`Уйғурлар` ниң уйғурчиси түркийидә қайта нәшр қилинди

Даңлиқ шаир вә тарихчи турғун алмасниң `уйғурлар` намлиқ китаби дуня уйғур қурултейи тәрипидин уйғурчә қайта нәшр қилдурулди. Әсәрниң уйғурчә нусхиси 623 бәттин тәркип тапқан болуп әсәрниң таш вариқи ақ рәңдә, қаттиқ муқавилиқ қилип лайиһиләнгән.
Мухбиримиз әркин тарим
2010.04.28
Uyghurlar-Turghun-Almas-Uyghurche-kitap-305.jpg Уйғурларниң даңлиқ шаири вә тарихчиси турғун алмасниң "уйғурлар" намлиқ әсириниң уйғурчиси дунйа уйғур қурултийи тәрипидин қайта нәшр қилдурулған болуп, сүрәт, бу йеңи нәшириниң муқава көрүнүши.
RFA Photo / Erkin Tarim

Турғун алмасниң бу әсири 1989 - йили үрүмчидә нәшр қилинип узун өтмәй хитай һөкүмити тәрипидин мәни қилинип йиғивелинған иди.

Дуня уйғур қурултейи буниңға охшаш уйғур диярида чәкләнгән бир йүрүш китабларни нәшр қилдуруш пиланини түзүп чиққан болуп, даңлиқ шаир, тарихчи турғун алмасниң `уйғурлар` намлиқ китаби булардин бири икән. Биз бу һәқтә техиму тәпсилий мәлумат елиш үчүн д у қ баш секритари долқун әйса вә д у қ нәшрият бөлүми башлиқи җелил туран әпәндиләр билән сөһбәт елип бардуқ.

Д у қ нәшрият бөлүми мәсули җелил туран әпәнди радиомизға қилған сөзидә, турғун алмасниң `уйғурлар` намлиқ китаби 89 - йилиниң ахирида нәшр қилинип узун өтмәйла хитай һөкүмити тәрипидин йиғивелинғанлиқи үчүн көп сандики уйғурниң бу китабни оқуялмиғанлиқини, шуңа қайта нәшр қилишниң интайин муһим икәнликини ейтти. У китабниң дуня уйғур қурултейиниң дуняниң һәр қайси җайлиридики вәкиллири тәрипидин тарқитилидиғанлиқини ейтти.

Турғун алмасниң `уйғурлар` намлиқ әсири икки һәптә бурун түркийиниң истанбул шәһиридики сәләнгә нәшрияти тәрипидин түрк тилида нәшр қилинған иди.

1924 - Йили қәшқәрдә дүняға кәлгән турғун алмас, 2001 - йили 9 - айниң 11 - күни үрүмчидә вапат болған иди. Башланғуч мәктәпни қәшқәрдә пүттүргәндин кейин, аилиси билән бирликтә ғулҗида олтурақлашқан, кейин үрүмчидә оқуған турғун алмас, 1940 - вә 1970 - йиллирида узун йил турмиға қамалған. Униң `тутқун' ,' ғерип момай' , ' җәмилә' ,' икки тамчә яш' ,' яшлиқим' , ' тәнлирим япрақ' ,' ана тупрақ` қатарлиқ нурғун шиирлири елан қилинған. Униң `тәнлирим япрақ` намлиқ шеири хәлқ арисида нахша қилип ейтилип вәтәнниң һәммә йәрлиригә таралған.

Даңлиқ тарихчи турғун алмас әдәбий әсәрлиридин башқа йәнә, `уйғурлар`, `һунларниң қисқичә тарихи`, `уйғур идиқут ханлиқи', `түркләр` вә `қәдимқи уйғур әдәбияти` қатарлиқ чоң һәҗимдики әсәрләрни язған.

Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.