Blinkén bilen wang yi téléfonda sözliship, afghanistan weziyitini muzakire qilghan
2021.08.30
Amérika tashqi ishlar ministiri antoni blinkén bilen xitay tashqi ministiri wang yi 29-awghust téléfonda sözliship, afghanistan weziyitini shundaqla amérika-xitay munasiwetlirini muzakire qilghan.
Bu, blinkén bilen wang yining yéqinqi 2 hepte ichide 2-qétim sözlishishi bolup, ular amérika-xitay munasiwiti Uyghurlarning “Irqiy qirghinchiliqqa” uchrishi, xongkong weziyiti, korona wirusi, teywen, jenubiy déngiz, mejburiy emgek qatarliq mesililer tüpeylidin qattiq yirikliship ketken bir waqitta sözleshken.
Amérika tashqi ishlar ministirliqi bu heqtiki bayanatida, bu söhbetning tepsilati toghrisida köp toxtalmighan bolup, bayanatchi néd prays blinkénning wang yi bilen “Xelq'ara jem'iyetning talibanlarni afghanlar we chet'elliklerning bixeter yötkilishi hem sayahet erkinliki toghrisida bergen ashkara wedisi mesiliside jawabkarliqqa tartishning muhimliqini sözleshkenliki” ni bildürgen.
Lékin, roytérs agéntliqining xewer qilishiche, wang yi barliq tereplerning taliban bilen uchrishishi we ularni “Ijabiy terepke yéteklishi” kéreklikini éytqan. U yene “Amérikaning térrorluqqa qarshi qosh ölchem qollinish yaki tallap qarshi turush ornigha konkrét heriket qollinip, afghanistanning térrorluqqa qarshi küresh qilishi we zorawanliqni toxtitishigha yardem qilish kérekliki” ni ilgiri sürgen.
Wang yi yene “Xitay amérika terep bilen qandaq alaqe qilishni uning xitaygha tutqan mu'amilisige asasen oylishidu”, dégen. Wang yi ötken qétim amérikaning “Sherqiy türkistan islam herikiti” ni qayta térrorluq teshkilatlar tizimlikige kirgüzüshini telep qilghanidi.
Lékin bezi közetküchilerning éytishiche, xitay afghanistan weziyitidiki özgirishni destek qilip, özining 20 yildin béri dawamlashturup kelgen “Sherqiy türkistan térrorluq tehditi” nezeriyesini qayta bazargha salmaqta we bu arqiliq diqqetni burap, özining Uyghurlargha qarita élip barghan “Irqiy qirghinchiliq” qilmishini yépishqa urunmaqtiken.