Trong cuộc họp vào tháng Năm năm 2010, toàn thể trên 190 nước thành viên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã quyết định chọn ngày 28 tháng 7 hàng năm là Ngày Thế giới Phòng Chống Bệnh Viêm gan siêu vi, thay vì là ngày 19 tháng Năm như trước đây.
Đừng để quá muộn
Các loại siêu vi trùng gây bệnh viêm gan có thể xuất hiện ở mọi nơi và có thể làm lây nhiễm bất cứ ai trong chúng ta, chúng không chừa một ai vì vậy chúng ta cần phải có sự hiểu biết đúng đắn về các loại siêu vi trùng này để có thể mạnh dạn đương đầu với chúng. Do vậy, để vận động mọi người quan tâm tìm hiểu về các loại siêu vi trùng có thể gây ra bệnh viêm gan nhằm có những biện pháp đối phó và phòng tránh tích cực đối với căn bệnh này, WHO đưa ra chủ đề của Ngày Thế giới Phòng Chống Bệnh Viêm gan siêu vi năm 2011 là,
“Đừng để siêu vi trùng viêm gan tàn hại cuộc đời bạn” (Don’t let hepatitis tear your life apart).
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sự lan rộng của các loại bệnh viêm gan siêu vi đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng trên toàn cầu. Thống kê cho thấy hiện nay trên thế giới có khoảng trên 500 triệu người sống chung với các loại siêu vi trùng viêm gan. Trung bình cứ ba người sống trên hành tinh này, có một người bị nhiễm virus viêm gan, và trong 12 người sẽ có một người mang virus này kinh niên trong máu. Siêu vi trùng viêm gan nguy hiểm và lây lan với tốc độ như vậy, nhưng không phải ai cũng nhận thức được đầy đủ hết các nguy cơ này.
Người ta nhận thấy, sự phát triển bệnh không giới hạn ở bất kỳ lứa tuổi, hay giới tính và khả năng lây lan cũng không có biên giới hạn định. Cùng với các bệnh hiểm nghèo như HIV/AISD, lao phổi, sốt rét, các bệnh do viêm gan siêu vi gây ra làm tăng thêm số tử vong tại các nước. Tình trạng này đã trở thành vấn nạn của các quốc gia, nó xảy ra ở khắp mọi nơi trên thế giới, và đây là lần đầu tiên Tổ chức Y tế thế giới chính thức phát động Ngày Thế giới Phòng Chống Bệnh Viêm gan siêu vi trên toàn cầu, Giám đốc WHO, bà Margarette Chan phát biểu:
“Chúng tôi rất phấn khởi phát động Ngày Thế giới Phòng Chống Bệnh Viêm gan siêu vi chính thức đầu tiên. Ngày này đã được chọn thông qua nghị quyết của kỳ họp đại hội đồng các nước thành viên năm 2010. Nghị quyết này cũng đề ra một chiến lược toàn diện để đối phó với các vấn đề y tế-xã hội phát sinh từ bệnh viêm gan siêu vi tại các quốc gia. Chúng ta ai cũng đều nhận thức được vấn đề nào cần phải giải quyết sớm.
Vì các loại virus viêm gan siêu vi là một trong những loại virus xuất hiện khá phổ biến và gây ra những bệnh viêm gan nguy hiểm, đồng thời cũng có khả năng lây lan nghiêm trọng trên toàn cầu, nên mọi người chúng ta cần có một sự quan tâm và nhận thức đúng đắn về nó – phải hiểu biết để rồi có hành động đáp ứng cho phù hợp. Và đó cũng là mục tiêu chính của Tổ chức Y tế thế giới khi phát động Ngày Thế giới Phòng Chống Bệnh Viêm gan siêu vi hôm nay. Chúng ta phải bắt đầu ngay từ bây giờ, hôm nay đừng để trở nên muộn.”
Hiện nay các nhà khoa học đã phát hiện được nhiều loại siêu vi trùng gây bệnh viêm gan như A, B, C, D, và E, những người mang vi trùng này kinh niên có thể dẫn đến những trường hợp gan bị tổn thương, làm gan bị sưng, đưa đến bệnh xơ gan hay nặng nhất là gây ra ung thư gan. Trên thế giới hiện nay có khoảng 350 triệu người bị nhiễm siêu vi viêm gan B, và khoảng 170 triệu người mang virus viêm gan siêu vi C. Các con số này cho thấy phạm vi lây lan của chúng vô cùng to lớn.
Hiểu biết để phòng tránh
Bà Margarette Chan giải thích nguyên nhân phát động Ngày Phòng Chống Bệnh Viêm gan trên toàn cầu:
“Sáng kiến phát động Ngày Thế giới Phòng Chống Bệnh Viêm gan siêu vi trên toàn cầu xuất phát từ các tổ chức xã hội và do các nhà hoạt động xã hội khởi xướng, trong đó có Liên Hiệp các Tổ chức Phòng Chống Bệnh Viêm gan siêu vi trên toàn cầu (World Hepatitis Alliance), và kể cả các nhóm bệnh nhân tình nguyện tham gia các cuộc nghiên cứu.
Tất cả đều nhận thức được mức độ vô cùng cần thiết trong việc phổ biến những kiến thức về sự nguy hại và khả năng lây lan của siêu vi trùng gây ra các bệnh viêm gan. Trong đó không loại trừ việc gây hao tổn kinh phí rất lớn cho việc chăm sóc sức khoẻ cộng đồng, và những sự kỳ thị, phân biệt đối xử thường gặp đối với người bệnh trong xã hội. Do vậy người ta trông đợi ở các tổ chức y tế, các cơ quan quản lý y tế công cộng phải có biện pháp tức thời để chận đứng ngay dịch bệnh này, mà việc này cần thực hiện đồng bộ trên nhiều mặt trận.
Các loại virus viêm gan siêu vi xuất hiện khá phổ biến, khả năng lây lan nghiêm trọng, nên mọi người chúng ta cần có một sự quan tâm và nhận thức đúng đắn về nó để có hành động đáp ứng cho phù hợp.
Bà Margarette Chan
Tôi hoàn toàn đồng ý với mục tiêu này, và vì thế khẩu hiệu đưa ra nhân Ngày Thế giới Phòng Chống Bệnh Viêm gan siêu vi hôm nay là: Chúng ta cần có sự hiểu biết rõ về các loại siêu vi trùng gây bệnh viêm gan để có khả năng đối phó với chúng. Chúng có thể xuất hiện ở mọi nơi và có thể làm lây nhiễm bất cứ ai trong chúng ta.”
Trong khi siêu vi trùng viêm gan A và E tìm thấy từ nguồn nước và thức ăn, thì virus B, và C còn được mệnh danh là những con vi trùng “thầm lặng”, chủ yếu lây qua đường máu thông qua quan hệ tình dục không áp dụng các biện pháp vệ sinh an toàn và từ việc sử dụng kim tiêm bừa bãi. Người bị nhiễm siêu vi gan B hay C có khi không nhận thấy bất kỳ triệu chứng khác thường nào, cho đến khi bệnh bộc phát thì mới biết đã bị lây nhiễm với các loại virus này.
Tuy các loại siêu vi gan nguy hiểm như vậy nhưng không phải là không có biện pháp để phòng ngừa, và nếu bệnh được phát hiện sớm thì có khả năng sẽ được chữa khỏi. Giám đốc Chan đưa ra lời khuyên như sau:
“Lời khuyên đầu tiên của tôi đối với những ai nghi ngờ mình có triệu chứng bị nhiễm virus viêm gan siêu vi là, hãy đi làm xét nghiệm. Trên thế giới có hàng triệu người đang sống chung với loại siêu vi trùng này kinh niên, có trường hợp triệu chứng bị viêm nhiễm đã bộc lộ, có trường hợp chưa, nhưng không sớm thì muộn bệnh cũng có thể bộc phát nghiêm trọng đe doạ đến tính mạng.
Cho nên nếu người bệnh biết được tình trạng nhiễm bệnh của mình càng sớm, càng tốt vì có thể áp dụng những biện pháp tăng cường sức khoẻ của mình và bảo vệ người thân trong gia đình tránh được sự lây nhiễm bệnh. Và vắc-xin đóng một vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và bài trừ hầu hết các loại siêu vi trùng viêm gan.”
Người phụ trách vấn đề y tế toàn thế giới cũng cho biết chương trình hành động trước mắt của WHO như sau:
“WHO đang làm việc với các tổ chức y tế để đảm bảo rằng việc truyền máu sẽ hoàn toàn loại bỏ được virus viêm gan siêu vi, và phát động chương trình phòng chống an toàn đối với loại siêu vi trùng này, các trang thiết bị truyền máu cũng phải được kiểm tra hoàn toàn vô trùng. Đảm bảo vệ sinh cho nguồn nước uống và thức ăn cũng là biện pháp để ngăn ngừa virus viêm gan A, và E, đồng thời cũng giúp phòng tránh được các bệnh khác.”
Hưởng ứng Ngày Thế giới Phòng Chống Bệnh Viêm gan siêu vi, Bộ trưởng Bộ Y tế-Xã hội Hoa kỳ, Bà Kathleen G. Sebelius đưa ra tuyên bố, khẳng định cam kết sẽ có biện pháp để tuyên chiến với các loại siêu virus viêm gan, để loại bỏ nguy cơ phát triển và lây lan của những căn bệnh chết người này. Đồng thời phổ biến những kiến thức có liên quan đến siêu vi trùng gây bệnh viêm gan.
Tại Mỹ hiện nay có khoảng 5,3 triệu người mắc phải siêu virus viêm gan, nhưng có từ khoảng 65 đến 75% người bị nhiễm chưa biết họ đã mang virus này trong người, vì thế họ chưa nhận được sự chăm sóc nào về y tế.
Nếu người bệnh biết được tình trạng nhiễm bệnh của mình càng sớm càng tốt vì có thể áp dụng những biện pháp tăng cường sức khoẻ của mình, và bảo vệ người thân trong gia đình tránh được sự lây nhiễm bệnh.
Bà Margarette Chan
Cũng theo bà Bộ trưởng Sebelius, Bộ Y tế-Xã hội Hoa kỳ phát động chương trình hành động gọi là “Cuộc chiến đẩy lùi dịch bệnh thầm lặng do virus viêm gan gây ra” để ngăn ngừa, chăm sóc và điều trị cho những ai bị nhiễm siêu vi trùng viêm gan.
Do vậy mọi người cần quan tâm đến tình trạng sức khoẻ của mình đúng mức, duy trì những sinh hoạt lành mạnh, an toàn, và nhất là nên có những hiểu biết cần thiết về các loại virus gây viêm gan để có thể tự bảo vệ sức khoẻ cho mình và giữ an toàn cho những người thân trong gia đình.