Лагерға елип кетилгән язғучи нурмәмәт тохтиниң җәситиниң аилисигә тапшуруп берилгәнлики илгири сүрүлди

Мухбиримиз әркин
2019-06-10

Буниңдин тәхминән 70-80 күн аввал сақчиға елип кетилгән хотәнлик язғучи нурмәмәт тохтиниң җәситиниң йеқинда аилисигә тапшуруп берилгәнлики илгири сүрүлди. Чәтәлдики вәқәдин хәвәрдар затларниң иҗтимаий таратқуларда елан қилишичә, нурмәмәт тохтиниң җәсити 6‏-айниң башлирида аилисигә тапшуруп берилгән. Учурда, униң вапат болуштин тәхминән 70 күн бурун йәни 4‏-айниң оттурилирида "сорайдиған гәп бар" дегән баһанә билән сақчиға елип кетилгәнлики, у елип кетилгән күнила кесили қозғилип қалғанлиқи, лекин "дохтурниң тәкшүрүшигә нөвәт тәгмәй 70 күн сақлиғанлиқи" илгири сүрүлгән.

Нөвәттә, нурмәмәт тохтиниң сақчиға елип кетилиш сәвәби, у таяқ зәрбисидә вапат болдиму яки кесили қозғилип вапат болдиму, бу һәқтики тәпсилатлар бизгә намәлум. Бу һәқтики тәпсилатлар техи йәрлик даириләр тәрипидин дәлилләнмиди. У һазирға қәдәр тутқунда өлгәнлики илгири сүрүлгән, лекин өлүмигә аит тәпсилатлар толуқ ашкариланмиған нурғун уйғур әдиблириниң биридур.

Уйғур кишилик һоқуқ тәшкилатлириниң илгири сүрүшичә, хитай һөкүмити 2017‏-йили 2‏-айдин башлап уйғурларни кәң көләмлик тутқун қилип, 2 милйондәк кишини йиғивелиш лагерлириға қамаш һәрикитидә уйғур язғучилар, сәнәтчиләр, тилшунаслар, тарихшунаслар вә әдәбиятчилар униң асаслиқ тутқун қилиш нишанлириниң биригә айланған.

1949‏-Йили хотән наһийисиниң тәвәккүл йезисида туғулған нурмәмәт тохти, уйғур һазирқи заман әдәбиятидики йетүк язғучиларниң бири иди. Мәлум болушичә, у 1984‏-йили хотән "қаштеши" журнилида елан қилинған "бойтақ һәққидә хатириләр" намлиқ әсири билән иҗадийәт сепигә кирип кәлгән. У "у дунядики сорақ", "бәш түп сөгәт", "аҗайип кәспий аилә", "шаһ мәшрәп хотәндә", "6 күнлүк падишаһ" қатарлиқ һекайә, повестлирини елан а қилип, җәмийәттә күчлүк инкас қозғиғаниди.

Иҗтимаий таратқулардики учурларда қәйт қилинишичә, "мәрһум лагерда яки лагердикиләр қамалған бирәр дохтурханида қаза қилғанлиқи яки сорақ җәрянида өлүп кәткәнлики ениқ әмәскән".