ူမန်မာိံိုင်ငံမြ လူထုလြပ်ရြားမြဆောင်းပၝး တိုင်းမ်မဂ္ဂဇင်းမြာဖော်ူပ

ဆူးလေဘုရားလမ်းပေၞတြင် စက်တင်ဘာ ၂၆ရက်နေႛက သံဃာိံြင့် လူထု ဆ္ဋိံူပပြဲမဵားကို ္ဘဖိခြြဲရန် လုံူခံြရေးတပ်ဖြဲႚမဵား ခဵထားပုံ ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: AFP) ပုံဋ္ဌကီးုကည့်လိုလ္တွင်။ >>

္ဘဗိတိသ္တွကိုလိုနီခေတ်နဲႛ စစ်အစိုးရခေတ် ူမန်မာိံိုင်ငံအေူခအနေကို ိံိြင်းယြဉ်္ဘပီးတော့ ‘The Trouser People’ (ဘောင်းဘီဝတ်သူမဵား) စာအုပ်ကို ရေးသားသူ နာမည်ကေဵာ် သတင်းစာဆရာ၊ စာရေးဆရာ အင်ဒ႟ူး မာရြယ်လ်ဟာ ၂၀၀၇ခိုံြစ် စက်တင်ဘာလ သံဃာ့သပိတ် ူဖစ်ပေၞစဉ် ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ရြိနေခဲ့ပၝတယ်။ သူႛအတြေႚအုကံြတေကြို အောက်တိုဘာ ၂၂ရက်နေႛမြာ ထုတ်ဝေမဲ့ The Time မဂ္ဂဇင်းမြာ ရေးသားထားပၝတယ်။

ဆောင်းပၝးခေၝင်းစဉ်ကတော့ ‘Anatomy of a failed revolution’ လိုႛ ပေးထားပၝတယ်။ ူမန်မာလို အနီးစပ်ဆုံး ဘာသာူပန်ရရင် ‘ကဵဆုံးခဲ့ရတဲ့ တော်လြန်ရေးတခု’ ဆိုရင် သင့်တော်မယ်ထင်ပၝတယ်၊

ဆောင်းပၝးအစမြာတော့ ဆူးလေဘုရားလမ်းမပေၞမြာ သူႛနောက်က လူအုပ်ထဲက အမဵိြးသမီးတယောက်က သူႛကို ရြင်အနားကပ်သြားသင့်တယ်၊ ိံိုင်ငူံခားသားတေရြြိရင် ပစ်မြာ မဟုတ်ဘူးလိုႛ ေူပာတယ်လိုႛဆိုပၝတယ်။ အဲဒီနေႛက စက်တင်ဘာ ၂၇ရက်၊ အခဵိန်ကတော့ မြန်းလြဲ တနာရီလောက်မြာပၝတဲ့။

သူဟာ ရန်ကုန်္ဘမိြႚလယ်ခေၝင်က ေ႟ြရောင်ဝင်းနေတဲ့ ဆူးလေဘုရားနားက ထောင်နဲႛခဵီတဲ့ ဆ္ဋိံူပသူတြေုကား ညပ်နေပၝတယ်။ မဵကိံြာခဵင်းဆိုင်မြာတော့ ရာနဲႛခဵီတဲ့ စစ်သားတေနြဲႛ လုံထိန်းရဲတြေ၊ လက်ခေဵာင်းတေကြလည်း ႟ိုင်ဖယ်သေနတ်ပေၞမြာ လက်တယားယားနဲႛပၝတဲ့။

သူႛနောက်မြာရြိတဲ့ အမဵိြးသမီးကတော့ သူႛလို ခပ်စုတ်စုတ်ခပိုံပိုံပ် ူဗိတိနိလူမဵိြးတယောက်ကို သေနတ်နဲႛပစ်္ဘပီး ိံိုင်ငံတကာမြာ ူင်္ပံနာူဖစ်အောင် မဖန်တီးဘူး၊ သူဒီမြာရြိနေတာ ဆ္ဋိံူပသူတေဟြာ အကာအကြယ်ပေးလိမ့်မယ်လိုႛ မ္တေွာ်လင့်နေပၝတယ်။ အဲဒီ မ္တေွာ်လင့်ခဵက်တြေ မြားယြင်းတယ်ဆိုတာ မုကာခင် သက်သေူပတော့မြာပၝ။ ဆ္ဋိံူပသူတေဟြာ အဲဒီအခိုက်အတံ့မြာတော့ ဘာကိုမမြမြနေပၝဘူး၊ ပေဵာ်တောင်ပေဵာ်နေုကတာပၝ။ မင်္စတာ မာရြယ်လ်နားထဲ ရက်အတော်ုကာ ုကားယောင်နေတဲ့ မေတ္ဇာပိုႛဆုတောင်းကို ဆ္ဋိံူပသူတြေ ႟ြတ်ဆိုမပဵက်႟ြတ်ဆိုနေပၝတယ်။ ‘လူအခဵင်းခဵင်း ိံြိပ်စက်ူခင်း ကင်းဝေးုကပၝစေ’ စတဲ့ မေတ္ဇာပိုႛဆုတောင်းကို သံဃာတေကြ စ္ဘပီး ႟ြတ်ဖတ်သရဇ႙ယ်ခဲ့ုကတာပၝ။ တပတ်ုကာလောက် ဒီလမ်းတေမြြာ ခဵီတက်ုက္ဘပီး ရာစိုံြစ်ဝက်နီးနီး ိံိုင်ငံကို ရက်ရက်စက်စက် အုပ်ခဵြပ်နေတဲ့ စစ်အစိုးရကို အေူပာင်းအလဲလုပ်ဖိုႛ ္ဘငိမ်း္ဘငိမ်းခဵမ်းခဵမ်း တောင်းဆိုနေုကတာပၝ။

သံဃာဦးရေနဲႛ လူထုဦးရေကလည်း ညီတူညီမ္တွလောက်ပၝပဲ၊ ဦးရေ သုံးသိန်းကနေ လေးသိန်းလောက်စီ ရြိပၝတယ်လိုႛ အင်ဒ႟ူး မာရြယ်လ် က ရေးထားပၝတယ်။ ဆက်လက်္ဘပီးတော့ ဘုန်းဋ္ဌကီးကေဵာင်းတေကြို စစ်တပ်ကဝင်စီးတဲ့ သတင်းကို သူအမြတ်ရတဲ့အေုကာင်းနဲႛ စက်တင်ဘာ ၂၃ရက်နေႛကို ေူခရာူပန်ကောက်ပၝတယ်။ အဲဒီနေႛက တနဂဿေိံြနေႛပၝ။ သံဃာတေဟြာ ရန်ကုန်္ဘမိြႚလယ် ေူမာက်ဘက် ိံြစ်မိုင်အကြာမြာရြ္ဘိပီး ဗုဒ္ဌဘာသာဝင်တေရြဲ့ အထြတ်အူမတ် ေ႟တြိဂုံဘုရားကနေ ူပံဆြင်းလာုကပၝတယ်။ မိုင်နဲႛခဵီရြည်လဵားတဲ့ သံဃာတန်းဋ္ဌကီးကနေ့ကခဵီလာတဲ့ သံဃာတေဟြာ ဖိနပ်လည်းမပၝ၊ မေတ္ဇာသုတ်ကို႟ြတ်၊ ဗုဒ္ဌ႟ုပ်ပုံကိုကိုင်၊ နောက် မုတ်သုံေိံြာင်းမြာ႟ြာတဲ့ မိုးေုကာင့် သကဿန်းတေကြ စိုစို႟ြဲနေပေမဲ့ ခဵီတက်မပဵက်ခဲ့ပၝဘူး။ ခပ်သုတ်သုတ့်ကခဵီလာုကရင်း ဆူးလေဘုရားရောက်တော့ ခဏဝတ်ူပဆြုတောင်းုက္ဘပီး ဆက်လက့်ကခဵီုကပၝတော့တယ်။

သံဃာတြေ ႟ခြင်းက ရန်ကုန်လူထုကို လ္တွပ်စစ်ဓာတ်လိုက်သလို ႟ုတ်ခဵည်းဆြဲကိုင်လြပ်လိုက်သလို ူဖစ်သြားပၝတော့တယ်။ စစခဵင်းတော့ ဘေးပရိသတ်နည်းနည်းကပဲ အရဲအားကိုးနဲႛ စြန်ႛစြန်ႛစားစား လက်ခုပ်တီး ုသဘာပေးုကတာပၝ။ တခဵိြႚကတော့ လက်အုပ်လေးတေခြဵီလိုႛ သံဃာတေကြို ုကည်ညိြုကပၝတယ်။

နောက်တော့ လူတေပြိုရဲလာပၝတော့တယ်။ သံဃာနဲႛ ူမန်မာလူထုထောင်သောင်း ပူးပေၝင်းလိုက်ုကပၝ္ဘပီ။ တခဵိြႚကတော့ သူတိုႛကိုယ်ပိုင်သံစဉ်ကို အဂဿလိပ်လို ႟ြတ်ုကပၝတယ်။ ဒီမိုကရေစီ- ဒီမိုကရေစီ တဲ့။

မင်္စတာ အင်ဒ႟ူး မာရြယ်လ်ဟာ စက်တင်ဘာ ၂၄ရက် ေ႟တြိဂုံဘုရားအရိပ် ႟ခြင်းကို ပုံဖော်ူပူပန်ပၝတယ်။ ၈၈ လူထုအုံ့ကမဋ္ဌြကီးတုန်းက ိံိုင်ငံရေးအယူအဆေုကာင့် သုံးဋ္ဌကိမ်သုံးခၝ အကဵဉ်းကဵခဲ့ဖူးသူ ကဗဵာဆရာအောင်ဝေးက သူႛလက်ထဲ ကဗဵာတပုဒ်ထိုးထည့်ပေးလိုႛ သူကလည်း သူႛအိတ်ထဲအသာလေး လ္တွိထြည့်ခဲ့ပၝတယ်တဲ့။ အဲဒီညနေမြာတော့ စစ်အစိုးရရဲ့ တုံႛူပန်ခဵက်ထြက်လာပၝ္ဘပီ။ သံဃာတေကြို အရေးယူတော့မယ်လိုႛ ူမန်မာ့႟ုပ်ူမင်သုံကားကနေ သာသနာရေးဝန်ဋ္ဌကီး ဗိုလ်မြြးခဵြပ် သူရူမင့်မောင်က ေူပာလာပၝတော့တယ်။

နောက်တရက် စက်တင်ဘာ ၂၅ရက်မြာ တူဖည်းူဖည်းနဲႛ စတင်္ဘဖိခြြင်းလာပၝ္ဘပီ။ လူသိမဵားတဲ့ ဒီမိုကရေစီရေး တက့်ကလြပ်ရြားသူတေကြို ညတြင်းခဵင်းဖမ်းလိုက်ပၝတယ်။ ကဗဵာဆရာအောင်ဝေးကတော့ တိမ်းရြောင်သြားပၝ္ဘပီ။ သူႛကဗဵာကို မင်္စတာ မာရြယ်လ် မလုံမလဲနဲႛ ူပန်ထုတ်ဖတ်ပၝတယ်။

ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ လြတ်ေူမာက်လိုတယ်၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ တပ်မတော်နဲႛ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛူပည်သူ ခဵစ်ုကည်ူဖခြဵင်တယ်၊ ကဗဵာဆရာအောင်ဝေးရဲ့ကဗဵာပိုဒ်မြာ အဲဒီလိုပၝ္ဘပီး စစ်အစိုးရ သတင်းစာမြာတော့ ိံိုင်ငံဖြံႚ္ဘဖိြးတိုးတက် တည်္ဘငိမ်နေတာကို မနာလို မ႟စြိမ့်တဲ့ သြေးဆူနေတဲ့ သံဃာတြေေုကာင့် အုကမ်းဖက်မြူဖစ်ရတာလိုႛ အူပစ်တင်ထားပၝတယ်တဲ့။ ဒၝပေမဲ့ သံဃာတေကြ ဆက်လက်ခဵီတက်ဆဲပၝ။

နောက်တရက် စက်တင်ဘာ ၂၆ရက်ကို မင်္စတာ မာရြယ်လ် စဖြင့်ရေးသားတာက ေ႟တြိဂုံဘုရားဂိတ်ပိတ်္ဘပီး စစ်သားတေနြဲႛ လုံထိန်းတြေစောင့်နေတဲ့ ူမင်ကြင်းနဲႛပၝ။ သံဃာတြေ ူပည်သူတြေ ကေဵာင်းသားတေနြဲႛ သူတိုႛ ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်နေပၝ္ဘပီ၊ မြန်းတည့်ခဵိန် ေ႟တြိဂုံတိုက်ပြဲက စတင်ပၝတော့မယ်။

လူတေကြို ေူခာက်ဖိုႛ လူတြေ ကစင့်ကလဵားူဖစ်ဖိုႛ သူတိုႛမြာ ဖောက်ခြဲရေးပင်္စည်းတြေ၊ မဵက်ရည်ယိုဗုံးတေနြဲႛပၝ။ နောက်တော့ လုံထိန်းတေကြ ဆ္ဋိံူပသူတေကြို ဋ္ဌကိမ်တုတ်တေနြဲႛ ႟ိုက်ပၝတော့တယ်၊ နောက်တော့ မြားစရာမရြိပၝဘူး၊ စစ်သားတေကြ ခဲယမ်းမီးကေဵာက် အစစ်တေနြဲႛ အပေၞကို ပစ်နေပၝတော့တယ်။

သူတိုႛဟာ ဗုဒ္ဌဘာသာတေမြဟုတ်ဘူး၊ လူတေမြဟုတ်ဘူး ္ဘငိမ်း္ဘငိမ်းခဵမ်းခဵမ်း ဆုတောင်းနေတာကို သူတိုႛ ႟ိုကိံြက်တဲ့အေုကာင်း ကမႝာကိုေူပာပေးပၝလိုႛ ၂၄ိံြစ်အ႟ြယ် ကေဵာင်းသားတယောက်က သူႛကို ေူပာပၝတယ်တဲ့။

နောက်တရက် စက်တင်ဘာ ၂၇ရက်ကိုတော့ မင်္စတာ မာရြယ်လ်က ဘုန်းဋ္ဌကီးကေဵာင်းတေကြို ညဘက်မြာ စစ်သားတေဝြင်္ဘပီး ဖမ်းဆီး႟ိုကိံြက်တဲ့အေုကာင်းနဲႛ စတင်ရေးထားပၝတယ်။ ငြေုကာယံဘုန်းဋ္ဌကီးကေဵာင်း ုကမ်းူပင်မြာ သြေးတေအြိုင်နေတာ၊ ကေဵာင်းနံရံမြာ ရာဘာကဵည်ဆန်ပေၝက်တြေ ရြိသြားတာ ရေးထားပၝတယ်။

အဲဒီနေႛက ဆူးလေဘုရားဘက် သူရောက်သြားတော့ ထောင်နဲႛခဵီတဲ့ဆ္ဋိံူပသူတေနြဲႛ စစ်အစိုးရလက်က လြတ်လာတဲ့ သံဃာလက်တဆုပ်စာ ရြိနေတာ တြေႚရပၝတယ်တဲ့။ လမ်းဆုံကို စစ်ကားတြေရောက်လာ ကားထဲက စစ်သားတေရြဲ့ ႟ိုင်ဖယ် သေနတ်မောင်းတင်သံက ဆူဆူညံညံ၊ လူအုပ်က တန်ႛသြား၊ နောက်စက္ကန်ႛပိုင်းအတြင်းမြာပဲ အသက်လုေူပးရ၊ ေူပးရာနောက် သေနတ်သံတေကြပၝလာ စတာစတာတြေ ဆက်ရေးထားပၝတယ်။

သူရပ်နေတဲ့နေရာ မလြမ်းမကမ်းမြာတော့ ဂဵပန်ဓာတ်ပုံသတင်းထောက် မင်္စတာ ကင်ဂဵိ နာငအိဟာ သေနတ်တကမ်းကနေ အနီးကပ်္ဘပီး စစ်သားတယောက်က ပစ်သတ်လိုႛ လဲသေနေပၝ္ဘပီတဲ့။

စက်တင်ဘာ ၂၈ရက် သောုကာနေႛမြာတော့ လူတေကြ တုတ်တေခြဲတေနြဲႛ ပစ်လိုႛ လုံူခံြရေးတပ်ဖြဲႚက သတိပေးတဲ့အနေနဲႛ ပစ်ခတ်ရပၝတယ်လိုႛ ူမန်မာ့အလင်းသတင်းစာမြာ ပၝလာတယ်လိုႛ ရေးထားပၝတယ်။

ဆောင်းပၝးနိဂုံးမြာတော့ ူမန်မာူပည်သူတေဟြာ လက်ေူမၟာက်အ႟ြံးမပေးပၝဘူး၊ ရန်ကုန်က ူပန်မထြက်ခင် သူဟာ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသမားဟောင်းတဦးနဲႛ တြေႚတဲ့အခၝ လူငယ်ကေဵာင်းသားတြေ ဆ္ဋိံူပုကတာကို ဝမ်းေူမာက်တယ်လိုႛ သူႛကိုေူပာတဲ့အေုကာင်း ရေးထားပၝတယ်။ ကေဵာင်းသား တခဵိြႚဟာ ခြပ်ဒေၝင်းအလံတြေ ကိုင်လာတာ ၈၈တုန်းကလိုပၝပဲလိုႛ အဲဒီံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသမားဟောင်းက ေူပာပၝတယ်။ နောက်မဵိြးဆက်ကို ရြင်းရြင်းလင်းလင်း လက်ဆင့်ကမ်းလိုက်ပၝ္ဘပီ၊ ၂၀၀၇ မဵိြးဆက်ပၝ။ သံဃာတြေ သာမန်ူပည်သူတြေ ူပန်လညိံိုးုကားလာပၝလိမ့်မယ်လိုႛ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသမားဟောင်းတဦး ေူပာတဲ့စကားနဲႛ ဆောင်းပၝးကို နိဂုံးခဵြပ်ထားပၝတယ်။