Bộ Công an chê trụ sở ‘còn rất khiêm tốn’ đòi xây mới

“Thực trạng hiện nay của trụ sở Bộ Công an so với trụ sở Công an một số nước còn rất khiêm tốn; quy hoạch các trụ sở đã nhiều năm nên bất cập so với nhu cầu sử dụng.”

Đó là phát biểu của Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm khi làm việc với Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ về định hướng quy hoạch, xây dựng mới trụ sở cơ quan Bộ Công an ở thành phố này, vào cuối tháng 2 năm 2021.

Trong khi đó, trụ sở hiện tại Bộ Công an đang sử dụng, nằm trên đường Phạm Văn Đồng, mới khánh thành cuối năm 2011. Theo cổng thông tin điện tử Bộ công an, đây là một khu phức hợp đồ sộ, được xây dựng kiên cố trên diện tích 5,3 ha, với 182 ngàn m2 sàn được xây dựng, có kiến trúc hiện đại, độc đáo, mang tầm cỡ quốc tế, đảm bảo chỗ làm việc cho lãnh đạo Bộ Công an và hơn 4.000 cán bộ... và có thể chống được động đất cấp 7, cấp 8.

Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, khi trả lời RFA từ Hà Nội hôm 3/3, nhận định:

“Theo những gì tôi nghe được thì đã có sự không thận trọng trong lựa chọn chủ đầu tư trước, thành ra cũng có lý do không thể dùng trụ sở ấy của Bộ công an. Nhưng hiện nay Bộ này cũng đang dùng, và trụ sở cũ trước đó cũng đang dùng. Thế thì tôi cho rằng nên dùng cả hai trụ sở này, đừng thay thế bằng một trụ sở mới nữa. Bởi vì hiện nay, cần tiết kiệm ngân sách để chi cho những việc cấp thiết trước, vì trụ sở mới xây cũng đã đầu tư khá nhiều. Nếu cứ cho rằng phạm vi sử dụng còn hạn chế thì Bộ Công an vẫn tiếp tục dùng trụ sở xưa nữa... hơn là bỏ khá nhiều tiền ra để xây thêm trụ sở nữa thì không hợp lý.”

Trụ sở công an xây xong năm 2011, rất tốn kém bao nhiêu tiền của của dân, mới sử dụng khoảng 10 năm rồi bây giờ Bộ trưởng Tô Lam nói còn quá khiêm tốn so với nhiệm vụ và tình hình mới này kia. Đó là ngụy biện.
-Anh Đức

Cũng tại cuộc họp của Bộ Công an và lãnh đạo Hà Nội, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết cần phải rà soát, nghiên cứu, đầu tư xây dựng trụ sở của Bộ Công an để đảm bảo tính uy nghiêm, trang trọng, là địa điểm làm việc tập trung của các đơn vị vũ trang công an nhân dân. Ông Tô Lâm bày tỏ mong muốn nhận được sự quan tâm, phối hợp, giúp đỡ từ phía các lãnh đạo của Hà Nội, bao gồm cả sự đóng góp ý kiến của các sở, ngành để Bộ Công an hoàn thiện quy hoạch, đầu tư xây dựng trụ sở mới hiện đại, đảm bảo an ninh, đảm bảo hiệu quả kinh tế, có giao thông thuận lợi...

Anh Đức, một người dân Việt Nam sống ở Sài Gòn, khi trả lời RFA hôm 3/3, nhận xét:

“Trụ sở công an xây xong năm 2011, rất tốn kém bao nhiêu tiền của của dân, mới sử dụng khoảng 10 năm rồi bây giờ Bộ trưởng Tô Lam nói còn quá khiêm tốn so với nhiệm vụ và tình hình mới này kia. Đó là ngụy biện, họ thích vẽ ra lắm, không biết các nước cộng sản khác thế nào, nhưng ở Việt Nam họ rất thích tiêu tốn tiền thuế của dân vào những việc có thể nói là làm cũng được, mà không làm cũng được. Công việc chính của công an là gì? Hiệu quả có tốt không? Có làm tốt giữ trật tự an toàn xã hội hay không? Có để công an nhũng nhiễu dân, lạm quyền với dân không? Những cái đó mới quan trọng.”

Dù không được vào bên trong trụ sở Bộ Công an hiện tại, nhưng qua hình ảnh dồ sộ bên ngoài, anh Đức cho rằng nó không hề kém các trụ sở khác, mà nói chưa phù hợp hay khiêm tốn thì theo anh chỉ là ngụy biện.

Theo anh Đức, không chỉ ngành công an mà còn các ngành khác, không những ở trung ương, mà ở cấp tỉnh, cấp huyện, cấp địa phương cũng đã rất lãng phí tiền xây công sở, xây tượng đài, cổng chào..., anh nói tiếp:

“Tôi nghĩ ngay đến câu nói của Bà đầm thép Thatcher, cựu Thủ tướng Anh ngày xưa, bà nói: ‘CNXH là cả xã hội làm để cho một nhóm người tiêu xài’. Tôi thấy quả là đúng, không biết họ suy nghĩ thế nào mà tùy tiện sử dụng đồng tiền của dân như vậy. Họ cứ thích là họ xây, cứ mỗi một khóa mới, mỗi một người mới lên thì cho đập trụ sở cũ, hoặc không đập thì cũng xin đất, xin ngân sách, xin tiền xây mới... Đó là một sự lãng phí không cần thiết.”

Ngoài Bộ Công An, trước đây Bộ Giao thông Vận tải cũng đã yêu cầu hàng ngàn tỷ đồng để xây trụ sở mới. Tuy nhiên, hầu hết các Bộ ngành xây xong trụ sở mới, lại tiếp tục sử dụng trụ sở cũ, tận dụng quỹ đất sau di dời làm cơ sở 2 như Bộ Công an, Bộ Nội vụ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học - Công nghệ… Điều này được cho là không đúng với chủ trương quỹ đất sau di dời giao cho địa phương quản lý, khai thác, sử dụng để bổ sung hạ tầng xã hội của địa phương...

Ngoài ra, ở cấp tỉnh, cấp huyện, cấp địa phương... chính quyền không chỉ lãng phí tiền ngân sách trong việc xây công sở, mà còn xây tượng đài, cổng chào... Ngay cả tỉnh nghèo như Hà Giang mà còn đề xuất Chính phủ cho phép xây dựng trung tâm hành chính mới tập trung, với tổng mức đầu tư là hơn 692 tỷ đồng.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan khi trả lời RFA cuối năm 2020 cho rằng, bà luôn phản đối về những việc lãng phí như xây dựng cổng chào hoặc xây dựng tượng đài quá lớn, nhất là vào những lúc ngân sách còn khó khăn, cuộc sống còn chưa đầy đủ, có vùng còn khó khăn. Kể cả xây dựng trụ sở quá to theo bà cũng không cần thiết, hoàn toàn không nên làm. Bà nói tiếp:

“Vào lúc này kinh tế Việt Nam thật sự đang phải đương đầu với nhiều thách thức, nhất là với dịch cúm lần này ảnh hưởng khá nhiều đến nền kinh tế, rất nhiều doanh nghiệp khó khăn, chính phủ đang phải lo tìm cách hỗ trợ doanh nghiệp. Nên bất cứ nơi nào dùng tiền ngân sách vào những việc không mang lại lợi ích kinh tế xã hội đều là việc không nên làm.”

Nếu cứ cho rằng phạm vi sử dụng còn hạn chế thì Bộ Công an vẫn tiếp tục dùng trụ sở xưa nữa... hơn là bỏ khá nhiều tiền ra để xây thêm trụ sở nữa thì không hợp lý.
-GS. Đặng Hùng Võ

Những năm qua tại Việt Nam, tình trạng các cổng chào ở địa phương tiêu tốn hàng tỉ đồng được xây dựng rồi tháo dỡ, thay thế liên tục xảy ra. Đơn cử như tại Bình Dương, vào năm 2010, chính quyền tỉnh này đã tổ chức khánh thành cổng chào trị giá 40 tỉ. Đến năm 2012, chính quyền tỉnh Bình Dương tổ chức tháo dỡ một phần công trình trong cổng chào để thay bằng một quả cầu, trị giá một tỉ. Một năm sau đó, do quả cầu trên nóc cổng chào không còn nguyên hiện trạng, chính quyền tỉnh Bình Dương lại tiếp tục tháo dỡ.

Anh Đức ở Sài Gòn cho biết thêm một ví dụ lãng phí ngân sách ở địa phương anh ở:

“Ở khu vực quận 9 cũ, từ ngày 1/1 thành thành phố Thủ Đức do ba quận nhập lại. Họ có ý đồ sáp nhập này lâu rồi, nhưng trụ sở UBND quận 9 họ vẫn xây một cách rất hoành tráng, và dọn về hơn một năm nay. Trong khi họ đã có chủ trương, mầm móng nhập 3 quận này thành thành phố mà họ vẫn cho xây. Như vậy thấy sự lãng phí, ý thức sử dụng ngân sách dân đóng góp cho quốc gia như thế nào?”

Theo Giáo sư Đặng Hùng Võ, Việt Nam hiện nay có nguồn dự trữ ngân sách cũng không dồi dào, nợ công khá cao, bội chi hàng năm có giảm nhưng vẫn còn cao... Nên theo ông cần phải dồn sức để phát triển hạ tầng, giải quyết những vấn đề xã hội, còn những cái về trụ sở, tượng đài, cổng chào và những chi tiêu có vẻ lãng phí thì có lẽ chưa nên. Nói cách khác ông cho rằng, những chi tiêu chưa thật sự cần thiết, thì nên dừng lại, để dồn sức giải quyết những vấn đề cấp thiết hơn.