Việc lên tiếng, viết bài chống bất công khiến ông Nguyễn Tường Thụy bị án tù 11 năm

Vào ngày 5 tháng 1 năm 2021, Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) trong phiên tòa sơ thẩm, đã tuyên 3 lãnh đạo Hội Nhà báo độc lập tổng cộng 37 năm tù, trong đó có 1 blogger của Đài Á Châu Tự Do là ông Nguyễn Tường Thụy.

Nhà báo - Blogger Nguyễn Tường Thụy, người từng có nhiều bài cộng tác cho Ban Việt Ngữ- Đài Á Châu Tự Do. Ông chỉ dùng ngòi bút của mình để lên tiếng cho công lý, công bằng xã hội, nhưng lại bị chính quyền kết án tù.

Vào năm 2014, nhân Ngày Tự Do Báo Chí Thế Giới, ông Nguyễn Tường Thụy đã từng đến Mỹ để tham dự một buổi điều trần về tình hình tự do báo chí ở Việt Nam tại Hạ viện Hoa Kỳ. Trả lời RFA khi đó, Nhà báo - Blogger Nguyễn Tường Thụy, nói:

“Tôi là Nguyễn Tường Thụy, đến từ Hà Nội, là người viết báo tự do và là một blogger. Vấn đề tôi quan tâm là vai trò của báo mạng trong quá trình thúc đẩy sự phát triển của xã hội hiện nay. Ở Việt Nam quyền tự do báo chí rất hạn chế, ở Việt Nam chỉ thừa nhận báo chí nhà nước do một Bộ Văn hóa Thông tin và Ban Tư tưởng Văn hóa Trung ương quản lý và chỉ đạo thống nhất.”

Trên trang Blog của RFA, ông Thụy từng có nhiều bài viết lên tiếng cho những người phải chịu sự đối xử bất công của chính quyền cộng sản Việt Nam. Đơn cử như những bài viết về Tử tù Hồ Duy Hải, người đang phải chịu bàn án tử hình dù nhiều chuyên gia pháp luật cho là oan sai.

Theo ông Thụy, thi hành án đối với Hồ Duy Hải là giết một con người, trong khi tòa án không có một bằng chứng nào thuyết phục. Dấu vân tay của tử tù không trùng với bất cứ dấu vân tay nào thu được ở hiện trường; không chứng minh được Hải có thể có mặt ở hiện trường vào thời điểm ấy; vật chứng như dao, thớt mua ngoài chợ... Tất cả chỉ dựa vào lời nhận tội của Hồ Duy Hải, còn lời khai của Hải dưới áp lực nào thì tòa án không cần cần tính đến.

Lời khai của Hồ Duy Hải có thể làm căn cứ để tử hình Hải hay không? Ai cũng nghĩ đến việc Hải bị tra tấn, khủng bố tinh thần không chịu đựng nổi mà buộc phải khai. Qua nhiều vụ án oan cho thấy, nghi phạm không thể làm cách nào khác ngoài việc khai theo cán bộ điều tra mớm cung vì không chịu được tra tấn. - Nhà báo Nguyễn Tường Thụy phân tích.

Ông cũng có nhiều bài viết khác Phản bác Hội đồng thẩm phán vụ Tử tù Hồ Duy Hải.

Pháp luật Việt Nam như thế đó, chúng tôi sống rất bất an, họ có vào đánh người, giết người chúng tôi cũng chịu, kêu chẳng được.
-Nhà báo Nguyễn Tường Thụy

Bà Phạm Thị Lân, vợ ông Nguyễn Tường Thụy, khi trả lời RFA từ Sài Gòn hôm 6/1, nhớ lại:

“Về vụ án Hồ Duy Hải, anh Thụy rất thương và cảm thấy gia đình này bị oan, anh cũng có nhiều bài viết nhưng thực tế là quá bất lực. Còn kỷ niệm về anh thì nhiều lắm, ngay trước bữa cơm gia đình, anh thường xuyên nhắc nhở cả nhà, các con ăn bữa cơm này, thì hãy nghĩ đến những người cùng khổ.”

Với cách viết ôn hòa, thấu tình đạt lý, Nhà báo - Blogger Nguyễn Tường Thụy cũng có nhiều bài viết lên tiếng cho dân oan mất đất, hay nhân kỷ niệm ngày 30/4, ông cũng có bài phản bác các bài viết của dư luận viên với giọng điệu miệt thị, giễu cợt đồng bào trốn chạy cộng sản đợt 30/4/1975.

Ông nêu lý do cần chấm dứt chỉ trích nhằm vào đồng bào phải bỏ nước ra đi. Ông cho rằng, Việt Nam Cộng hòa là bên thua cuộc nhưng họ không có lỗi và càng không có tội... và có ý kiến cho rằng nên gọi là bên bỏ cuộc. Và điều quan trọng nhất là Việt Nam Cộng hòa không gây nên cuộc chiến này.

Theo ông, trong một cuộc chiến tranh, thua thắng có khi chỉ là nhất thời và tương đối. Bây giờ ý nghĩa của chiến thắng 30/4 như thế nào? Nhìn vào thực trạng đất nước 45 năm sau đã rất nhiều người ngộ ra. Vì vậy, bên thắng cuộc có gì mà tự hào, kiêu hãnh, càng không có lý do để sỉ nhục phía bên kia.

Bà Phạm Thị Lân nói tiếp:

“Tất cả những năm trước, vào dịp giao thừa thì không bao giờ ảnh ở nhà, mà đi thăm dân oan, đó là việc làm thực tế của ảnh, tôi sợ đêm hôm anh đi một mình nên tôi có đi theo, tôi thấy đó là việc làm của con người có lương tri. Nhà tôi khi anh chưa bị bắt thì họ luôn canh gác, cũng xảy ra va chạm, đến khi bị bắt rồi thì họ vẫn canh gác. Tôi thấy chính quyền này không có pháp luật gì cả.”

Nhà báo Nguyễn Tường Thụy sinh năm 1950 gia nhập Quân đội nhân dân Việt Nam năm 1970 và phục vụ trong đó 22 năm trước khi giải ngũ với cấp hàm Đại úy. Hơn mười năm qua, ông viết báo, viết blog và là chủ trang blog mang tên ông với gần 4 triệu lượt truy cập.

Chỉ vì lên tiếng trái với ý muốn của chính quyền, ông thường xuyên bị công an, an ninh sách nhiễu hăm dọa, thậm chí tấn công ông. Trả lời RFA vào năm 2013, sau khi bị công an tấn công nhà mình, ông nói:

“Pháp luật Việt Nam như thế đó, chúng tôi sống rất bất an, nếu tình trạng như ngày hôm qua xảy ra, hung hãn như ‘một bầy quĩ dữ’ như hôm qua xảy ra. Lúc nào cũng có những người muốn nhà chúng tôi đi để cướp tài sản. Bây giờ tôi chỉ còn cách đi nước ngoài ở thôi, chứ ở đây họ thích thì vào đập cửa. Hôm qua, họ phá bung hết các chốt cửa nhà tôi để vào. Khóa cửa thì họ phá cửa; nếu chắc chắn quá họ có thể sử dụng bộc phá để phá. Đó là chuyện của họ. Họ có vào đánh người, giết người chúng tôi cũng chịu, kêu chẳng được. Hôm qua tôi mất máy ảnh và vì chưa kiểm lại nhưng nếu mất tiền kêu cũng chẳng được, không ai giải quyết đâu.”

Cùng bị Tòa án nhân dân TPHCM kết án hôm 5/1 với ông Nguyễn Tường Thụy còn có Tiến sĩ Phạm Chí Dũng, Chủ tịch Hội Nhà báo độc lập bị tuyên 15 năm tù, và Lê Hữu Minh Tuấn - Biên tập viên của Việt Nam Thời Báo bị mức án 11 năm tù giam như ông Thụy, với cáo buộc ‘làm, tàng trữ, phát tán thông tin, vật phẩm nhằm chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam’.

Nhà hoạt động Trần Bang, một người bạn cùng hoạt động với ông Thụy và cũng là một người thân với gia đình ông, nói với RFA hôm 5/1:

“Phiên toà xử Hội nhà báo độc lập hôm 5 tháng 1 năm 2021 là phiên toà ô nhục của Toà án thành phố Hồ Chí Minh. Ông Phạm Chí Dũng, ông Nguyễn Tường Thụy và ông Lê Hữu Minh Tuấn là những người viết báo phản biện xã hội. Họ không vi phạm pháp luật nhà nước. Cộng sản Việt Nam đã truy tố các nhà báo công chính. Theo tôi, nhà cầm quyền cộng sản mới vi phạm pháp luật Việt Nam và vi phạm Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền mà cộng sản Việt Nam đã ký cam kết thực hiện... Đó là Điều 19 trong Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền.”

Bà Phạm Thị Lân, vợ ông Nguyễn Tường Thụy được tham dự phiên tòa với tư cách người làm chứng, kể lại với RFA những gì bà thấy trong phiên tòa:

“Trong phiên tòa tôi cũng là nhân chứng, người ta có hỏi tôi có biết việc làm của anh Thụy không, thì tôi bảo tôi không biết. Nhưng tham gia phiên tòa rồi tôi mới biết công lý ở Việt Nam rất là mù mờ. Qua phiên tòa tôi thấy việc làm của các anh ấy không có gì vi phạm pháp luật Việt Nam hết, đó là quyền tự do ngôn luận, quyền tự do lập hội, quyền tự do báo chí... mà Hiến pháp Việt Nam đã quy định. Hơn nữa họ nói vi phạm điều 117 tuyền thông tin tài liệu chống nhà nước, mà cáo trạng đọc lên thì tôi thấy nếu các anh làm điều đấy thì không có gì vi phạm pháp luật cả, mà làm những việc chính nghĩa của những người có lương tâm. Qua phiên tòa tôi thấy những việc làm của anh Thụy thì tôi rất tự hào, dù có phải chịu khổ tôi cũng sẽ cùng anh đi đến hết con đường.”

Việc nhà cầm quyền bắt những người như anh Thụy để bỏ vào tù với những bản án nặng nề là sự trả thù đối với những người dám nói lên sự thật, đấu tranh cho công lý, là người nói lên thao thức của mình trước sự mất còn của dân tộc, trước vận mệnh của đất nước.
-Nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh

Chủ tịch Đài Á Châu Tự Do, ông Stephen Yates, vào ngày 5 tháng 1 đã ra thông cáo lên án Tòa Thành phố Hồ Chí Minh tuyên 11 năm tù đối với ông Nguyễn Tường Thụy, một blogger từng có bài cộng tác cho Ban Việt Ngữ- Đài Á Châu Tự Do. Thông cáo nêu rõ: “Đài Á Châu Tự Do lên án việc kết tội đối với ông Nguyễn Tường Thụy và kêu gọi trả tự do ngay cho ông này. Việc tuyên án nặng nề ông Thụy và hai nhà báo độc lập khác là một sự tấn công trực diện vào các quyền tự do căn bản và nhắm thẳng vào quyền tự do biểu đạt được qui định trong hiến pháp Việt Nam.”

Trước đó vào ngày 23/5/2020, Đài Á Châu Tự Do cũng đã có thông cáo báo chí lên án vụ bắt giữ blogger Nguyễn Tường Thuỵ, gọi đây là một diễn biến đáng báo động nhằm bóp nghẹt tự do bày tỏ ý kiến. Tuy nhiên, theo thông cáo báo chí của RFA, điều này mặt khác lại củng cố thêm nhu cầu có được nền báo chí độc lập tại Việt Nam.

Nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh, một người bạn cùng hoạt động lâu năm với blogger Nguyễn Tường Thuỵ, nhận xét về anh với RFA hôm 5/1:

“Tôi và anh Nguyễn Tường Thụy biết nhau đã lâu, từ những cuộc biểu tình chống Trung Quốc xâm lược, hồi năm 2011. Và sau đó là các hoạt động chung như biểu tình về chủ quyền biển đảo, chống chặt cây xanh và những hoạt động giúp đỡ chỗ này chỗ kia. Tôi nhận xét anh Thụy là một người ôn hòa, thân thiện, rất nhiệt tình trong công việc chung đồng thời với bạn bè anh em thì rất thoải mái, chí tình chí nghĩa... Anh là một người cất tiếng nói của mình cho công bằng xã hội trước những hiện tượng bất công. Tôi nghĩ anh Thụy là một người đáng kính trọng. Việc nhà cầm quyền bắt những người như anh Thụy để bỏ vào tù với những bản án nặng nề là sự trả thù đối với những người dám nói lên sự thật, đấu tranh cho công lý, là người nói lên thao thức của mình trước sự mất còn của dân tộc, trước vận mệnh của đất nước.”

Theo Nhà báo JB Nguyễn Hữu Vinh, việc nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam trả thù các nhà báo của Hội Nhà báo Độc lập, bằng những bản án nặng nề là sự trả thù rất là hèn hạ và chỉ làm lộ rõ thêm bộ mặt phản động của họ mà thôi.