Vì sao 7 thanh niên Công Giáo thuộc giáo phận Vinh bị bắt?

Anh Paulus Lê Sơn trong lần bị công an bắt giữ hồi năm 2009.

Gia đình các nạn nhân đã làm đơn yêu cầu chính quyền cho biết lý do của việc bắt giữ người và nơi hiện đang giam giữ người thân của họ, nhưng cho đến nay vẫn chưa có câu trả lời từ phía cơ quan chức năng.

Khánh An có cuộc phỏng vấn với LS. Lê Quốc Quân, Trưởng ban liên lạc của Cộng đoàn Doanh nhân Trí thức Công Giáo. Có 3 thành viên của cộng đoàn nằm trong số 7 thanh niên Công Giáo bị bắt.

Một chính sách đặt biệt?

Trước hết, LS. Lê Quốc Quân cho biết những thông tin mà anh nắm được:

Tôi nghĩ chuyện này là có một chính sách nào đấy mang tính chất bắt giữ hay đàn áp khá rõ ràng đối với người dân, đặc biệt là người Công Giáo.

LS. Lê Quốc Quân

LS. Lê Quốc Quân: Theo như những gì tôi được biết thì hiện tại có 7 người bị bắt. Có 3 người bị bắt trong Sài Gòn, 3 người bị bắt ở Vinh và 1 người bị bắt ở Hà Nội. Họ bị bắt trong hoàn cảnh như anh Paulus Lê Sơn là người đầu tiên tôi biết được rất rõ là anh bị bắt trên đường Bùi Xương Trạch của thành phố Hà Nội. Anh bị một nhóm người mặc thường phục bắt mang đi vào trưa ngày 3/8. Những người bị bắt trong Sài Gòn bao gồm anh Phêrô Hồ Đức Hoà, anh Phanxico Xavie Đặng Xuân Diệu và anh Gioan Baotixita Nguyễn Văn Oai. Họ là những người thuộc các giáo xứ thuộc địa phận Vinh nhưng lại bị bắt trong Sài Gòn. Còn 3 người nữa là bị bắt ngay tại phòng trọ ở tại thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, bao gồm anh Phêrô Trần Hữu Đức, anh Antôn Đậu Văn Dương và anh Phanxico Đặng Xuân Tương. 

Khánh An: Được biết trước đây, Cộng đoàn Vinh từng có thành viên bị bắt một vài lần, nhưng không biết đã có bao giờ các thành viên của Cộng đoàn Vinh cũng như Cộng đoàn Doanh Trí Công Giáo bị bắt một lúc nhiều như thế này không?

LS. Lê Quốc Quân: Cho đến nay thì tôi chưa thấy có trường hợp nào từ trước tới nay bị bắt nhiều như thế này và bị bắt ở nhiều địa điểm khác nhau như thế này. Trước đây cũng có một vài lần bắt giữ là bắt giữ các cá nhân vì một hành vi gì đó rất cụ thể thôi, còn lần này hầu hết những người bị bắt đang lưu thông, đang đi lại giao dịch một cách rất bình thường.

Khánh An: Với tư cách là Trưởng ban liên lạc của Cộng đoàn Doanh Trí Công Giáo, anh có nhận định gì về tình hình có nhiều người bị bắt giữ cùng một lúc?

LS. Lê Quốc Quân: Tôi nghĩ chuyện này là có một chính sách nào đấy mang tính chất bắt giữ hay đàn áp khá rõ ràng đối với người dân, đặc biệt là người Công Giáo. Gần đây, như chị biết là họ đã bắt giam trở lại cha Nguyễn Văn Lý là một người già và đang bị bệnh nặng. Người ta đã gia hạn (việc bắt giam trở lại) cho đến tháng 3 là hết hạn thì đến tận cuối tháng 7 là đã hết hạn rồi, không nhất thiết phải bắt ngài nhưng người ta cũng bắt. Thứ hai, cũng gây xúc động lớn là việc y án đối với TS. Cù Huy Hà Vũ. Đối với Công Giáo thì gần đây, một loạt các cha Dòng Chúa Cứu Thế bị cấm xuất cảnh, không được ra nước ngoài dù là đi để làm các công tác mục vụ. Chúng tôi thấy là lần này tất cả những anh em trẻ bị bắt đều là người Công Giáo, họ là những người trẻ, có trí thức, tất cả đã tốt nghiệp đại học và đang là những doanh nhân.

Việc này thì có nhiều suy luận lắm nhưng tôi nghĩ chính quyền mới, chính phủ mới có thể có sự gia tăng đàn áp. Thứ hai, có thể người ta xem xét, như một tờ báo nào đó đã phân tích, có thể người ta trả đũa hoặc xem xét phản ứng về những vấn đề của Đức cha Hợp hay của Ủy ban Công Lý và Hòa Bình. Thứ ba, tôi cho là cũng liên quan rất mạnh là những anh này cũng là (những người) rất tích cực, một là tích cực cộng tác với Dòng Chúa Cứu Thế, tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ công lý, bảo vệ sự thật. Ví dụ như tôi biết hầu hết họ ký vào đơn phản đối việc khai thác bauxite ở Tây Nguyên hoặc ký đòi trả tự do cho TS. Luật Cù Huy Hà Vũ. Những người này họ yêu mến công lý, sự thật và họ hoạt động khá tích cực và môi trường họ hoạt động khá mạnh mẽ, đặc biệt trong mối tương quan với một số cha và Dòng Chúa Cứu Thế. 

Bắt giữ trái pháp luật

Khánh An: Như vậy trong khi các thành viên của mình bị bắt, với tư cách là Trưởng ban liên lạc của Cộng Đoàn Doanh Trí Công Giáo, anh cho biết là cộng đoàn có hướng tìm hiểu và giải quyết việc các thành viên bị bắt như thế nào không?

Chúng tôi sẽ cố gắng để tìm hiểu, yêu cầu nhà nước phải công bố rõ các nguyên nhân như thế nào, tại sao bắt người?

LS. Lê Quốc Quân

LS. Lê Quốc Quân: Thứ nhất, với tư cách là trưởng đoàn, tôi đã làm một thông báo và đang đợi cha linh hướng ký vào, để phản đối việc bắt giữ trái pháp luật đó vì chúng tôi biết và tin chắc rằng những việc bắt giữ đó là trái pháp luật, không theo trình tự pháp luật.

Thứ hai, chúng tôi muốn xác định những thành viên của Cộng Đoàn Doanh Trí là những con người có tư cách đạo đức tốt và họ rất nhiệt tình với công việc chung của Giáo Hội cũng như của cộng đoàn. Họ cũng yêu mến công lý và sự thật.

Thứ ba, chúng tôi sẽ cố gắng để tìm hiểu, yêu cầu nhà nước phải công bố rõ các nguyên nhân như thế nào, tại sao bắt người? Phần cộng đoàn cũng gia tăng cầu nguyện để tất cả thành viên được bình an và sớm trở về với gia đình.

Khánh An: Và câu hỏi cuối cùng, vì anh cũng là một luật sư và anh có nhắc đến việc bắt giữ trái pháp luật thì Khánh An muốn hỏi anh là trong các vụ bắt giữ 7 thành viên này, có những yếu tố nào mà anh cho là trái phép luật?

LS. Lê Quốc Quân: Thứ nhất, hầu hết những người bị bắt là không có lệnh bắt. Theo luật Việt Nam thì phải có sự chứng kiến của chính quyền địa phương hoặc tiến hành khám xét đúng theo trình tự pháp luật. Luật cũng quy định rất rõ là người đó bị bắt vì hành vi gì. Ở những người này thì chúng tôi chưa thấy có dấu hiệu đấy.

Thứ hai, trường hợp mà chúng tôi chứng kiến và nghe được trực tiếp rõ nhất là anh Paulus Lê Sơn bị 6, 7 người mặc thường phục đứng trước nhà trọ của anh, anh đến một cái là người ta rút chìa khóa ra, sau đó họ bắt đem về đồn công an của phường Định Công làm việc rồi chuyển lên Ban An ninh của quận Hoàng Mai, rồi bây giờ đi đâu thì chúng ta không biết được. Tất cả những người bị bắt giữ hiện tại đang bị giam ở đâu, vì lý do gì thì đều chưa được biết. Trong khi đó, Luật đòi buộc đó là những căn cứ của việc bắt và nó phải được hiểu rõ trước khi tiến hành việc bắt giữ.  

Khánh An: Vâng, cám ơn LS. Lê Quốc Quân đã dành thời gian cho đài.