Hai tuần nay, ca khúc ấy đã được các anh chị em trong phong trào Nhạc Trẻ cùng hát lên để đưa tiễn bạn Trường Kỳ của mình qua một thế giới tốt đẹp hơn, nơi tràn ngập tình thương yêu, không hề có bóng dáng chiến tranh …
Thành lập và phát triển phong trào Nhạc Trẻ
Quý thính giả yêu nhạc, chắc cũng đã biết Trường Kỳ thuộc trong nhóm thành lập và phát triển phong trào Nhạc Trẻ vào thập niên 1960 và đầu các năm 1970 ở Saigon. Cùng với Tùng Giang, Jo Marcel, Nam Lộc, … anh tổ chức các buổi đại hội nhạc trẻ rất qui mô, trước là để đáp ứng nỗi khát khao của giới trẻ, sau là để yểm trợ binh sĩ, cô nhi, quả phụ thời chiến khi đó.
Trường Kỳ là một trong những người nảy ra sáng kiến việt hóa, tức là đặt lời Việt cho các ca khúc ngoại quốc mà giới trẻ thời ấy ưa chuộng.
Anh viết phóng sự, đảm trách các trang nhạc trẻ trên nhiều tờ báo, và ghi lại sinh hoạt trong cuốn “Một thời nhạc trẻ”.
Tang lễ diễn ra đúng theo cái tinh thần của anh Trường Kỳ. Khi còn sống, anh thường nói đùa với gia đình, bạn bè là nếu anh qua đời thì xin đừng ai khóc, đời sống sẽ còn tiếp tục.
Nam Lộc
Cùng với Jo Marcel, Trường Kỳ thực hiện cuốn phim “Thế giới nhạc trẻ”.
Phóng sự tiểu thuyết “Tuổi choai choai” do anh viết, thì cùng với Nam Lộc và Jo Marcel làm thành phim “Vết chân hoang”.
Năm 1979, qua chuyến vượt biển gay go, Trường Kỳ đặt chân đến Nhật Bản. Tháng 11 năm sau đó thì sang Canada định cư tại Montreal. Ở hải ngoại, Trường Kỳ chuyên chú sưu tầm tài liệu về cuộc sống và tâm tình các nghệ sĩ. Những bài viết này được đưa đăng trên nhiều báo tại nhiều nước, cũng như được chính Trường Kỳ trình bày trên làn sóng các đài phát thanh VOVN, SBS và VOA.
Ra đi đột ngột
Đêm 21 tháng Ba vừa qua, Trường Kỳ đến Toronto dự buổi ra mắt Album đầu tiên của bé Tường Vi.
Trưa hôm sau là Chủ Nhật 22, máy điện thoại tại nhà Thy Nga nhận hàng loạt cú phone của nhạc sĩ Nguyễn Đức, thầy đào tạo cho bé Tường Vi.
Gọi lại, thì ông báo tin là Trường Kỳ đã mất, và kể rằng:
Nơi tổ chức ở Capitol Banquet Center tại Mississauga.
Điều mà tôi chú ý là vẻ mặt anh Trường Kỳ hơi mập mập, anh nói rằng bị tiểu đường đó.
Tôi mới nói “Ủa, có nặng không? tôi cũng bị nè”.
Ca sĩ Quốc Anh ngồi kế bên “thì tôi cũng bị nữa nè”.
Tôi bật cười, nói thì ba đứa mình đều cái bịnh hảo ngọt hết.
Trường Kỳ mới nói “Tôi bị nhiều lắm nhe, một ngày tôi chích tới 4 lần lận đó”.
Ba đứa rủ nhau ra chụp hình kỷ niệm, gặp nhau thì ba điều bốn chuyện với nhau cho vui.
Hơn 11 giờ thì tôi về trước.
Đêm hôm đó, Trường Kỳ ngủ ở nhà Minh Châu là một anh hồi trước chụp hình, sau này thì thỉnh thoảng tổ chức show tại Toronto.
Sáng hôm sau, tôi được cú điện thoại của Minh Châu nói rằng “Sáng kêu Trường Kỳ dậy thì Trường Kỳ than rằng sao thấy mệt quá! sau đó ói mửa vì vậy, ba của Tường Vi lập tức chở vào bệnh viện cứu cấp.
Lối 2 giờ mấy chiều, thì trong bệnh viện báo cho mấy người ngồi ở ngoài (Minh Châu và ba của Tường Vi này kia) báo là không thể cứu chữa được, và ổng đã mất.”
Đêm Tưởng nhớ đầy kỷ niệm
Thy Nga:
Được biết là anh Nam Lộc cùng với nhiều ca nhạc sĩ trong phong trào Nhạc Trẻ tổ chức Đêm Tưởng nhớ Trường Kỳ vào hôm 2 tháng Tư tại Quận Cam, Thy Nga chờ đến sáng hôm sau, phone sang hỏi chuyện anh Nam Lộc, trước tiên là về tang lễ mà anh đã bay sang Montreal tham dự và đọc điếu văn:
Chúng tôi nghĩ khoảng vài trăm bạn bè ngồi lại để tưởng nhớ đến Trường Kỳ, nhưng cả một sự ngạc nhiên tột độ! Nhà hàng Emerald Bay chỉ chứa được khoảng 600 chỗ mà gần 800 người đến!
Nam Lộc
Thưa chị, tang lễ của anh Trường Kỳ diễn ra trong khung cảnh trời Montreal ảm đạm, mưa gió suốt từ khi anh nằm xuống cho tới lúc tiễn anh đến nơi an nghỉ cuối cùng.
“Luân vũ mùa mưa” qua giọng hát Ngọc Lan …
Anh qua đời rất đột ngột vì vậy nhiều anh em nghệ sĩ đã không đến được tuy nhiên, họ đã gửi những vòng hoa đến tràn ngập cả phòng nơi anh nằm an nghỉ.
Có tôi đến ngày hôm đó cùng với anh Kỳ Phát tham dự được. Tang lễ diễn ra đúng theo cái tinh thần của anh Trường Kỳ. Khi còn sống, anh thường nói đùa với gia đình, bạn bè là nếu anh qua đời thì xin đừng ai khóc, đời sống sẽ còn tiếp tục. Hãy nhớ đến anh trong cái hình ảnh tươi đẹp đó, thì chúng tôi dĩ nhiên là không ai cầm được nước mắt nhưng cũng đều trong cái tinh thần đó, đưa anh đến nơi an nghỉ cuối cùng.
Trong buổi tang lễ thì phát một số các ca khúc mà anh đã viết lời Việt, và đồng thời chiếu slide những hình ảnh về anh từ thời còn bé cho tới hình ảnh cuối cùng chụp anh vẫy tay từ giã vợ khi chị lên toa tàu tại một sân ga vào tháng Hai vừa qua.
Thy Nga:
Hoa do bạn bè các nơi gởi đến rất nhiều. Thời điểm trùng với sinh nhật của Trường Kỳ, chưa bao giờ sinh nhật anh lại có nhiều hoa như vậy nhưng là để tiễn đưa anh đi.
Nam Lộc:
Dạ vâng, sinh nhật của anh Trường Kỳ là 29 tháng Ba, cũng là ngày mà tôi đến nơi nhà quàn, và như tôi vừa trình bày, là tràn ngập hoa, hoa của bạn bè từ Việt Nam, từ các nước khác gửi đến. Chị Trường Kỳ chia sẻ nhiều với tôi, và có một câu nói mà tôi nghĩ là rất đặc biệt “Không hiểu sao mà anh Trường Kỳ bỏ đi sớm như vậy. Trong nhóm các anh thì anh Trường Kỳ là người đi cũng chậm, ăn nói cũng chậm, mỗi cái chuyện ra đi thì ông ấy lại nhanh hơn tất cả mọi người.
Và chị đưa tôi xem cái lá số tử vi của Trường Kỳ
“Anh đọc này, lá số tử vi nói là suốt tuổi hoa niên, ngày tháng rong chơi, thanh nhàn” thì tôi có nói đùa là “Đúng như vậy, ông ấy không muốn bước sang tuổi cao niên mới ra đi.”
“Khi ta hai mươi” (Pendant les vacances) Thanh Lan hát …
Các anh chị em Nhạc Trẻ chúng tôi khắp nơi nhận tin đó trong sự bất ngờ nhưng mà tình cảm dành cho anh Trường Kỳ thì các bạn nghĩ rằng phải có ngay một đêm tưởng nhớ anh Trường Kỳ. Lúc đó, chúng tôi còn đang bận tang lễ của anh Kỳ tại Canada, nhưng bên này thì các anh Trung Nghĩa, Hoàng Thi Thao, Thế Dũng, Thế Vũ, và nhóm The Rock tiếp tay nhau để tổ chức. Chúng tôi nghĩ khoảng vài trăm bạn bè ngồi lại để tưởng nhớ đến Trường Kỳ, nhưng cả một sự ngạc nhiên tột độ! Nhà hàng Emerald Bay chỉ chứa được khoảng 600 chỗ mà gần 800 người đến! Chương trình không bắt đầu cho đến 6 giờ rưỡi nhưng họ đã đến từ lúc 4 giờ. Họ đứng tại tất cả chỗ nào có thể đứng được, ngồi ở bất cứ chỗ nào có thể ngồi được, kể cả xuống sàn.
Chúng tôi có đặt một cái bàn thờ nhỏ để cho bạn bè đến nghiêng mình. Trên bàn thờ, để một cái kỷ vật rất đặc biệt, đó là cặp kính mà gia đình đã lấy ra để giữ làm kỷ niệm,
một hình ảnh rất đặc biệt về anh Trường Kỳ.
Hầu hết bạn bè, không những trong giới Nhạc Trẻ mà còn cả giới âm nhạc. Đặc biệt là anh Jo Marcel từ giã sân khấu 13, 14 năm nay nhưng đã đến trình bày ca khúc Pháp do anh Trường Kỳ viết lời Việt - bài “Merci Cherie”.
“Cám ơn người yêu” (Merci Cherie) Jo Marcel hát …
Rồi thì anh Tùng Giang. Anh Tùng Giang là một trong số anh chị em chúng tôi cộng tác từ 40 năm trước.
“Biết đến thuở nào” Tùng Giang - Trường Kỳ,
do Dương Triệu Vũ trình bày …
Gần đây thì tình cảm giữa Tùng Giang và Trường Kỳ có phần sứt mẻ là vì khi anh Tùng Giang xuất hiện trong chương trình Paris by Night, có hát một số ca khúc Tùng Giang sáng tác nhưng lại quên nói rằng đã sáng tác chung với Trường Kỳ, đặc biệt là bài hát nổi tiếng “Biết đến thuở nào”.
Anh Tùng Giang rất là yếu, bị mổ nhiều lần. Hiện anh sống ẩn dật, ở một ngôi chùa vùng Quận Cam. Hôm qua, anh đến với cái đầu trọc lốc, anh thắp nén nhang trước bàn thờ anh Trường Kỳ, nói rằng biết tin Kỳ qua đời lúc Giang đang nằm trong phòng Hồi Sinh.
Sau đó, anh lên sân khấu, hát lại bài “Biết đến thuở nào” và đã trân trọng giới thiệu là sáng tác chung giữa Tùng Giang và Trường Kỳ.
Một số ca sĩ khác, như Ý Lan vừa hát bài “Nửa hồn thương đau” vừa khóc, nước mắt ràn rụa.
Diễm Liên hát “Anh còn nợ em” cô nói là tình cảm chưa thanh toán hết mà anh Kỳ đã ra đi.
Nguyên Khang thì hát bài “Dòng đời” vừa khóc vừa nhớ lại những ngày sinh hoạt chung với vợ chồng anh Kỳ.
Nói tóm lại, là một đêm đầy xúc động, một đêm mà tất cả những người bạn cũ đều có mặt đầy đủ, mỗi người chỉ được hát một bài, mà chương trình kéo dài đến hơn 10 giờ đêm.
Có một điểm đặc biệt nữa là Dân biểu Trần Thái Văn đã cho một vị đại diện đến trao Nghị quyết vinh danh những sự đóng góp của anh Trường Kỳ vào nền văn hóa nghệ thuật Việt Nam.
Thy Nga:
Bạn từ thuở đôi mươi tới nay, dĩ nhiên là biết bao kỷ niệm với nhau tuy nhiên, kỷ niệm nào anh ghi nhớ nhất về anh Trường Kỳ?
Nam Lộc:
Thưa chị, anh em chúng tôi có rất nhiều kỷ niệm bởi vì Kỳ
là người bạn thân nhất của tôi. Tôi đã sống cạnh anh Kỳ 42 năm. Một kỷ niệm mà có lẽ, không bao giờ tôi có thể quên được trong cuộc đời: cái kỷ niệm xảy ra cách nay 39 năm, là anh Trường Kỳ đưa vào tay tôi cái microphone và đẩy tôi lên sân khấu để nhờ tôi giới thiệu một chương trình nhạc trẻ của anh tại phòng trà Queen Bee. Không ngờ, cái lần đó đã đưa cho tôi cái sự nghiệp, là một sự nghiệp tài tử, một công việc tay trái nhưng được người đời biết đến qua cái vai trò giới thiệu chương trình, mà bây giờ người ta gọi là MC.
Thì có thể đó là vì anh Trường Kỳ đã tạo cho tôi cơ hội này cũng như cái công việc này.
Thy Nga:
Xin cám ơn anh Nam Lộc về buổi nói chuyện mang rất nhiều tình cảm chia sẻ với chúng tôi.
Chương trình tưởng nhớ Trường Kỳ kết thúc trong âm thanh ca khúc “Rồi mai đây” … Thy Nga tạm biệt quý thính giả.