Bệnh gan nhiễm mỡ (phần 2)
2009.08.30
Cách điều trị
Quỳnh Như: Thưa Bác Sĩ, tiếp theo đề tài về bệnh gan nhiễm mỡ lần trước, như vậy về cách điều trị thì bệnh nhân phải điều trị như thế nào? Có thể ở nhà thỉnh thoảng đến bác sĩ khám và kiểm tra độ nhiễm mỡ hoặc là phải nằm bệnh viện?
BS Trần Văn Sáng: Về chữa trị thì hiện nay có rất nhiều nghiên cứu để chữa trị bằng những thuốc khác nhau, nhưng mà cái chính về phương diện chữa trị thì có 5 cái chính mà chúng ta cần nhớ, đó là giảm cân - tập thể dục là điều quan trọng nhất. Sự giảm cân khoảng độ 10% trọng lượng của những người có trọng lượng quá mức trung bình cũng có thể giúp cải thiện phần nào sự đóng mỡ trong gan. Đó là điều chắc chắn. Tất cả các nghiên cứu đều khuyên là người bệnh nên tập thể dục, tại vì chính thể dục và kiêng ăn để giảm cân có thể giúp cho gan hoạt động trở lại tốt hơn.
… để phòng ngừa bệnh như vậy thì chúng ta phải tìm cách kiêng ăn, siêng thể dục vẫn là yếu tố rất là cổ điển áp dụng trong phần lớn các bệnh tật của con người.
BS Trần Văn Sáng
Thứ hai, làm thế nào để thay đổi những thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày, tức là làm giảm các chất béo trong thực phẩm; mà không những làm giảm chất béo không thôi, còn phải giảm bớt những chất có thể tạo ra nhiều những mỡ đa dạng. Đó là những chất liên hệ tới những chất đường, thí dụ như bột, bánh mì và các loại bột để làm bánh. Đó là một yếu tố chúng ta cần nhớ, tức là không phải chỉ kiêng mỡ không thôi mà nó còn liên hệ nhiều tới vấn đề của những chất ngọt nữa. Những loại tinh bột chúng ta ăn vào được hấp thụ nhanh.
Thứ ba là phải cử rượu. Đó là điều quan trọng, tại vì những người uống rượu mà gây ra nhiễm mỡ thường thường nếu sau một thời gian kiêng rượu thì gan cũng có thể phục hồi rất là nhiều.
Thứ tư, nếu bệnh nhân có bị những hội chứng biến dưỡng, thí dụ như là bị mập, bị tiểu đường, bị cao máu, vân vân, thì họ phải kiểm soát đường trong máu rất là kỹ, điều này có thể giúp cho gan không bị những biến chứng lâu dài về sau.
Thứ năm, nếu mà lượng mỡ đa dạng trong máu đã quá cao rồi thì người thầy thuốc sẽ khuyên bệnh nhân nên dùng thuốc để làm giảm chất mỡ đa dạng trong máu.
Nói chung, chúng ta có 5 yếu tố cần nhớ trong chữa trị, đó là phải giảm cân, thay đổi những thực phẩm mình đang sử dụng cho nó được lành mạnh hơn, ăn nhiều rau cải và trái cây, cử rượu. Nếu bị tiểu đường thì nên kiểm soát cái đường của mình đến mức bình thường. Và nếu mà mỡ đa dạng cao trong máu thì nên dùng thuốc để hạ mỡ đa dạng xuống.
Tôi cũng xin nói thêm cho quý vị thính giả hiểu là hiện nay có những nghiên cứu về việc sử dụng những loại thuốc khác nhau, nhưng vì trong sự giới hạn của chương trình nên tôi xin tóm tắt là hiện nay thì chúng ta không có nhiều kết quả tốt trong vấn đề chữa trị ngoài 5 yếu tố mà tôi vừa nói.
Có nhiều nghiên cứu sử dụng vitamin E, nhưng mà thật sự cho tới hiện nay vẫn không có kết quả tốt.
Thuốc thứ hai mà người ta sử dụng là thuốc Metformin. Metformin là loại thuốc thường dùng để chữa tiểu đường. Và trong những trường hợp của những người bị tiểu đường thì người ta thấy sử dụng Metformin có thể giúp phần nào cải thiện những hiện tượng đóng mỡ trong gan. Vấn đề này hiện vẫn còn được nghiên cứu thêm để có thể có những kết quả về sau này.
Ngoài ra có một thứ thuốc khác cũng sử dụng trong thuốc tiểu đường là Pioglitazone. Pioglitazone này cũng được sử dụng cho những người tiểu đường và cũng có những ảnh hưởng tốt trong việc làm giảm bớt hiện tượng đóng mỡ, nhưng mà vẫn còn phải nghiên cứu nhiều hơn trước khi các khoa học gia có thể cho ra những cái hướng dẫn chính xác về vấn đề chúng ta sử dụng những thuốc này.
Trong quá khứ chúng ta cũng có sử dụng một loại thuốc gọi là ursodeoxycholic acid thì các nhà nghiên cứu đều nghĩ là dùng chất này cũng có thể giảm được sự hoạt động của chất mỡ trong máu. Chất này hiện nay cũng được sử dụng khá phổ biến ở tại Mỹ, nhưng mà những nghiên cứu cũng chưa có cho chúng ta chắc chắn là thực sự nó có hữu hiệu lâu dài khi sử dụng chất này.
Thành ra nói chung, dù chúng ta có nhiều nghiên cứu về bệnh này nhưng mà hiệu quả thực sự vẫn còn phải được kiểm chứng và chúng cần chờ đợi một thời gian nữa để chúng ta có được những lời khuyên chắc chắn về việc sử dụng thuốc. Hiện nay thì quý vị chỉ nhớ là chúng ta cần có 5 yếu tố như đã nói ở trên.
Biến chứng
Quỳnh Như: Thưa Bác Sĩ, bệnh gan nhiễm mỡ có đưa đến những biến chứng nguy hiểm không ạ?
BS Trần Văn Sáng: Bệnh gan nhiễm mỡ là một bệnh có thể đưa tới những biến chứng quan trọng. Chúng ta nhớ là có hai nhóm, một nhóm là do rượu gây ra thì hậu quả của nó trầm trọng hơn là có thể đưa đến xơ gan, và trong những nhóm bị xơ gan như vậy thì người ta thấy có một tỷ lệ khoảng 10% đưa đến ung thư gan.
Bệnh gan nhiễm mỡ là một bệnh có thể đưa tới những biến chứng quan trọng.
BS Trần Văn Sáng
Riêng trường hợp nhiễm mỡ không do rượu mà do những yếu tố khác thì sau một thời gian người ta thấy cũng có hiện tượng bị viêm gan kinh niên và cũng đưa đến trường hợp bị xơ gan, tức là từ giai đoạn viêm gan kinh niên đưa đến xơ gan, và sau cùng cũng có tỷ lệ đưa đến ung thư gan và chết vì xơ gan, tuy nhiên, tỷ lệ biến chứng lâu dài tương đối ít hơn những người uống rượu.
Đó là những biến chứng quan trọng, tại vì ở những người lớn tuổi đôi khi họ không có uống rượu, đôi khi họ không có những triệu chứng bị nhiễm siêu vi trùng, nhưng mà sau cùng thì người thầy thuốc vẫn thấy họ bị xơ gan hay là có những biến chứng về gan, thì phần lớn những trường hợp này đều phát xuất từ hay là do nguyên nhân sâu xa là do gan nhiễm mỡ từ rất nhiều năm nhưng bệnh nhân không biết, hay là không được hướng dẫn để chữa trị.
Cách phòng ngừa
Quỳnh Như: Thưa Bác Sĩ, như vậy làm thế nào để phòng ngừa chứng bệnh gan nhiễm mỡ ? Có phải là cần phải chú ý đến chế độ dinh dưỡng như là ăn ít chất béo và phải kiêng cữ rượu ?
BS Trần Văn Sáng: Đúng như vậy. Lời khuyên của tôi là chúng ta nên thường xuyên khám bệnh định kỳ tại vì phần lớn các trường hợp chúng ta không có các triệu chứng và chỉ khi nào chúng ta thử máu thì chúng ta mới tìm thấy là gan của mình hiện nay nó bất thường, từ đó người thầy thuốc sẽ hướng dẫn mình tìm ra tại sao chức năng hoạt động của gan bị bất thường để tìm đến bệnh sớm hơn.
Thứ hai, để phòng ngừa bệnh như vậy thì chúng ta phải tìm cách kiêng ăn, siêng thể dục vẫn là yếu tố rất là cổ điển áp dụng trong phần lớn các bệnh tật của con người, chúng ta ăn những thực phẩm không quá nhiều, thường xuyên thể dục, lựa chọn những thực phẩm ít chất béo, sử dụng nhiều rau cải, trái cây, bớt ăn những đồ chiên, bớt ăn những đồ có quá nhiều chất béo. Đó là cách để chúng ta có thể phòng bệnh lâu dài. Rượu là yếu tố quan trọng ảnh hưởng rất là nhiều trong gan, tại vì khi uống rượu thì phần lớn rượu sẽ đi thẳng vào gan, và đó là điều nên tránh, ngoại trừ trường hợp sử dụng những loại rượu có thể có ảnh hưởng tốt cho sức khỏe, như mỗi ngày uống một ly rượu chát đỏ rất là nhỏ thì đó là điều nên làm, còn mọi loại rượu khác thì đều có những hậu quả lâu dài đến gan.
Lời khuyên của tôi là chúng ta nên thường xuyên khám bệnh định kỳ tại vì phần lớn các trường hợp chúng ta không có các triệu chứng và chỉ khi nào chúng ta thử máu thì chúng ta mới tìm thấy là gan của mình hiện nay nó bất thường ...
BS Trần Văn Sáng
Và đặc biệt, phần cuối cùng, chúng ta đừng tưởng là chỉ kiêng những chất béo không thôi là đủ, đôi khi chúng ta cũng phải ăn giảm bớt chất ngọt, và đặc biệt là những loại thực phẩm làm bằng những loại tinh bột như bánh mì, các loại bánh ngọt, vân vân.
Quỳnh Như: Quỳnh Như xin cảm ơn Bác Sĩ đã dành thời gian quý báu của mình để tham gia chương trình hôm nay.
BS Trần Văn Sáng: Cảm ơn Quỳnh Như và xin cảm ơn quý thính giả của Đài Á Châu Tự Do đã cho tôi có cơ hội để trình bày với quý vị đề tài này.
Mục tiêu của chuyên mục “Sức Khỏe và Đời Sống” là đáp ứng nhu cầu mở rộng thông tin, tích lũy kiến thức y học của quý vị, nên xin quý vị đừng ngại gửi cho chúng tôi những yêu cầu cung cấp thông tin để hỗ trợ quý vị chăm sóc và bảo vệ sức khỏe. Chúng tôi sẽ mời các chuyên viên y tế trong và ngoài nước giải đáp những thắc mắc đó của quý vị.
Chương trình Sức Khỏe và Đời Sống tuần này xin dừng ở đây. Cám ơn quý vị đã lắng nghe và Quỳnh Như xin hẹn gặp lại quý vị vào tuần tới.