Америкадики әң чоң мусулманлар тәшкилати хитайниң уйғурларға йүргүзгән саяһәт контроллуқини тәнқид қилған

Америкадики әң чоң мусулман тәшкилатлиридин “америка исламий мунасивәтләр кеңиши” 4-феврал баянат елан қилип, хитай һөкүмитиниң уйғур мусулманлириға қарита кәмситиш вә контрол характерлик саяһәт чәклимиси қойғанлиқини тәнқид қилған.

Америкадики мәзкур мусулманлар тәшкилати бу тәнқидни кишилик һоқуқни көзитиш тәшкилатиниң бу һәптиниң башлирида тәкшүрүш доклати елан қилип, хитайниң уйғурларға йүргүзгән кәмситиш характерлик саяһәт чәклимисиниң уйғурларни гөрүгә тутуш арқилиқ, уларниң һәрикитини контрол қиливатқанлиқи ашкарилиши мунасивити билән елан қилған. Баянатта мундақ дейилгән: “биз хитай компартийәсиниң уйғур мусулманлириға уларниң ана вәтинидә кәмситиш характерлик саяһәт чәклимиси қойғанлиқини тәнқидләймиз. Трамп һөкүмитини бу чәклимигә қарши аваз чиқиришқа һәмдә һәрқандақ дөләтниң өз хәлқиниң саяһәт әркинликини чәкләйдиған башқа сиясәтлиригә қарши турушқа чақиримиз”.

Кишилик һоқуқни көзитиш тәшкилати бу һәптиниң башлирида елан қилған доклатида, хитайниң уйғур елини зиярәт қилмақчи болған чәт әлдики уйғурлар, шундақла чәт әлни зиярәт қилмақчи болған уйғурларға қаттиқ шәртләрни қойидиғанлиқи, чәт әлни зиярәт қилмақчи болған уйғурларниң аилә әзалирини гөрүгә тутуп қалидиғанлиқини билдүргән. Доклатта йәнә уйғурларниң түркийәгә охшаш көп санлиқ нопуси мусулман болған “сәзгүр дөләтләр” ни зиярәт қилиши чәклинидиғанлиқи тәкитләнгән иди.

“америка исламий мунасивәтләр кеңиши” йәнә американиң йеқинда икки хитай ширкитини җазалиғанлиқи, болупму уйғур мусулманлирини тәқип қилиш арқилиқ, кишилик һоқуқниң дәпсәндә қилинишиға техника җәһәттин ярдәм қилған бир ширкәтни җазалиғанлиқини қарши алидиғанлиқини билдүргән. Нөвәттә, “америка исламий мунасивәтләр кеңиши” хитайниң уйғурларни бастуруши вә американиң бу җәһәттики җазалаш тәдбирлирини изчил очуқ-ашкара қоллап келиватқан аз сандики мусулман тәшкилатлириниң биридур. Бу тәшкилат өткән йили 11-айда америка 29 хитай ширкитини уйғур мәҗбурий әмгики сәвәбидин қара тизимликкә киргүзгәндиму, американиң бу һәрикитини қарши алған иди.