១. អាស៊ាននឹងក្លាយជាកូនអុករបស់ចិន បើមិនរួមគ្នាពង្រីកទំហំពាណិជ្ជកម្មនាំចេញផលិតផលទៅចិន
អ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិលើកឡើងថា ក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន-ចិន បណ្ដាប្រទេសអាស៊ានមានទំហំពាណិជ្ជកម្មតូច ហើយការនាំចេញផលិតផលទៅកាន់ប្រទេសចិនមិនទាន់មានលក្ខណៈទូលំទូលាយនៅឡើយ។ អ្នកជំនាញដដែលព្រមានថា បើប្រទេសអាស៊ានទាំងអស់គ្មានការពង្រឹងកត្តាផលិតកម្មក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ានរួមគ្នាឱ្យរ៉ឹងមាំទេនោះ គឺប្រជាជាតិអាស៊ានទាំងមូលគ្រាន់តែទីផ្សាររបស់ចិន ដោយមិនមែនជាប្រទេសនាំចេញផលិតផលនាំចេញទៅប្រទេសចិនឡើយ។ ការលើកឡើងនេះ ក្រោយពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជំរុញឱ្យអាស៊ាន-ចិន ពង្រីក វិសាលភាពកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ និងស៊ីជម្រៅថែមទៀត។
[ អានព័ត៌មានបន្ថែម... Opens in new window ]
២. លោក ហ៊ុន សែន ថា ទោះលោកឈប់ធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏លោកនៅតែអាចបញ្ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីបានដែរ
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អះអាងថា ទោះលោកឈប់ធ្វើនាយករដ្ឋមន្រ្តី ក៏ លោកនៅតែមានសិទ្ធិបញ្ជានាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី និងរដ្ឋមន្ត្រីដដែល។ លោកព្រមានថា បើអ្នកទាំងនោះ មិនស្ដាប់តាមលោក លោកនឹងដកដំណែងចោល។ អ្នកវិភាគនិងមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងយល់ថា ការថ្លែងរបស់លោក ហ៊ុន សែន បែបនេះ ជាការទទួលស្គាល់ថា កូនប្រុសលោក គឺលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តវេនពីឪពុកនោះ ជាមនុស្សក្មេងខ្ចីគ្មានស្នាដៃ ទើបលោក ហ៊ុន សែន ឈរនៅពីក្រោយតាមការពារដូច្នេះ។
អានព័ត៌មានបន្ថែម ...
៣ . សាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញតម្កល់សាលក្រមផ្ដន្ទាទោសសកម្មជនបក្សប្រឆាំងជាង១០នាក់ដាក់ពន្ធនាគារ ៥ឆ្នាំ ដដែល
ក្រុមគ្រួសារមេធាវីការពារក្តីនិងមន្រ្តីសិទ្ធិមនុស្សចាត់ទុកការសម្រេចសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញលើសំណុំរឿងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាង១០នាក់ថាជារឿងអយុត្តិធម៌ចំពោះអ្នកអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ ការរិះគន់នេះគឺបន្ទាប់ពីតុលាការជាន់ខ្ពស់មួយនេះបានតម្កល់សាលក្រមផ្តន្ទាទោសរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញលើសកម្មជនទាំងនេះទុកជាបានការដដែល នៅថ្ងៃ១៣ ខែកញ្ញា។
៤ . ប្រពន្ធសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ២នាក់ កោសក់មុខព្រះអង្គដងកើ បួងសួងសុំឲ្យតុលាការដោះលែងប្ដី
ប្រពន្ធសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំងជាងដប់នាក់ (១០នាក់) បានប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅមុខព្រះអង្គដងកើ ខាងមុខព្រះបរមរាជវាំង ដើម្បីធ្វើពិធីកោសក់ដល់ប្រពន្ធសកម្មជនបក្សសង្គ្រោះជាតិ២នាក់ គឺប្រពន្ធ លោក ញ៉ែម វាន លោកស្រី ពៅ សារ៉ន និងប្រពន្ធលោក យឹម សារ៉េត គឺលោកស្រី អ៊ុក ចន្ធី។
នៅក្នុងពិធិកោសក់នេះក្រុមប្រពន្ធសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបួងសួងសុំឱ្យព្រះអង្គដងកើ បន្ទន់ចិត្តដល់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល និងតុលាការ ដោះលែងប្ដីរបស់ពួកគាត់ឱ្យមានសេរីភាពវិញព្រោះប្ដីរបស់ពួកគាត់មិនបានប្រព្រឹត្តិអំពើក្បត់ជាតិឬញុះញង់អ្វីឡើយ។ លោកស្រី អ៊ុក ចន្ធី បន្ថែមថា ការកោសក់នេះក៏មានគោលបំណងស្នើសុំឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង អន្តរាគមន៍បញ្ជូនប្ដីរបស់លោកស្រីមកឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារព្រៃសក្នុងក្រុងភ្នំពេញវិញព្រោះក្រុមគ្រួសាររបស់លោកស្រីលំបាកទៅសួរសុខទុក្ខប្ដីដោយត្រូវចំណាយទាំងពេលវេលានិងប្រាក់កាសច្រើន។
អានព័ត៌មានបន្ថែម....
៥ . លោក សម រង្ស៊ី ច្រានចោលជាថ្មីទៀតចំពោះការចោទប្រកាន់ថាលោកមានបំណងកាត់ទឹកដីខ្មែរ មួយផ្នែកនៅភាគឥសាន ទៅឱ្យក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចម៉ុងតាញ៉ាវៀតណាម
លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្តីទី គណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាថ្មីទៀតបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់របស់អាជ្ញាធរនិងតុលាការកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធការចោទប្រកាន់លោកថាមានបំណងកាត់ទឹកដីខ្មែរមួយផ្នែកនៅភាគឥសានទៅឱ្យក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចម៉ុងតាញ៉ាវៀតណាមនៅពេលដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឈ្នះឆ្នោត។ លោកថា អាជ្ញាធរ និងតុលាការក្រោមអំណាចលោក ហ៊ុន សែន បានបកស្រាយបំភ្លៃសាច់រឿងនេះក្នុងចេតនានយោបាយ។
៦ . លោក កឹម សុខា ទទួលស្គាល់តែបាតុកម្មអហិង្សា និងស្របច្បាប់នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
ប្រធានក្រុមជំនុំជម្រះ លោកចៅក្រម កូយ សៅ កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ បានប្រកាសបិទបញ្ចប់អង្គហេតុប្រទូសរ៉ាយករណីហិង្សានៅផ្លូវវេងស្រេង ស្ពានអាកាសស្ទឹងមានជ័យ និងនៅស្ពាននាគ ហើយក្នុងសំណុំរឿងរបស់ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា។ ទោះយ៉ាងណា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលដែលតាមដំណើររឿងនេះលើកឡើងថា នេះគ្រាន់តែជាការបិទបញ្ចប់ចំណុចតូចមួយក្នុងដំណើររឿងដ៏វែងអន្លាយប៉ុណ្ណោះ។
អានព័ត៌មានបន្ថែម អមដោយវីដេអូ ...
៧ . គណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន៤ជួបក្រសួងមហាផ្ទៃស្នើកែលំអសេរីភាពនយោបាយ
គណបក្សនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន៤បានជួបជាមួយមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី១៥ កញ្ញា ម្សិលមិញនេះ ដោយស្នើទៅក្រសួងមហាផ្ទៃជួយអន្តរាគមន៍ទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឲ្យបញ្ឈប់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញលើគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាល។ មន្រ្តីសង្គមស៊ីវិលថាជំនួបនេះ ជាការវិវឌ្ឍន៍ថ្មីមួយហើយដើម្បីឲ្យបរិយាកាសនយោបាយល្អគឺទាមទារឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃយកចិត្តទុកតាមដានការងារលើមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមរបស់ខ្លួននៅមូលដ្ឋាន។
អានព័ត៌មានបន្ថែម...
៨ . តុលាការភ្នំពេញជម្រះក្ដីសកម្មជនបក្សប្រឆាំង៣៩នាក់ រឿងរួមគំនិតក្បត់ជាតិ
សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបើកសវនាការជំនុំជម្រះក្ដីលើសំណុំរឿងរួមគំនិតក្បត់របស់ថ្នាក់ដឹកនាំ និង សកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង៣៩នាក់ តែអវត្តមាន៣៦នាក់ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ម្សិលមិញ។ ប៉ុន្តែប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះអ្នកស្រី អ៊ុក រ៉េតគន្ធា បានសាកសួរលោក គង់ ម៉ាស់ តែម្នាក់ ចំណែក២នាក់ទៀត គឺ ខាន់ ប៊ុន ផេង និងលោក វឿង សំណាង នឹងបើកសវនាការសួរដេញដោលនៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញាសប្ដាហ៍ក្រោយបន្តទៀត។
អានព័ត៌មានបន្ថែម ...
៩ . លោក ហ៊ុន សែន ថាកំណើននៃកម្ដៅផែនដី និងគ្រោះធម្មជាតិកំពុងមានឥទ្ធិពលខ្លាំង
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន លើកឡើងក្នុងនាមប្រធានប្តូរវេនអាស៊ានថា បប្រែបម្រួលអាកាសធាតុ ការកើនឡើងនៃកម្ដៅផែនដី និងគ្រោះធម្មជាតិ កំពុងលេចរូបរាង និងមានឥទ្ធិពលកាន់តែខ្លាំងឡើង ដែលអាចបង្កឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរចរន្តសេដ្ឋកិច្ច និងការធ្លាក់ចុះតម្លៃផលិតផលនៅលើសាកលលោក។ អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គមយល់ថា ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺជាការដាស់តឿនដល់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានឱ្យមានឆន្ទៈការពារធនធានធម្មជាតិ ដើម្បីទ្រទ្រង់លំនឹងផែនដី។ ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកស្រឡាញ់បរិស្ថានមើលឃើញថា កម្ពុជានារយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ភោគទ្រព្យជាតិរងការបំផ្លិចបំផ្លាញធ្ងន់ធ្ងរ ជាពិសេសការបង្កឱ្យមានវិនាសកម្មព្រៃឈើនៅកម្ពុជាដែលមានទំហំធំធេង។
១០ . លោក ហ៊ុន សែន ជំរុញឲ្យអាស៊ានខំប្រឹងរួមគ្នាដើម្បីស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន អំពាវនាវឲ្យអាស៊ាន ខំប្រឹងធ្វើការរួមគ្នា ដើម្បីស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមជាសលក។ សាររបស់ប្រធានអាស៊ានប្តូរវេនរូបនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានលើកទី៥៤ និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធ ដែលរៀបចំនៅខេត្តសៀមរាប នៅថ្ងៃទី១៤ កញ្ញា។ អ្នកជំនាញផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយយល់ថា ការចង់បានរបល់កម្ពុជានៅក្នុងវេទិការតំបន់អាស៊ាននេះ គ្រាន់តែជាសារនយោបាយ ហើយពិបាកនឹងសម្រេចបានបើគ្មានកិច្ចសហការផ្ទៃក្នុងអាស៊ាន។
១១ . មូលនិធិគ្លូនីសំរាប់យុត្តិធម៌ ស្នើដល់តុលាការកម្ពុជា ឲ្យដោះលែងកញ្ញាសេង ធារី ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ
មូលនិធិគ្លូនីសំរាប់យុត្តិធម៌ (Clooney Foundation for Justice -CFJ) នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ស្នើដល់តុលាការកម្ពុជា ឲ្យដោះលែងកញ្ញា សេង ធារី ជាបន្ទាន់ និងដោយឥតលក្ខខណ្ឌ។ ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងក្រោយដែលរបាយការណ៍ថ្មីមួយស្តីពីការពិនិត្យដំណើរការកាត់ក្តី (TrialWatch) របស់មូលនិធិគ្លូនីសំរាប់យុត្តិធម៌ បានដាក់ពិន្ទុ អេហ្វ (F) ឬទាបបំផុត បន្ទាប់ពីបានរកឃើញថា ការកាត់ទោសមេធាវីខ្មែរអាមេរិកាំង កញ្ញា សេង ធារី ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ៦ឆ្នាំ នៅក្នុងសំណុំរឿង «រួមគំនិតក្បត់» គឺគ្មានភស្តុតាងណាមួយដើម្បីបង្ហាញថា កញ្ញាបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋនោះឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ តុលាការកម្ពុជាបែរជាផ្តោតទៅលើតែអត្ថបទចុះផ្សាយ និងរូបភាពដែលផ្សព្វផ្សាយ ក្នុងគណនីយហ្វេសប៊ុករបស់កញ្ញា ដែលបានបញ្ចេញមតិគាំទ្រ ដល់ការធ្វើមាតុភូមិនិវត្តរបស់លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីឆ្នាំ ២០១៩។
១២ . សមត្ថកិច្ចបន្តប្រើហិង្សាលើកូដករណាហ្គវើលដ៍ធ្វើឱ្យកម្មករម្នាក់សន្លប់ និងរបួសច្រើននាក់
ក្រុមកូដករណាហ្គាវើលដ៍ភាគច្រើនជានារី បានទទួលរងអំពើហិង្សាពីសំណាក់ក្រុមសន្តិសុខរបស់កាស៊ីណូយ៉ាងដំណំ បណ្ដាលឱ្យមានអ្នករងបួស និងសន្លប់។ ពួកគាត់ចាត់ទុកករណីនេះ ជាទង្វើអមនុស្សធម៌ ដែលបន្ថែមពីលើការរំលោភសិទ្ធិការងាររបស់ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនបនល្បែងមួយនេះ។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថា ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍គួរទទួលយកបុគ្គលិកចាស់ឱ្យចូលធ្វើការវិញ ដើម្បីបញ្ចប់ការធ្វើកូដកម្ម និងការចោទប្រកាន់ថាក្រុមហ៊ុនមួយនេះមានបំណងរើសអើងសហជីព។
១៣ . តុលាការខ្មែរក្រហម គ្រោងប្រកាសសាលដីកាប្តឹងសាទុក្ខក្នុងសំណុំរឿង០០២ / ០២ របស់ខៀវ សំផន នៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ខាងមុខ
អង្គជំនុំជម្រះតុលាការកំពូលនៃតុលាការខ្មែរក្រហម (អ.វ.ត.ក) គ្រោងប្រកាសសាលដីកាក្នុងសំណុំរឿង០០២/០២ ពាក់ព័ន្ធនឹងបណ្តឹងសាទុក្ខរបស់ ខៀវ សំផន នៅថ្ងៃទី២២ ខែកញ្ញា ខាងមុខ ជុំវិញការចោទប្រកាន់ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍ដល់ជនជាតិចាមនិងជនជាតិវៀតណាម កាលពីជាង ៤០ឆ្នាំមុន។
១៤ . ក្រសួងមហាផ្ទៃសន្និដ្ឋានថា លោក ពេជ្រ ធារ៉េត ដែលស្លាប់ពេលប៉ូលិសឃុំខ្លួនសួរចម្លើយ ដោយសារគាំងបេះដូង
សមត្ថកិច្ចក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញលទ្ធផលស៊ើបអង្កេតដោយសន្និដ្ឋានថា លោក ពេជ្រ ធារ៉េត ដែលប៉ូលិសស្រុកសង្កែចាប់ឃុំខ្លួនសួរចម្លើយកាលពីដើមឆ្នាំ២០២១ ស្លាប់ដោយសារគាំងបេះដូងពុំមានជាប់ពាក់ព័ន្ធអំពើទារុណកម្មទេ។ ប៉ុន្តែសាច់ញាតិជនរងគ្រោះចាត់ទុកលទ្ធផលនេះផ្ទុយពីការពិតជាក់ស្តែងដែលមិនអាចគួរជឿជាក់បានឡើយ។
១៥ . គណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរកំពុងសិក្សាពីការបញ្ចូលគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរទៅក្រោមឆ័ត្រគណបក្សភ្លើងទៀន
មេដឹកនាំគណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ កំពុងជជែកពីការដាក់បញ្ចូលគណបក្សឆន្ទៈ ខ្មែរឲ្យស្ថិតក្រោមឆ័ត្រគណបក្សភ្លើងទៀន ដើម្បីរួមកម្លាំងគ្នាក្នុងចូលរួមប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ។ អ្នកឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតថា ការរួបរួមរបស់គណបក្សនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាល ទោះក្នុងរូបភាពបែបណាក៏អាចធ្វើឱ្យពួកគេមានកម្លាំងនយោបាយខ្លាំងជាងការធ្វើនយោបាយនៅដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។