Uyghur qehriman rizwan'gülning hayati xelq'araliq ilmiy muhakimide

Türkiye yéditepe uniwérsitéti tarix fakultétining qarimiqidiki, “Ayallar eserliri kutupxanisi we ilim merkizi fondi” ortaq uyushturghan “Ayallarning ish - izlirini yézish: kechürmishler, terjimhal we tarix” mawzuluq xelq'araliq yighinda Uyghur qehrimani rizwan'gülning kechürmishliri toghrisida ilmiy doklat bérildi.

19 - 20 - Aprél künliri ötküzülgen bu yighin'gha amérika, gérmaniye, awstraliye, ezerbeyjan, braziliye, fransiye, jenubiy afriqa, gruziye, hindistan, gollandiye, en'gliye, iran, ispaniye, italiye, shiwitsariyide, kanada, latwiye we wén'griye qatarliq 20 etrapida dölettin 200 etrapida ayal mutexessis qatnashqan. Yighinda Uyghur ziyaliyliridin beykent uniwérsitéti oqutquchisi dr. Meghpiret kamal yunusoghlu xanim bilen selime kamal xanim “Qehriman hemshire rizwan'gül we uning toghrisida yézilghan eserler” témisida doklat bergen.

Yighinda 200 etrapida ayal mutexessis meshhur ayallar toghrisida yézilghan eserler we ular toghrisida élip bérilghan tetqiqatlar toghrisida doklat bergen.

Undaqta séstra rizwan'gül kim?

1944 - 1949 - Yilliridiki milliy azadliq inqilabning qehrimanliridin biri rizwan'gül almuta wilayitining chélek yézisida tughulghan bolup 1933 - yili a'ilisi bilen birlikte ghulja shehirige köchüp kelgen. Ghuljigha kelgendin kéyin ghuljidiki yéngiche mekteplerde oqughan. Mektepte oqushi nahayiti yaxshi, pa'aliyetchan qiz iken. Mektepte tiyatiridimu rol alghan iken. U, ottura mektepni püttürgendin kéyin ürümchige bérip ikki yil maliye kespide oqughan.

Rizwan'gül oqush püttürüp ghuljigha qaytip kélip pochtixanida boghaltir bolup xizmetke bashlighan, 1945 - yili 1 - ayning 13 - küni ghulja herembagh urushida shéhit bolghan.

Rizwan'gül 1944 - yili ghuljida bashlan'ghan sherqiy türkistan milliy kürishige aktip qatnashqanlardin biri. Rizwan'gül qisqa muddet séstraliq kursigha qatnashqandin kéyin 30 qizni uyushturup milli azadliq urushidiki jeng meydanlirida séstraliq qilghan.

Dr. Meghpiret kamal yunusoghlu xanimning éytishiche rizwan'gül 1944 - yili 11 - ayning 10 - künidin ghuljida bashlan'ghan herembagh urushida yaridar eskerlerni qutquzush xizmitige qatnashqan. U, 1945 - yili, 1 - ayning 13 - küni urushta yaridar bolghan qadir isimliq eskerni qutulduriwatqanda béshigha oq tégip shéhit bolghan. Shéhit bolghandin kéyin rizwan'gülni medhiyilep nurghun eserler yézilghan.

Dr. Meghpiret kamal yunusoghlu xanim istanbulda ötküzülgen bu xelq'araliq yighinda rizwan'gülning ish - izliri toghrisida melumat bergendin sirt qazaqistan bilen Uyghur diyarida rizwan'gülge atap yézilghan roman, hékaye, shé'ir, dastan, resim we her xil maqalilar toghrisidimu melumat bergen. Uning éytishiche bu xelq'araliq yighinda rizwan'gül toghrisida doklat bérish Uyghur ayal qehrimanlarning xelq'arada tonulishi üchün nahayiti muhim ehmiyetke ige iken.