Thủ Tướng Shinzo Abe sẽ nói gì tại Đối thoại Shangri-La 2014?

Tối nay, Thủ Tướng Shinzo Abe của Nhật Bản sẽ đọc bài diễn văn quan trọng nói về chính sách đối ngoại, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc đang có những hành động mà ông từng gọi là khiến tình hình trở nên căng thẳng hơn ở biển Hoa Đông và Biển Đông.

Trong bài diễn văn đọc tại Hội Nghị Thượng Đỉnh An Ninh Châu Á tức Đối Thoại Shangri-La ở Singapore, Thủ Tướng Nhật Bản sẽ nói đến tầm quan trọng của chính sách mà ông cho thực hiện đối với an ninh khu vực và toàn cầu, đồng thời loan báo Tokyo cùng với Washington sẵn sàng mở rộng hợp tác an ninh với ASEAN để đối phó với những trở ngại đến từ bất kỳ đâu.

Tin từ giới ngoại giao Châu Á nói thêm là trong bài diễn văn này, Thủ Tướng Nhật Bản sẽ không nêu đích danh Trung Quốc, nhưng được ngầm hiểu rằng Nhật và Hoa Kỳ muốn dựng thế liên minh mới với ASEAN, để đương đầu với những hành động mang tính gây hấn mà Bắc Kinh đang làm đối với Nhật ở Hoa Đông và với một số quốc gia Đông Nam Á ở Biển Đông.

Hôm qua, hãng thông tấn Kyodo, cho biết thêm Thủ Tướng Abe cũng lên tiếng kêu gọi Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế, nhắc lại điều ông đã nhiều lần nói là Nhật Bản theo đuổi chủ trương đối thoại để giải quyết mọi tranh chấp, kể cả những tranh chấp về chủ quyền đang xảy ra giữa Nhật với Trung Quốc và giữa Trung Quốc với một số nước Đông Nam Á.

Đầu tuần này khi trả lời phỏng vấn dành cho nhật báo The Wall Street Journal, Thủ Tướng Abe có nói rằng việc Trung Quốc đơn phương đưa dàn khoan vào hoạt động trong vùng biển đang tranh chấp chủ quyền với Việt Nam đã khiến tình hình trở nên căng thẳng hơn.

Vẫn theo lời Thủ Tướng Nhật bản, Tokyo không tha thứ cho những hành động sử dụng võ lực hoặc đe dọa để thay đổi nguyên trạng.

Ngay sau khi cuộc phỏng vấn này được đăng tải, Bắc Kinh tức khắc chỉ trích Nhật Bản, cho rằng Tokyo có ý đồ, muốn đóng vai ngư ông đắc lợi khi lên tiếng bênh vực Philippines và Việt Nam, là những nước đang tranh chấp chủ quyền biển đảo với Trung Quốc.

Tin tức cũng cho thấy Nhật Bản sẽ thực hiện nhanh đề nghị bán tầu tuần tra cho Việt Nam, tương tự như việc đã bán tầu tuần tra cho Philippines hồi tháng 12 năm ngoái.

Theo hãng thông tấn AP, ông Bộ Trưởng Phủ Thủ Tướng Nhật Bản Yoshihide Suga nói rằng Tokyo hiểu là lực lượng tuần duyên của Việt Nam cần có những tầu tuần tra này càng sớm càng tốt, và chính phủ Nhật Bản sẽ cố gắng để giúp Việt Nam đạt được ước muốn.

Cũng cần nói thêm là theo những nhà quan sát ở Châu Á, Thủ Tướng Abe phải thật khéo léo khi thông báo tin Nhật Bản sẵn sàng mở rộng cánh cửa hợp tác chiến lược với ASEAN, đừng để các nước Đông Nam Á nghĩ rằng sẽ phải ở trong thế cờ buộc họ phải chọn lựa giữa Nhật Bản và Trung Quốc.

Mặc dù bài diễn văn của ông Abe chưa được đọc, nhưng đã có dự đoán nói rằng chắc chắn phát biểu của ông sẽ được Philippines và Việt Nam đón nhận nồng nhiệt, trong khi những nước láng giềng với Trung Quốc như Lào, Campuchia và Myanmar sẽ tỏ thái độ dửng dưng, và các nước có quan hệ thương mại chặt chẽ với Trung Quốc như Malaysia sẽ có thái độ chần chừ.

Được biết vào ngày mai, thứ Bảy 31 tháng Năm, ông Abe sẽ gặp riêng các vị trưởng đoàn đại diện các nước ASEAN dự Đối Thoại Shangri-La 2014.