Thượng đỉnh APEC 2011 bắt đầu với một biến chuyển quan trọng, đó là việc chính phủ Nhật Bản thông báo tham gia đàm phán về Hiệp Định Đối Tác Kinh Tế Xuyên Thái Bình Dương, thường được gọi tắt là TPP.
Một viên chức Hoa Kỳ nói rằng với sự tham gia của Nhật Bản, thị trường của TPP sẽ lớn gần gấp rưỡi thị trường của 27 nước EU.
Tin tức bên lề Thượng Đỉnh cũng nói có ít nhất 4 nước khác là Canada, Mexico, Philippines và Papua New Guinea cũng bày tỏ ý kiến sẽ tham gia vào tổ chức này, nhưng chưa rõ các nước có tên vừa nêu sẽ thông báo quyết định của họ ở APEC 2011 hay không.
Thượng đỉnh APEC 2011 sẽ bắt đầu với cuộc gặp giữa Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama với lãnh đạo những nước đã tham dự các vòng đàm phán Đối Tác Kinh Tế Xuyên Thái Bình Dương để thảo luận về những thành quả đã đạt được qua những cuộc đàm phán trước đây.
Các quan chức của những chính phủ liên hệ cho hay một trong những mục tiêu sẽ được đặt ra là vào giữa năm tới sẽ ký kết hiệp định, xem đó là bước quan trọng trong nỗ lực tiến đến mục tiêu xây dựng khu vực mậu dịch tự do cho toàn vùng Châu Á - Thái Bình Dương mà APEC đã đặt ra ngay từ ngày đầu khi được thành lập.
Mục tiêu này được Bà Ngoại Trưởng Mỹ Hillary Clinton nhắc lại trong lời phát biểu sau cuộc họp với các vị bộ trưởng kinh tế của những nước APEC, nói rằng không chỉ Washington mà tất cả các quốc gia khác đều biết trọng tâm của mọi chiến lược và kinh tế cho thế kỷ 21 đều nhắm vào Châu Á - Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, một số các chuyên gia kinh tế lại cho rằng điều này khó có thể thực hiện nếu Nhật Bản và các nước khác quyết định tham gia vào TPP, vì luật lệ của Hoa Kỳ đòi hỏi hành pháp phải thông báo cho Quốc Hội Liên Bang 90 ngày trước khi bắt đầu đàm phán thương mại với một quốc gia.
Hiện giờ, ngoài Hoa Kỳ, các nước đồng ý tham gia và tham dự đàm phán TPP gồm Australia, New Zealand, Singapore, Malaysia, Brunei, Chilê, Peru và Việt Nam.
Trở lại với chương trình của APEC 2011, mọi chú ý cũng sẽ được dồn cho bài diễn văn mà Tổng Thống Hoa Kỳ Barack Obama sẽ đọc để khai mạc Thượng Đỉnh.
Hôm qua ông Phụ Tá Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Ben Rhodes cho hay điểm chính của bài diễn văn mà Tổng Thống Obama sẽ đọc là khẳng định Hoa Kỳ sẽ tiếp tục hiện diện ở vùng Châu Á - Thái Bình Dương, tiếp tục là quốc gia đứng đầu trong việc giúp xây dựng cũng như duy trì sự ổn định và hòa bình cho toàn khu vực.
Mọi người cũng chờ đợi kết quả của những cuộc gặp gỡ bên lề thượng đỉnh, giữa Tổng Thống Mỹ với Chủ Tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào, Tổng Thống Nga Dmitry Medvedev và Thủ Tướng Yoshihiko Noda của Nhật Bản.
Một viên chức Nhà Trắng cho báo chí biết các đề tài được bàn thảo trong những cuộc tiếp xúc riêng này là nỗ lực giúp Nga gia nhập WTO, bàn thảo về tình hình kinh tế toàn cầu và khu vực với Nhật Bản. Riêng trong cuộc gặp với Chủ Tịch Hồ Cẩm Đào của Trung Quốc, Tổng Thống Hoa Kỳ sẽ nhắc đến việc Bắc Kinh cần ấn định lại tỷ giá của đồng nhân dân tệ, vấn đề an ninh khu vực và tình trạng nhân quyền Hoa Lục.
