Viên thuốc ngừa thai tròn 50 tuổi

Hình minh họa một loại thuốc ngừa thai

Chủ động cho nữ giới

Viên thuốc ngừa thai xuất hiện lúc đầu đã bị giới y học và các hãng dược phẩm phê phán nhiều, nhưng nữ giới ca ngợi vì cho rằng nó là vị cứu tinh, và thiết thực. Vì thế, chỉ 5 năm sau khi được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho phép sử dụng, khá nhiều phụ nữ đã dùng nó.

Viên thuốc ngừa thai là một trong những biện pháp quan trọng và hiệu quả nhất giúp phụ nữ ngăn ngừa việc mang thai ngoài ý muốn. Ngoài ra, có loại thuốc tránh thai, còn được sử dụng để điều trị một số bệnh của phụ nữ như rối loạn kinh nguyệt.

Đặc biệt đối với những nước đang phát triển, thì viên thuốc tránh thai là biện pháp hiệu quả và đơn giản nhất để áp dụng nhằm giảm tỉ lệ sinh đẻ. Vì nguy cơ bùng nổ dân số sẽ là mối đe dọa đối với sự phát triển của đất nước, nên chính phủ tại các nước này luôn có các chương trình kiểm soát, kế hoạch hóa dân số.

Viên thuốc ngừa thai ra đời rất phù hợp với tình hình phát triển của xã hội vì dân số trên thế giới càng ngày càng đông. Nếu kinh tế không phát triển, mà dân số lại đông quá thì ảnh hưởng đến cuộc sống.

BS Huỳnh Thị Trong

Tại Việt Nam Tổng Cục Dân số cũng áp dụng biện pháp này. Bác sĩ Huỳnh Thị Trong, Phó Chủ tịch Hội Kế hoạch hóa Gia đình Việt Nam, Trưởng Khoa Sản Bệnh viện Đa khoa An Sinh cho biết:

“Viên thuốc ngừa thai ra đời rất phù hợp với tình hình phát triển của xã hội vì dân số trên thế giới càng ngày càng đông. Nếu kinh tế không phát triển, mà dân số lại đông quá thì ảnh hưởng đến cuộc sống, nhất là đối với những nước nghèo. Để cân đối giữa dân số và kinh tế sao cho phù hợp thì nhà nước cũng có những chế độ chính sách, và những nguồn kinh phí rất lớn để hỗ trợ cho các phương tiện tránh thai.

Trong các phương tiện tránh thai hiện giờ, được dùng nhiều là thuốc tránh thai và các dụng cụ tử cung. Thuốc tránh thai hiện giờ cũng theo hệ thống phân phối của nhà nước, qua hệ thống của Tổng Cục Dân số, phân phối về cho các tỉnh rồi từ các tỉnh phân phối cho Quận, Huyện, Phường, Xã, và đưa đến tận người dân, gọi là một cách cấp phát không.

Fact box

Theo thống kê của Hội KHHGĐ: - Việt Nam là một trong ba nước có tỷ lệ phá thai cao nhất thế giới - 1,2-1,6 triệu ca mỗi năm - 20% thuộc lứa tuổi vị thành niên

” 

Từ thập niên 30, các hormone sinh dục đã được nhận dạng, và các nhà nghiên cứu nội tiết học đã khám phá ra vai trò của chúng trong sự sinh sản. Vào năm 1950 bà Margaret Sanger, nhân viên Điều dưỡng tại một nhà Hộ sinh ở New York, đã  thuyết phục ông Gregory Pincus, sáng lập viên của Hội Kế hoạch hóa Gia đình, và cũng là một nhà nghiên cứu nội tiết học nổi tiếng chế ra một loại thuốc ngừa thai tiện dụng mà không cần sự trợ giúp của bác sĩ. Bà Katherine McCormick, một trong những phụ nữ đầu tiên tốt nghiệp ngành Sinh học Mỹ cùng tham gia nghiên cứu đề tài này và dùng gia tài kếch sù của bà để tài trợ cho dự án nghiên cứu.

Trạm y tế xã Bảo Vinh đã tổ chức khám bệnh miễn phí và phát thuốc ngừa thai cho 200 phụ nữ. Photo courtesy of dongnai.gov.vn

Theo Margaret Sanger và nhiều người khác trong Hội kế hoạch hóa gia đình, việc tìm ra viên thuốc ngừa thai hữu hiệu là rất quan trọng và cần thiết để cải thiện điều kiện sống của phụ nữ. Chúng sẽ giúp họ thoát khỏi sự mang thai liên tục và ngoài ý muốn, nhờ đó họ có thể tham gia vào nhiều hoạt động xã hội bên cạnh đàn ông. Không còn lo ngại chuyện mang thai khi chưa có chủ ý, phụ nữ sẽ có cuộc sống tình dục hạnh phúc hơn.

Viên thuốc ngừa thai ra đời trên thế giới vào lúc bùng lên cuộc cách mạng về tình dục. Trước đó, muốn tránh việc sinh con khi chưa hoạch định, người ta phải áp dụng các biện pháp như: sử dụng bao cao su, dụng cụ tránh thai đặt bên trong âm đạo, tính ngày rụng trứng theo chu kỳ kinh nguyệt, và triệt sản.  

An toàn và dễ thực hiện

Thoạt đầu, viên thuốc ngừa thai đôi khi gây ra những tác dụng phụ đối với người sử dụng, ví dụ đối với một số phụ nữ thì dường như liều thuốc khá mạnh dẫn đến những biến chứng có thể gây tử vong do ra máu nhiều. Nhưng hiện nay cùng với sự tiến hóa của y học, viên thuốc ngừa thai rất an toàn, đạt hiệu quả cao và được xem là phương pháp đứng đầu trong các biện pháp phòng tránh thai.

Viên tránh thai được phân ra nhiều loại. Thứ nhất là các chế phẩm phối hợp ở dạng viên, uống vào ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt và dùng liên tiếp khoảng 20 - 22 ngày, dừng lại 6 - 7 ngày. Dạng này ít có tác dụng phụ nhất và có thể kiểm soát được chu kỳ kinh.

Thứ hai là dạng được cấy dưới da hoặc dưới cơ, có các chỉ định đặc biệt.

Thứ ba là viên thuốc tránh thai liều thấp, có chứa progestogen, dạng viên uống liên tục, có tác dụng ngăn cản tinh trùng vào cổ tử cung.

Thứ tư là loại thuốc dùng trong trường hợp khẩn cấp, uống 2 viên trong vòng 72 giờ sau khi giao hợp. Đối với loại này, không nên sử dụng quá 4 viên trong một chu kỳ kinh nguyệt, và không nên lạm dụng vì nó có thể dẫn tới chứng vô sinh nếu dùng quá nhiều.

Thật sự việc này cũng đơn giản thôi, mình chỉ cần tập có thói quen, cứ mỗi tối uống một viên, đơn giản và dễ thực hiện.

Chị Mai Trâm

Tại Hoa kỳ, người ta ước tính có hơn 95% phụ nữ đã từng dùng viên ngừa thai trong đời. Theo các chuyên gia Y tế Sức khỏe, viên thuốc ngừa thai đạt hiệu quả hơn 99% trong việc phòng tránh thai, nếu người dùng thuốc tuân theo đúng những hướng dẫn về cách sử dụng thuốc. Chị Mai Trâm chia sẻ kinh nghiệm: 

“Tại vì tôi cũng đi làm nên sau khi sanh cháu thứ nhất xong, tôi áp dụng biện pháp tránh thai và tôi chọn dùng viên ngừa thai. Thật sự việc này cũng đơn giản thôi, mình chỉ cần tập có thói quen, cứ mỗi tối uống một viên, đơn giản và dễ thực hiện.

Và nói chung nó khá là an toàn. Đến khi tôi muốn sanh đứa thứ hai thì bác sĩ khuyên nên ngưng dùng thuốc. Tôi sinh bé thứ hai bình thường không có vấn đề gì hết. Tôi cảm thấy đó là một biện pháp tốt và mọi người có thể áp dụng được.”   

Khi được về việc dùng thuốc chị có cảm thấy trong người khó chịu, hay có những biểu hiện khác thường gì không, chị Trâm nói tiếp: “Thật sự ra, chắc có thể do cơ địa mỗi người mỗi khác, có người cảm thấy không chịu được thuốc, nhưng riêng bản thân tôi thì thấy vẫn bình thường. Và thật sự khi uống thuốc, tôi thấy kinh nguyệt của mình cũng được đều hơn.” 

Những điều cần lưu ý

Một Hội nghị Tư vấn chuyên đề về sức khoẻ sinh sản và KHHGĐ tại Đồng Nai. Photo courtesy of khoahoc.com

Nhu cầu tránh thai đã có từ hàng nghìn năm nay. Tại Bảo tàng lịch sử các biện pháp tránh thai đặt tại trụ sở của nhà sản xuất thuốc Janssen-Ortho tại Canada, và được mở cửa vào năm 1966, người ta thấy một trong những bản miêu tả biện pháp tránh thai đầu tiên được lưu lại trong một cuộn giấy cói của Ai Cập có từ năm 1550 trước Công nguyên. Trong đó miêu tả một loại nút gạc làm từ hạt bông vải, tẩm lá cây keo và cây chà là nghiền nát, trộn cùng mật ong. Mặc dù thô sơ như vậy nhưng loại gạc này cũng có một phần tác dụng, bởi lá cây keo lên men sẽ thành axit lactic, một thành phần trong chất diệt tinh trùng vẫn được dùng ngày nay.

Trong bộ sưu tập trưng bày một số phương pháp tránh thai được áp dụng ở Ấn Độ và Ai Cập khoảng 3.000 năm về trước. Thời đó phân động vật như cá sấu và voi được coi là ẩn chứa sức mạnh thần bí, vì vậy phụ nữ thường bôi nó vào âm đạo trước khi giao hợp để tránh thụ thai. Tuy thứ mùi này không dễ chịu chút nào, nhưng nó thực sự có tác dụng ngừa thai hiệu quả, vì tính axit cao của nó có thể tạo ra phản ứng diệt tinh trùng.

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc tránh thai lâu dài cũng dẫn đến những ảnh hưởng không tốt. Bác sĩ Trong giải thích thêm: “Thuốc ngừa thai là một loại thuốc mà trong đó có các loại nội tiết làm ức chế sự rụng trứng, làm cho nội mạc tử cung mỏng và làm cho cô đặc dịch trong âm đạo, để không có thai. Nên nếu sử dụng lâu dài sẽ có ảnh hưởng, ví dụ nó làm cho buồng trứng ngừng không hoạt động nữa. Do nội mạc mỏng nên kinh sẽ rất ít, vì thế có thể sẽ khó khăn trong vấn đề có thai. Thế nên người ta khuyến cáo không nên dùng thuốc tránh thai trong một thời gian quá dài, ví dụ như sử dụng trong một, hai năm thì không thành vấn đề, nhưng dùng lâu quá thì cũng không nên.

Thật ra ở các nước một số phụ nữ dùng thuốc tránh thai rất sớm, xem như đó là một biện pháp để phòng thân mà cha mẹ nào cũng thường nhắc nhở con gái phải có vỉ thuốc trong túi xách để khi cần có thể sử dụng. Nên đó cũng là một nguyên nhân có thể gây vô sinh từ thuốc ngừa thai do sử dụng quá lâu làm cho sự phát triển của buồng trứng không còn.”       

Thế nên người ta khuyến cáo không nên dùng thuốc tránh thai trong một thời gian quá dài, ví dụ như sử dụng trong một, hai năm thì không thành vấn đề, nhưng dùng lâu quá thì cũng không nên.

BS Huỳnh Thị Trong

Viên thuốc ngừa thai cũng có một số chống chỉ định. Những phụ nữ sau đây tuyệt đối không được dùng thuốc viên tránh thai: phụ nữ nghi ngờ đang mang thai, người mắc bệnh tim mạch, người có bệnh ở mạch máu não, người có huyết áp cao, người có hàm lượng cholesterol quá cao, người mắc bệnh tiểu đường và viêm gan, bệnh nhân ung thư vú hay ung thư cổ tử cung, hoặc phụ nữ trên 34 tuổi có thói quen hút thuốc.

Ngoài ra, một số thuốc chữa bệnh sẽ làm giảm hiệu lực của viên thuốc tránh thai hoặc gây ra máu đột xuất, đó là: thuốc ngủ, thuốc an thần, thuốc trị lao như rifampicin, thuốc chữa bệnh động kinh. Đây là những loại thuốc cảm ứng mạnh với thuốc ngừa thai, và phá hủy sự công hiệu của thuốc tránh thai.

Một số loại thuốc kháng sinh như: Penicillin, Streptomycin, Erythromycin, và tất cả các loại đơn thuốc có neomycin, chloromycetin có tác dụng ức chế mạnh các vi khuẩn đường ruột, ảnh hưởng lớn đến việc hấp thu thuốc tránh thai trong đường ruột.

Vì vậy, khi đang uống thuốc tránh thai, nếu mắc bệnh và phải dùng đến một trong số những loại thuốc nói trên, thì cần tạm ngừng uống viên tránh thai và chuyển sang dùng một phương pháp tránh thai khác.

Và một điều cũng không kém phần quan trọng, là những loại thuốc tránh thai đều không có tác dụng phòng tránh việc lây lan các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục.     

Theo dòng thời sự:

• Tình dục qua cái nhìn của phụ nữ Việt Nam
• Xu hướng hẹn hò qua mạng của phụ nữ
• Giáo dục giới tính trong trường học
• Phụ nữ và HIV/AIDS
• Quyền bình đẳng của phụ nữ Việt Nam
• Cách mạng tình dục ở Việt nam?
• Chuyện các ông “ăn chả”
• Ghen để giữ hạnh phúc gia đình