Mayk gallagér rim papasi franshisni xitaydin qorqmasliqqa chaqirdi

 Amérika awam palata ezasi, awam palatasining xitay istratégiyelik riqabet komitéti re'isi mayk gallagér, 5-öktebir “Washin'gton pochtisi” gézitide maqale élan qilip, rim papasi franshisni xitaydin qorqmasliqqa,  Uyghurlar uchrawatqan qirghinchiliq we xitaydiki bashqa xelqlerning kishilik hoquq depsendichiliklirini qorqmay tilgha élishqa chaqirghan. Mayk gallagérning “Qorqmang: dunya papa franshisning xitaydin qorqmasliqigha mohtaj” mawzuluq bu maqalisi, bu hepte  dunyaning her qaysi jayliridiki katolik épiskopliri watikan'gha toplinip, papa bilen muzakire we meslihette bolidighan bir waqitta élan qilin'ghan. Mayk gallagérning tekitlishiche, watikan'gha yighilghanlar sabiq rim papasi, merhum papa jon pa'ulning xitay kompartiyesi bilen bolghan munasiwettiki qorqmas rohini örnek élishi kérek iken.

 Mayk gallagér papa franshisning yéqinda mongghuliyege qilghan ziyaritide xitaydiki katoliklarni “Yaxshi xiristiyan, yaxshi puqra bolush” qa chaqirghanliqi, lékin uning xitay hökümiti élip bériwatqan diniy basturushlarni tilgha almighanliqini tenqidligen. Mayk gallagér mundaq dégen:“ Franshis xitay hökümitining diniy basturush élip bériwatqanliqini, shinjangda mutleq köpchiliki musulman bolghan Uyghurlargha irqiy qirghinchiliq qiliwatqanliqini, tibettiki medeniyet wehshiylikini, tilgha almighan. U démokratiyeni qollighini üchün jazalan'ghan xongkongluq katolik neshriyatchi jiméy leyni qoyup bérishke chaqirmidi. U xitay kompartiyesige qarshi chiqqanliqi üchün qolgha élin'ghan kardinal joséf zénni aqlashni telep qilmidi”.

Mayk gallagér maqaliside yene “Shübhisizki, 2-dunya urushidin béri étnik-diniy az sanliqlargha qaritilghan keng kölemlik tutqun shinjangda yüz bermekte. Lékin xitay kompartiyesi her küni yalghan sözlewatidu. Eger bu watikanning tenqid qilishigha erzimise yene qandaq ish erziydu?” dep körsetken. Papa franshis 1-öktebirdin bashlap mongghuliyede tarixi ziyarette bolghan. Papa franshis, watikan-xitay munasiwiti nacharliship xitay watikan bilen 2018-yili imzalighan kélishimge xilapliq qilish bilen eyibliniwatqan bir waqitta mongghuliyeni ziyaret qilghanidi.