تارىخ-بۈگۈن

شەرقىي تۈركىستان مىللىي ئازادلىق ئىنقىلابىنىڭ رەھبىرى ئەخمەتجان قاسىمى ئەپەندى. 1947-يىلى، نەنجىڭ.

1947-1946-يىللىرىدىكى خىتاي جاسۇسلىرى ۋە كاتتىۋاشلىرىنىڭ نەزىرىدىكى ئەخمەتجان قاسىمى ۋە شەرقىي تۈركىستان ۋەكىللىرى

1946-يىلى 11-ئاينىڭ 14-كۈنىدىن 1947-يىلى 1-ئاينىڭ 11-كۈنىگىچە ئەخمەتجان قاسىمى باشچىلىقىدىكى خىتاينىڭ ئاساسىي قانۇن قوبۇل قىلىدىغان خەلق قۇرۇلتىيىغا قاتناشقان شەرقىي تۈركىستان ۋەكىللىرى خىتاي پايتەختى نەنجىڭدىن باشقا يەنە بىرقىسىم شەھەرلەرنى زىيارەت قىلىپ، 14-يانۋار كۈنى ئۈرۈمچىگە قايتىپ كەلدى.

سوۋېت-خىتاي ئارخىپلىرىدىكى شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ سرلىرى

20-ئەسىرنىڭ 40-يىللىرىدىكى ئۇيغۇر ئېلىنىڭ سىياسىي تارىخى جۈملىدىن شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى ۋە شەرقىي تۈركىستان مىللىي ئازادلىق ئىنقىلابى ھەققىدە شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھەر دەرىجىلىك ھۆكۈمەت ھۆججەتلىرى، شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ ھەربىي-سىياسىي، ئىقتىسادىي، مەدەنىيەت-مائارىپ ۋە باشقا ھەر ساھەگە ئائىت مىنىستىرلىقلىرى ۋە ئىدارىلىرىنىڭ تۈرلۈك ھۆججەتلىرى بىرىنچى قول مەنبەلەر بولسا، شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى دەۋرىدىكى مەتبۇئاتلارمۇ ئوخشاشلا مۇھىم ماتېرىياللاردۇر.

ئامېرىكا ۋە ئۇيغۇر دىيارى 1940-يىللار (11)

1949-يىلى 7-ئايدىن باشلاپ خىتايدىكى ئىچكى ئۇرۇش پۈتۈنلەي كوممۇنىستلارنىڭ تولۇق غەلىبىسى بىلەن ئاخىرلىشىش باسقۇچىغا كىردى.

ئامېرىكا ۋە ئۇيغۇر دىيارى 1940-يىللار ( 10)

دوك بارنېت ئۇيغۇر دىيارى ھەققىدە قانداق مەلۇماتلارنى سۇندى؟ (2)

1950-يىلى سېنتەبىرنىڭ ئاخىرى خىتاي خەلق جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغانلىقىنىڭ بىر يىللىق مۇراسىمىغا قاتنىشىش ئۈچۈن بېيجىڭغا يېتىپ بارغان 5-كورپۇس (مىللىي ئارمىيە) نىڭ كوماندىرلىرى (ئوڭدىن سولغا گېنېرال مۇھەممەتئىمىن ئىمىنوف، گېنېرال لېسكىن، گېنېرال زۇنۇن تىيىپوف، نۇسىپقان كۈنبايېف، رەفىق بايچۇرىن)

ئامېرىكا ۋە ئۇيغۇر دىيارى 1940-يىللار (9)

2021-02-04

1947-1949-يىللىرى خىتايدىكى ئىچكى ئۇرۇشنىڭ كۈچىيىشى ۋە خەلقئارادا سوغۇق مۇناسىۋەت ئۇرۇشىنىڭ راۋاجلىنىشى بىلەن سوۋېت ئىتتىپاقى بىلەن ئامېرىكا، ئەنگلىيە ئارىسىدىكى رىقابەتلەر ئۇيغۇرلار دىيارىدىمۇ ئۆز ئىپادىسىنى تاپتى.

ئامېرىكەنىڭ ئۈرۈمچىدە تۇرۇشلۇق مۇئاۋىن كونسۇلى دوگلاس ماكېرنان ئايالى پېگگي پاركېر بىلەن. 1947-يىلى، ئۈرۈمچى.

ئامېرىكا ۋە ئۇيغۇر دىيارى 1940-يىللار (8)

2021-01-14

2-دۇنيا ئۇرۇشىنىڭ ئاخىرلىشىشىدىن ئىبارەت خەلقئارا مۇناسىۋەتلەرنىڭ ئۆزگىرىشى بىلەن شەرقىي تۈركىستان ئارمىيەسى ئۇرۇش توختاتقانىدى.

بۇ سۈرەت ئامېرىكانىڭ ئۈرۈمچىدە تۇرۇشلۇق مۇئاۋىن كونسۇلى دوگلاس ماكېرنان(Douglas McKiernan) ئەپەندىنىڭ سۈرىتى. (ۋاقتى ۋە ئورنى ئېنىق ئەمەس)

ئامېرىكا ۋە ئۇيغۇر دىيارى 1940-يىللار (7)

2020-12-17

1943-يىلى 4-ئايدا ئۈرۈمچىدە ئامېرىكا كونسۇلخانىسى ۋە شۇنىڭدەك ئەنگلىيە كونسۇلخانىسى قۇرۇلغاندىن كېيىن ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلار دىيارىدىكى ئىچكى ۋەزىيەت ھەم ئۇنىڭ ئەتراپتىكى دۆلەتلەر، جۈملىدىن سوۋېتلەر ئىتتىپاقى بىلەن بولغان مۇناسىۋەتلىرىنىڭ ئۆزگىرىش ئەھۋاللىرىغا بولغان كۆزىتىش كۈچەيدى.

شائىر لۇتپۇللا مۇتەللىپنىڭ قەبرىسى. ئاقسۇ.

ل. مۇتەللىپنى ئۆلتۈرگەن «جاللات» بۈگۈنكى «خىتاي مىللىي قەھرىمانى»

2020-12-03

بۈگۈنكى خىتاي ئاشۇ 1949-يىلى 10-ئايدا ماۋ زېدوڭ باشچىلىقىدىكى خىتاي كومپارتىيەسى قۇرغان ۋە ھازىرمۇ شۇ خىتاي كومپارتىيەسى مۇستەھكەم ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈۋاتقان دۆلەت.

«لېنىن ۋە ستالىننىڭ قول ئاستىدىكى رۇسىيە ۋە غەرب» ناملىق كىتابى. 1961-يىلى، ئامېرىكا.

ئامېرىكا ۋە ئۇيغۇر دىيارى 1940-يىللار (6)

2020-11-19

سوغۇق مۇناسىۋەتلەر ئۇرۇشى ۋە شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى

1943-يىلى نويابىردىكى قاھىرە يىغىنىدا ئامېرىكا پرېزىدېنتى روزۋېلىت (ئوتتۇرىدا)، ئەنگلىيە باش ۋەزىرى چېرچىل ۋە خىتاي رەھبىرى جياڭ جېشى مۇھىم مەسىلىلەرنى مەسلىھەتلەشتى

ئامېرىكا ۋە ئۇيغۇر دىيارى 1940-يىللار (5)

2020-11-05

1945-يىلى 9-ئاينىڭ 8-كۈنى شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى ئارمىيەسى خىتاي قوشۇنلىرىنى شىخو لىنىيەسىدە تارمار قىلىپ، ئۈرۈمچىنى ئازاد قىلىشقا ئومۇميۈزلۈك ئاتلىنىش ئالدىدا تۇرغاندا توختاش بۇيرۇقى كېلىپ، ئالغا سىلجىمىدى.

ئامېرىكانىڭ 33-مۇئاۋىن پرېزىدېنتى ھېنرىي ۋاللاسې.

ئامېرىكا ۋە ئۇيغۇر دىيارى 1940-يىللار (4)

2020-10-15

1946-يىلى ئىنقىلاب رەھبەرلىرى ئارىسىدا خەلقئارالىق ياردەمگە ۋە قوللاشقا ئېرىشىشتە ئامېرىكاغا ئىنتىلىش خاھىشلىرىمۇ پەيدا بولدى.

ماۋ زېدۇڭ ستالىننىڭ تۇغۇلغان كۈنىدە. 1942-يىلى 12-ئاي، موسكۋا. (مۇناسىۋەتلىك كىتابتىن ئېلىنغان)

ستالىننىڭ خىتاينى «ئۇيغۇر دىيارىنى تېز ئىشغال قىلىش» قا ئالدىرىتىشىدىكى سەۋەب: ئامېرىكا ئەندىشىسى ئىدى

2020-10-01

1949-يىلىنىڭ ئىككىنچى يېرىمىدا شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى ھاكىمكىيىتى مەۋجۇت بولغان ئازاد رايوننىڭ سىياسىي مەۋجۇتلۇقى جىددىي خەلقئارالىق مۇناسىۋەتلەر توقۇنۇشىغا دۇچ كەلگەنىدى.

ئامېرىكا ۋە ئۇيغۇر دىيارى 1940-يىللار ( 3)

2020-09-17

1943-يىلىدىن ئېتىبارەن ئۇيغۇرلار دىيارىدا شېڭ شىسەي باشچىلىقىدىكى خىتاي ھاكىمىيىتىگە قارشى كۈرەشلەر بارغانسېرى كۈچىيىشكە باشلىدى.

شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى رەئىسى ئەلىخان تۆرە ۋە ئابدۇمۇتائالى خەلپەت(سولدا). 1945-يىلى، 11-ئايلار.

ئۇنتۇلۇپ كەتكەن ئۇنتۇلماس شەخسلەر: ئابدۇمۇتائالى خەلپەت ۋە شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتىنىڭ دىنىي سىياسىتى

2020-09-03

1944-يىلى 12-نويابىر كۈنى شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغاندىن كېيىن ئۆزىنىڭ دۆلەت باشقۇرۇش سىياسىي پروگراممىسىنى تۈزۈش ۋە قارارلاشتۇرۇشقا كىرىشتى.

ئىلگىرىكى خەۋەرلەرنى كۆرۈش