Хитайниң “бир бәлвағ, бир йол” истратегийәсидә иран хитайниң парс қолтуқидики әң чоң һәмкарлашқучиси болуп қалған

Йеқинқи йиллардин буян хитайниң иран билән болған сиясий, иқтисадий вә сода җәһәттики һәмкарлиқи тез сүрәттә күчәйгән болуп, көзәткүчиләрниң қаришичә, иран хитайниң “бир бәлвағ, бир йол” истратегийәсидә парс қолтуқидики әң чоң һәмкарлашқучи дөлити болуп қалмақтикән.

Тәңритағ ториниң бу һәқтики хәвиригә қариғанда, нөвәттә хитайниң иранда рәсмий тизимға алдуруп ишқа киришкән чоң типтики карханилири йүздин ешип кәткән. Уларниң йеримидин көпрәки асасий әслиһә қурулуши, аптомобил ясаш вә қураштуруш шундақла телеграф алақиси қатарлиқ саһәләрдики ширкәт-карханилар икән.

Ундин башқа, хитай мәһсулатлириниң иран базирини игиләш сүрити йеқинқи бирқанчә йилда шиддәт билән өрлигән болуп, һазир иранниң һәрқандақ булуң-пучқақлиридиму “хитай ясиған” дегән хәт бесилған мәһсулатларни учратқили болидикән.

Хитайниң иранда турушлуқ баш әлчиси паң син мундақ дегән: “иран явро-асия чоң қуруқлуқида шәрқ билән ғәрбни бағлайдиған муһим бир түгүн. Икки миң йилниң алдидила қәдимки йипәк йоли җуңго билән иран хәлқлирини бир-биригә мәһкәм бағлиған. Бүгүнки җуңгониң ‛бир бәлвағ, бир йол‚ пилани иран һөкүмитиниң актип қоллишиға еришти.”

Йеқинда хитай билән иран оттурисидики әң чоң һәмкарлиқ нефитчилик саһәсигә йүзләнгән болуп, “җуңго нефит ширкити” иранниң бирқанчилиған җайлирида нефит қезишқа башлиған.

Һиндистан хитайниң “бир бәлвағ, бир йол” истратегийәсини “явро-асиядики йеңи мустәмликә пилани” дәп әйибләватқан бир пәйттә, ислам дунясидики муһим дөләт болған иранниң хитайниң парс қолтуқидики әң чоң һәмкарлашқучи сүпитидә оттуриға чиқиши көзәткүчиләрниң диққитини қозғимақта.