Người dân tại thôn Nà Kéo, xã Duyệt Trung, thị xã Cao Bằng là những người phải hứng chịu trực tiếp khi bùn chất thải rửa quặng từ con đập vỡ tràn vào nhà cửa, đất ruộng của họ.
Vào sáng ngày 10 tháng 11, một người dân tại xã Duyệt Trung cho biết tình hình khắc phục hậu quả từ phía xí nghiệp chủ nhân của lượng ‘bùn đỏ’ đó, cũng như cơ quan chức năng địa phương:
"Bây giờ công ty đang khắc phục để có đường cho dân đi lại. Đất bùn nơi dòng suối vẫn còn nhiều, vẫn còn nguyên, chưa khắc phục được."
Vị nữ chủ tịch xã Duyệt Trung vào tối ngày 9 tháng 11 cũng cho biết các cấp lãnh đạo điạ phương và lãnh đạo cao nhất của Xí nghiệp Khai thác quặng sắt Nà Lũng, thuộc Công ty khoáng sản luyện kim Cao Bằng là Tập đoàn Than- Khoáng sản Việt Nam, cũng đang có mặt tại đó để xem xét xử lý vụ việc:
"Chiều nay Tổng công ty lên nhiều: tổng giám đốc, rồi Tập đoàn Than tất cả đang có mặt để hội ý."
Biện pháp khắc phục
Ông Đinh Ngọc Hải, chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên Nhiên và Môi trường Cao Bằng cho biết công tác khắc phục lũ bùn đỏ tại đó như sau:
"Đang khắc phục, mọi hoạt động trở lại chỉ có học sinh đi học còn vất vả. Đang chuẩn bị gia cố lại hồ. Bùn tràn ra thì hốt đi khỏi khu vực ấy. Chúng tôi đang cùng các cơ quan chức năng, kể cả người dân sử dụng máy gạt máy ủi, đưa xuống nơi bùn tràn qua và đưa đi nơi khác."
Chúng tôi đang cùng các cơ quan chức năng, kể cả người dân sử dụng máy gạt máy ủi, đưa xuống nơi bùn tràn qua và đưa đi nơi khác.
Ông Đinh Ngọc Hải
Vào ngày 9 tháng 11, một số báo trong nước loan tin là công tác khắc phục vụ vỡ đập khiến bùn thải tràn ra ngoài cuả Xí nghiệp Khai thác Quặng sắt Nà Lũng là sử dụng máy bơm để bơm nước từ sông vào, dồn bùn ra một con suối nhỏ và rồi đưa bùn chứa chất thải rửa quặng sắt đó ra sông Bằng.
Biện pháp này đã bị chính quyền tỉnh Cao Bằng phản đối. Tuy nhiên theo một số công nhân cuả xí nghiệp thì việc xả bùn chứa chất thải rửa quặng sắt vào Sông Bằng lâu nay cũng được thực hiện vào kỳ mưa lũ hằng năm thông qua một cống lớn ở dưới đáy đập. Lần này do cống đó bị vỡ nên sự việc mới vỡ lở ra.
Truyền thông trong nước cho biết từ năm 2005 đến nay, Xí nghiệp Khai thác Quặng sắt Nà Lũng đã bốn lần bị xử phạt về tội xả thải trái phép gây ô nhiễm môi trường. Thế nhưng biện pháp đó không đủ sức răn đe xí nghiệp này.
Về phía cơ quan giám sát như Hội Bảo vệ Thiên nhiên - Môi trường Cao Bằng thì có một số lý do khiến cho các công trình bảo đảm an toàn môi trường vẫn chưa được thực hiện: chủ yếu từ vấn đề kinh phí như phát biểu của ông chủ tịch Đinh Ngọc Hải sau đây:
"Vì không có xây dựng cơ bản, làm theo kiểu dân dã đất nện thôi. Ngân sách có hạn, tiết kiệm ngân sách nên chưa làm được. Những hồ này chưa khắc phục được, nay phải xin vốn lớn để làm những bể lắng.
Hội sẽ có kiến nghị với các cơ quan chức năng nơi nào có sự cố phải tăng cường. Những khu có dân cư, những nơi cung cấp nước cho dân, cánh đồng lúa dù có quặng quí giá thế nào cũng phải bảo vệ môi trường…"
Những khu có dân cư, những nơi cung cấp nước cho dân, cánh đồng lúa dù có quặng quí giá thế nào cũng phải bảo vệ môi trường…
Ông Đinh Ngọc Hải
Vụ ‘lũ bùn đỏ’ ở xã Duyệt Trung, thị xã Cao Bằng tràn ra gây thiệt hại cho cuộc sống người dân và môi trường chung quanh đang thu hút dư luận không phải là một trường hợp cá biệt mà có thể nói hiện rất nhiều xí nghiệp, công ty tại Việt Nam vẫn chưa tuân thủ các qui định về công tác bảo vệ môi trường.
Thông thường ở Việt Nam vẫn còn có tình trạng ‘mất bò mới lo làm chuồng’. Dù có biết bao cảnh báo nhưng rồi đến khi sự thể xảy ra mọi người mới chạy đôn chạy đáo, nơi này đổ lỗi cho nơi kia, chỉ có ngươì dân phải gánh chịu mọi thiệt hại do những tắc trách, thậm chí vì lợi nhuận mà bỏ qua hết mọi cảnh báo về tai hoạ, thậm chí thảm hoạ trong tương lai.