Xitayning 2009 - yili Uyghur élida bir terep qilin'ghan dölet bixeterlik dilolirigha a'it sanliq melumati talash - tartish qozghidi
Rozi ismayilning éytishiche, ürümchide yüz bergen "5 - iyul weqesi"din kéyin, da'iriler yerlik sot mehkimilirige qaratqan nazaretchilik we yitekchilikni kücheytip, "5 - iyul weqesi"de qolgha élin'ghan tutqunlargha a'it dilolarning bir terep qilinishigha kapaletlik qilghanliqini ilgiri sürgen.
Dunya Uyghur qurultiyi rozi ismayilning doklatigha inkas qayturup, rozi ismayil élan qilghan sanliq melumat "5 - iyul weqesi"din kéyin qolgha élin'ghan Uyghurlarning intayin az sandiki bir qisimidin ibaret dep körsetti.
D u q bayanatchisi dilshat rishit, sot ishlirining ochuq - ashkara bolmighanliqini tenqidlep, sotlanmay jazalan'ghan tutqunlarning sani rozi ismayil élan qilghan bu sandin nechche hesse köplikini bildürdi. Xitay "5 - iyul weqesi"din kéyin Uyghur ilida arqa - arqidin sot échip, nurghun kishini ölüm jazasigha höküm qilghan idi.
Xelq'ara jem'iyet xitayni eyiblep, ürümchidiki sotni "siyasiylashturush" we xelq'ara edliye ölchimige xilapliq qilish bilen tenqidligen idi.