Shi jinping teywenni xitaygha qoshuwélishqa héchkimning tosqunluq qilalmaydighanliqini jakarlighan

Xitay kompartiyesining bash sékrétari shi jinping 2024-yil 12-ayning 31-küni qilghan yéngi yilliq tebrik sözide xitayning teywenni qoshuwélip, “Wetenni birlikke keltürüshi” ge héchkimning tosqunluq qilalmaydighanliqini jakarlighan. U bu arqiliq, 23 milyon nopusi bar teywendiki musteqilliq terepdarlirigha agahlandurush bergen hemde xitayning teywenni yutuwélish niyitidin waz kechmeydighanliqini tekitligen.

Shi jinping xitay merkiziy téléwiziye istansisi arqiliq pütün xitay puqralirigha qilghan yéngi yilliq tebrik sözide teywen heqqide toxtilip: “Teywen boghuzining ikki qirghiqidiki xelq bir a'ile, héchkim bu a'ile béghini üzelmeydu, héchkim döletning birlikke kélishidin ibaret bu tarixiy muqerrerlikni tosup qalalmaydu” dégen.

“Ruytérs agéntliqi” ning bu heqte bergen xewiride éytilishiche, ötken bir yilda xitay teywen'ge herbiy tehdit sélip kéliwatqan bolup, teywen etrapidiki déngiz we hawa boshluqida herbiy paraxot we ayropilanlirini ewetip turghan. Teywen terep buni xitayning “Herbiy ighwagerlikni normallashturush herikiti” dep qarighan.

Xitay izchil türde démokratik tüzümdiki teywenni xitayning bir qismi dep qarap kelgen bolsimu, teywen hökümitining buni ret qilip, peqet teywen xelqiningla teywenning teqdirini belgileydighanliqini, xitay hökümitining teywen xelqining tallishigha hörmet qilishi kéreklikini tekitlep kelmekte. Yéqinqi yillarda teywen bilen xitay munasiwitining jiddiyliship bériwatqanliqi, bolupmu xitay hökümiti “Bölgünchi” dep qarighan ley chingdéning 2024-yil teywen pirézidénti bolup saylan'ghandin kéyin, xitayning teywen'ge bolghan bésimi we herbiy tehditining küchiyip ketkenliki, bu mesilining amérika-xitay munasiwetlirining eng sezgür nuqtisigha aylinip qalghanliqi melum.

 Amérikaning “Teywen munasiwetliri qanuni” amérikaning teywen'ge qoral sétishigha yol qoyidighan qanun bolup, bu sewebtin amérika bilen xitayning munasiwiti yamanliship barmaqta iken. 2022-Yil amérika emeldarliri xitay kattibishi shi jinpingning 2027-yildin burun teywen'ge hujum qilidighanliqini bildürgenidi. Emeliyettimu xitay bu yil teywen etrapida ikki qétimliq herbiy manéwir ötküzüp, teywen musteqilchilirige agahlandurush bergen, zörür tépilsa yenimu ilgirilep heriket qollinidighanliqini jakarlighan bolup, siyasiy közetchiler bu heriketlerni xitayning teywenni qoralliq bésiwélish niyitining küchiyiwatqanliqini körsitidu dep qarighanidi.