Вин җябавниң позитсийиси өзгәрди
Обзорчимиз сидиқ һаҗи рози
2010.03.23
2010.03.23
Буниңдин бурун бейҗиңда икки қурултай ахирилишип вин җябав мухбирларни күтүвелиш йиғини өткүзгәндә,америкиниң пул курси мәсилисидә җуңгоға қойған тәләплиригә нарази болуп, пул мәсилисидә җуңгоға бесим шләтти дегән вә хәлқ пулиниң обороттики қиммитини өзгәртмәйдиғанлиқини шәрһилигән.
" Нйорк вақит гезити" 2010 - йили 3 - айниң 22 - күни мақалә елан қилип, "президент обама хитай билән болған сода мунасивәтлиридә дөләт мәҗлисиниң бесимиға дуч кәлгәндин кейин бурунқи аҗиз - юмшақ сода сияситини өзгәртип, келәр айда өткүзүлидиған йиғинда хәлқ пулиниң курси мәсилисидә хитайға қаттиқ усул қоллинидиғанлиқини билдүргән "дәп көрсәтти.
Бүйүк ера тор бити" 3 - айниң 23 - күни"вин җябавниң тәләппузи өзгирип, америкиға яришиш тәлипини қойди" мавзулуқ мақалисидә вин җябавниң "җуңго билән америка оттурисида 5 - айда өткүзүлидиған юқири дәриҗилик сөһбәттә,икки чоң иқтисад дөлити оттурисидики җиддий кәйпиятни юмшитиш интайин муһим " дегәнликини нәқил қилип көрсәтти.
Хитай һөкүмитиниң мәйдани 180 градус өзгәрди. Америка һө күмити ишсиз қалған 2милйон пуқраниң ғемидә қалған болса, хитай һөкүмити ишсиз қалған 200милйон пуқраниң ғемидә қалди. Бундақ әһвалда икки дөләтниң оттурисида йүз беридиған сода сүркилишидин сақланғили болмайтти. Икки дөләт оттурисидики сода мунасивәтлири хәлқ пулиниң курсини өстүрүшкә берип тақилатти.
Хитайниң аввалқи мәйданини шу дәриҗидә өзгәртишигә немә сәвәб болғанду, пәқәт ишсизлар мәсилисимиду - яқ! гогул учур - алақә ширкити ахири җуңгодин чекинип чиқишни қарар қилди. Бу қарар дәвр бөлгүч қарар булуп қалди. Бу қарарниң қтисадқа мунасивәтлик булуп қелишидин, сиясәт, сүз - мәтбуат әркинликигә мунасивәтлик қиммити һалқип кәтти. Хитай һөкүмити бу ширкәтниң җуңго базирида хәлқара пикир өлчәмлиригә мувапиқ сода паалийәт қилишиға йол қоймиди. Гогул ширкитиниң җуңгодин чекинишни қарар қилғанлиқи җуңгониң йеңи бир әвлад җамаәт пикригә қандақ тәсир қилиши мумкин. Ғәрп ширкәтлириниң болупму америка ширкәтлириниң җуңгода елип бериватқан сода - тиҗарәт паалийәтлиригә қандақ тәсир көрситиши мумкин?
Җуңгониң ташқи содисиниң вә ички санаәт торлири иқтисадиниң 67% әтирапида дөләт һалқиған ширкәт вә карханиларға бағлинип қалғанлиқи тоғрисида узундин бери сөзләп кәлгән идуқ. Гогул вәқәсигә асаслинип хитай һөкүмити һәтта хитай җәмйити америка вә ғәрб ширкәтлириниң җуңгодики сода паалийәтлиригә соғуқ муамилә қилишқа башлиди. Америка ширкәтлириниң бир қисми һиндонезийидин, бир қисми һиндистандин базар изләшкә башлиди. Бу һал хитайниң күпүкләшкән иқтисадиға қандақ тәсир көрситәр? шуңа вин җябав икки һәптә бурунқи позитсийисини өзгәртип, алдирап - тенәп позитсийә билдүрүп америка билән болған мунасивәтни яхшилашни тәләп қилди.