Хитай, “шинҗаң пахтиси” дин һәзәр әйлигән америка ширкитини “ишәнчисиз ширкәтләр тизимлики” гә киргүзгән

Хитай сода министирлиқи 4-феврал күни, “шинҗаң пахтиси” ишлитиштин һәзәр әйләп кәлгән американиң даңлиқ маркилиқ кийим-кечәклиридин калвин клайинниң баш ширкити PVH билән американиң иллумина (Illumina) био-техника ширкитини “ишәнчисиз ширкәтләр” тизимликигә киргүзгәнликини елан қилған.

Ройтерс агентлиқиниң билдүрүшичә, пирезидент трампниң барлиқ хитай маллириға 10 пирсәнт баҗ қоюш қарари рәсмий иҗра қилинишқа башлиған пәйттә, хитайниң юқириқи икки америка ширкитини “ишәнчисиз” дәп елан қилиши хитай даирилириниң трамп билән сөзлишип, омумйүзлүк сода уруши йүз беришиниң алдини елишқа урунушини ипадиләйдикән. Хитай сода министирлиқи өткән йили PVH ниң “шинҗаң пахта мәһсулатлири” ни кәмситишигә қарита бу ширкәтниң икки даңлиқ маркиси - калвин клайин билән тами хелфигер үстидин тәкшүрүш елип баридиғанлиқини елан қилғаниди. Буниң алдида PVH ниң өз мал тәминлигүчилирини уйғур мәҗбурий әмгики сәвәблик “шинҗаң пахтиси” ишләтмәслик һәққидә агаһландурғанлиқи мәлум болған.

Шуниң бир бир вақитта америка дөләт мәҗлиси өткән йили дөләт бихәтәрлик әндишиси сәвәбидин қанун мақуллап, хитайниң BGI намлиқ даңлиқ ген тәтқиқат ширкитини чәклигән. BGI Ниң аз дегәндә икки тармақ ширкити уйғурларниң DNA тәтқиқати билән шуғуллинип, хитай һөкүмитиниң бастурушиға ярдәм бериши сәвәблик американиң “қара тизимлики” гә киргүзүлгәниди. Хитай сода министирлиқиниң иллумина ширкитини “ишәнчисиз” дәп елан қилиши, американиң таможна беҗи җазаси вә BGI ни чәклишигә қайтурған инкаси, дәп қаралмақта.

Шинхуа агентлиқиниң хәвәр қилишичә, хитай сода министирлиқиниң қарарида юқириқи һәр икки ширкәт “базарниң нормал сода пиринсиплириға хилаплиқ қилиш, хитай ширкәтлири билән болған нормал содини бикар қилиш, хитай ширкәтлиригә қарши кәмситиш характерлик тәдбирләрни йүргүзүп, бу ширкәтләрниң қанунлуқ һоқуқи һәм мәнпәәтигә зиян селиш” билән әйибләнгән. Лекин “яху малийә хәвәрлири” ниң билдүрүшичә, PVH “инвестопидийә” гә бәргән баянатида, “PVH алақидар барлиқ қанун-низамларға қаттиқ риайә қилиду һәмдә мәвҗут санаәт өлчими вә әмәлийити бойичә мәшғулат қилиду” дәп көрсәткән.