uyghur milli herikitining muhim shexisliridin biri bolghan polat qadiri turfani bundin 44 yil burun 8 - ayning 26 - küni türkiyening istanbul shehride alemdin ötken. u, bir tarixchi we jurnalist bolush süpiti bilen yézip qaldurghan eserliri türkiyediki sherqiy türkistan tetqiqati bilen shughulliniwatqan kishiler üchün muhim tarixiy menbe bolmaqta.
polat qadiri turfani yazghan ikki eser türkiyede türk tilida neshir qilinghanning sirtida 2014 - yili enqere uniwérsitéti til we tarix jughrapiye fakultétlirida ramazan aqbash isimlik oqughuchi «tarixchi, jurnalist ziyaliy sherqiy türkistan azadliq pa'aliyetchisi polat qadiri turfani we uning ish - izliri» mawzuluq oqush püttürüsh maqalisi yazdi.
uning 1960 - yili neshir qilinghan «xitay mustemlikisi sherqiy türkistan» mawzuluq kitabi bilen 1947 - yili ürümchide yézilghan «ölke tarixi» namliq kitabi yéqinda türkiyede neshir qilindi.
polat qadiri turfani kim?
polat qadiri 1919 - yili ürümchige qarashliq qutubi nahiyeside déhqan a'iliside dunyagha kelgen. u, shinjang darilmu'eliminni aliy netije bilen püttürgendin kéyin 1941 - yili «shinjang géziti»de terhrirlik qilishqa bashlighan bolup, qisqa zaman ichide bash tehrirlikke ösken. u, 1943 - yilida milletchilik qalpiqi bilen türmige tashlanghan bolup, 6 ay türmide yatqandin kéyin qayta xizmet ornigha qaytqan. 1949 - yili, polat qadiri turfani ependi eysa yüsüp alptékin we muhemmed imin bughralar bilen keshmirge qéchip chiqip 3 yil u yerde turghandin kéyin türkiyege kelgen. türkiyede eysa yüsüp alptékin bilen memetemin bughraning katipi bolup ishligendin sirt, istanbul uniwérsitéti til edebiyat fakultétida xitayche ders bergen. u, 1966 - yili gérmaniyening miyuxén shehridiki azadliq radi'osida xizmetke bashlighan.
polat qadiri turfani bundin 44 yil burun 1970 - yili 8 - ayning 26 - küni yürek késili bilen wapat bolghan. u wetendin 2 balisi bilen ayilini tashlap kétishke mejbur bolghan. soghuq urush mezgilide bala - chaqilirining chetelge élip chiqish mumkin bolmighachqa türkiyelik bir ayal bilen toy qilghan bolup uningdin perzenti bolmighan.
u, türkiye bilen gérmaniyediki waqitlirida sherqiy türkistan mesilisi toghrisida köp sanda maqala yézip qaldurghan.
polat qadir turfanining qizi cholpan xanim 2013 - yili 5 - ayning axirida istanbulgha kélip 5 yash waqtida ayrilghan, uzun yil qeyerde ikenlikidinmu bixewer yashighan dadisi polat qadir turfanining qebrisini tépip du'a qilip köz yéshi tökti. allah polat qadiri turfanining yatqan jayi jennet bolsun.
polat qadiri turfani heqqide uyghur ziyaliyliri bilen söhbet élip barduq.
0:00 / 0:00