ១០ កក្កដា ឆ្នាំនោះហើយ ដែលបានផ្លាស់ប្ដូរជីវិតពួកយើងមកទល់ពេលនេះ ពួកយើងបានក្លាយខ្លួនជាសកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ យុវជនស្ម័គ្រចិត្ត ការតស៊ូមតិ ដើម្បីសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ប្រជាជនខ្មែរ។ ពួកយើងហ៊ាននិយាយដោយមានមោទនភាពថា លោកបណ្ឌិត គឺជាអ្នកលើកទឹកចិត្តដ៏អស្ចារ្យមួយរូបដល់យុវជនខ្មែរ អ្វីដែលពួកយើងធ្វើមកទល់សព្វថ្ងៃ សុទ្ធតែមានចំណែករបស់លោកបណ្ឌិត ឈាមរបស់លោកបណ្ឌិតនឹងហូរមិនអស់នោះទេ ឈាមនៃការពិតនឹងរត់ចេញពីសរសៃឈាមនៃយុវជនខ្មែរ។ ឈាមនេះ នឹងហូរពាសពេញស្រុកខ្មែររហូតលេចជនកុហកបោកប្រាស់ប្រជាជន លេចពួកឃាតកចិត្តខ្មៅ លេចមនុស្សចិត្តឃោរឃៅ លេចមនុស្ស ដែលមិនស្គាល់ពាល ឬបណ្ឌិត។ លោកបណ្ឌិតច្បាស់ណាស់ឃាតក ដែលបានធ្វើបាបលោក ប្រាកដជាមនុស្សដែលខ្លាចការពិត បីដូចបីសាចខ្លាចពន្លឺថ្ងៃគេសម្លាប់លោកបណ្ឌិតដោយគិតថា នឹងអាចបាំងបិទការពិតបាន។ ប៉ុន្តែពួកគេយល់ខុសហើយ»។
ស្រដៀងគ្នានេះ យុវជនចលនាមាតាធម្មជាតិម្នាក់ទៀត គឺលោក ថុន រដ្ឋា ថ្លែងដោយទឹកភ្នែកថា ទឹកភ្នែករបស់លោកហូរ គឺដោយសារតែលោករីករាយចំពោះការលះបង់របស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ហើយការលះបង់នេះជាគំរូដ៏អស្ចារ្យ។ លោកបន្តថា ទោះបីជាលោកជាប់ពន្ធនាគារ ដែលជាកន្លែងធ្វើទារុណកម្ម បំបិទសិទ្ធិសេរីភាព ក៏ប៉ុន្តែនៅតែអាចជួបជុំប្រពន្ធ និងកូនតូចបាន ប៉ុន្តែលោកបណ្ឌិត មិនមានឱកាសទេ។ លោកបន្ទរថា វីរភាពរបស់លោកបណ្ឌិត នឹងបន្តនៅដក់ជាប់ក្នុងចិត្តរបស់យុវជនខ្មែរគ្រប់រូប។
លោក ថុន រដ្ឋា៖ «លោកបណ្ឌិត កែម ឡី សូមកើតជាខ្មែររហូត... លោកបណ្ឌិត កែម ឡី សូមកើតជាខ្មែររហូត... ពួកយើងចងចាំវីរភាពដ៏អស្ចារ្យរបស់លោកបណ្ឌិត។ ពួកយើងនឹងបន្តនិយាយការពិត អំពីបញ្ហាសង្គម ទោះជាមានការគំរាមកំហែងយ៉ាងណាក៏ដោយ។ អរគុណលោកបណ្ឌិត ដែលបានលះបង់ ដ៏មហិមាសម្រាប់ពួកយើង។ យើងនឹងចងចាំវីរភាពរបស់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី»។
ក្រៅពីយុវជន ក៏មានមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សភ្លើងទៀន ដឹកនាំដោយអនុប្រធានគណបក្ស គឺលោក រ៉ុង ឈុន និងមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល សហជីព ប្រជាពលរដ្ឋតាមដានបញ្ហាសង្គមផ្សេងទៀត បានចូលរួមដាក់កម្រងផ្កា រំលឹកវិញ្ញាណក្ខន្ធបណ្ឌិត កែម ឡី និងទាមទារយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដសម្រាប់លោកបណ្ឌិត។
អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន លោក រ៉ុង ឈុន មានប្រសាសន៍ថា ៧ឆ្នាំ នៃការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី បានកន្លងផុតទៅ ក៏ប៉ុន្តែយុត្តិធម៌នៅមិនទាន់មាននៅឡើយទេ។ លោកជំរុញអាជ្ញាធរឱ្យ ស្វែងរកជនល្មើសពិត និងអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង នៃឃាតកម្មទៅលើបណ្ឌិត កែម ឡី យកមកទទួលទោសតាមច្បាប់ ដើម្បីផ្ដល់យុត្តិធម៌ជូនលោក។
លោក រ៉ុង ឈុន៖ «មិនត្រូវឲ្យអំពើនិទ្ធនភាពបន្តនៅកម្ពុជាយើងបន្តទៅទៀតទេ ត្រូវតែលុបបំបាត់ឃើញហើយ៧ឆ្នាំមកដល់ពេលនេះ គ្រាន់តែចាប់ឃាតកសិប្បនិមិត្តយកមកធ្វើជាឡែឡំ ហើយយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដមិនទាន់បានផ្ដល់ឲ្យ។ ដូច្នេះ យើងសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជា អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ ត្រូវធ្វើម៉េច ដើម្បីវែកមុខ រកឃាតក និងអ្នកនៅក្រោយខ្នង ដើម្បីផ្ដល់យុត្តិធម៌ទៅដល់សពលោកបណ្ឌិត កែម ឡី ក៏ដូចជា សាច់ញាតិ និងមិត្តរួមការងារ ក៏ដូចជា ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលទន្ទឹងរង់ចាំយុត្តិធម៌»។
វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនទាន់អាចទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក សាន សុខសីហា និងអ្នកនាំពាក្យស្នងការនគរបាលជាតិ លោក ឆាយ គឹមខឿន អ្នកនាំពាក្យ និងជាប្រធានលេខាធិការដ្ឋានសាលាដំបូងក្រុងភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ និងអ្នកនាំពាក្យអយ្យការអមតុលាការក្រុងភ្នំពេញ លោក ប្លង់ សុផល ដើម្បីសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញបញ្ហានេះបាននៅឡើយទេ នៅថ្ងៃទី១០ កក្កដា។
ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ លោក ឆាយ គឹមខឿន ធ្លាប់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីឆ្នាំ២០២០ ថា មន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌មិនបានស៊ើបអង្កេតរឿងនេះទៀតទេ ព្រោះគ្មានបញ្ជាពីតុលាការ។
លោក ឆាយ គឹមខឿន៖ «យើងជាមន្ត្រីនគរបាលយុត្តិធម៌ ប្រសិនបើព្រះរាជអាជ្ញា ឬតុលាការមិនចេញបញ្ជាអ្វីថ្មី យើងអត់មានធ្វើអ្វីទៀតទេ។ ដោយឡែក អ្នកដែលមិន អស់ចិត្ត អ្នកមិនសុខចិត្តហ្នឹង គាត់គ្រាន់តែបញ្ចេញទស្សនៈ ការយល់ឃើញជាឯកជនរបស់គាត់ទេ តែគាត់ក៏អត់មានឆន្ទានុសិទ្ធិ ឬគ្មានអំណាចដូចតុលាការដើម្បីបញ្ជាមកឱ្យខាងមន្ត្រីយុត្តិធម៌អនុវត្តដែរ»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (ADHOC) លោក ស៊ឹង សែនករុណា មានប្រសាសន៍ថា តុលាការគួរតែបង្ហាញឲ្យសាធារណជន បានឃើញពីការតាំងចិត្តក្នុងការស្វែងរកជនល្មើសពិត មកទទួលទោសតាមច្បាប់។ លោកបន្ថែមថា ក្នុងនាមជាអាជ្ញាធរ មានតួនាទីជាអ្នកស្វែងរកយុត្តិធម៌ ជូនជនរងគ្រោះឲ្យអស់ពីលទ្ធភាព និងឆាប់រហ័ស ហើយប្រសិនជាធ្វើមិនទាន់ពេលវេលានោះ អាជ្ញាធរត្រូវតែបង្ហាញពីមូលហេតុដែលនាំឲ្យរាំងស្ទះនោះ។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា៖ «កាតព្វកិច្ចផ្លូវច្បាប់ក្នុងរឿងព្រហ្មទណ្ឌ មិនមែនកាតព្វកិច្ចរបស់ជនរងគ្រោះ មិនមែនកាតព្វកិច្ចគ្រួសារ មិនមែនកាតព្វកិច្ចអង្គការសង្គមស៊ីវិល ឬប្រជាពលរដ្ឋទេ។ អញ្ចឹងកាតព្វកិច្ចអ្នកណា? គឺសមត្ថកិច្ចស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេស តុលាការហ្នឹងឯង។ អញ្ចឹងយើងចាំបាច់មានសមត្ថកិច្ចទទួលខុសត្រូវអនុវត្តន៍ច្បាស់ធ្វើអ្វី ?មានតុលាការធ្វើអ្វី? អញ្ចឹងមានតែបន្ទុកហ្នឹងទៅលើគ្រួសារដដែលហ្នឹង អាហ្នឹងម៉េចគេហៅថា ប្រព័ន្ធដឹកនាំប្រទេសមួយ ដែលបានមានភាពត្រឹមត្រូវ អាហ្នឹងវាត្រូវតែស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ហ្នឹង គឺជាអ្នកធានា ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងការអនុវត្តតួនាទីរបស់ខ្លួនសម្រាប់យុត្តិធម៌សង្គមទាំងគ្នាបាទ»។
នៅថ្ងៃទី១០កក្កដា ដដែលនេះ សហភាពផ្ទះសាមគ្គី ក៏បានរៀបចំពិធីរំលឹកខួប ៧ឆ្នាំនៃមរណភាពរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី ដែរ។ ក្នុងពិធីនេះ មានព្រះសង្ឃ ៥អង្គ សូត្រធម៌បង្សុកូលឧទ្ទិសកុសលជូនដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធលោកបណ្ឌិត កែម ឡី និងមានការចូលរួមពីមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល សហជីព និងយុវជនប្រមាណ ៥០នាក់។ ក្រៅពីពិធីតាមបែបសាសនា មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហជីព បានថ្លែងសារ អំពីការគោរពស្រឡាញ់ ចំពោះលោកបណ្ឌិត កែម ឡី និងបានលើកឡើងថា បើទោះជាលោកបណ្ឌិតបានស្លាប់ទៅហើយក្ដី ក៏ប៉ុន្តែបទវិភាគ ការបញ្ចេញទស្សនៈ គំនិត យោបល់របស់លោក នៅតែដក់ជាប់ក្នុងចិត្តរបស់ពលរដ្ឋ ពោលគឺ គ្រប់គ្នាសុទ្ធតែចងចាំវីរភាពរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។