Qua những cuộc trao đổi giữa Trà Mi với các bác sĩ trong và ngoài nước thuộc nhiều chuyên khoa khác nhau, "Sức Khoẻ và Đời Sống" sẽ cung cấp kiến thức y học tổng quát nhằm giúp nâng cao nhận thức về việc chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ.
Đầu năm việc của các buổi tiệc tùng họp mặt, gặp gỡ, xã giao khiến cho mọi người không thể không để ý đến sức khoẻ răng miệng và đó cùng là lý do mà chương trình "Sức Khoẻ và Đời Sống" mời quý vị cùng tìm hiểu về căn bệnh nhiềm hay đổi màu răng.
Tuần trước, Bác sĩ nha khoa Hoàng Bảo từ Sài Gòn đã trình bày cặn kẽ về căn nguyên của bệnh này cùng các phương pháp can thiệp y khoa giúp làm trắng răng. Lợi hại của việc tẩy trắng răng đối với sức khoẻ răng miệng nói riêng và đối với sức khoẻ toàn diện của chúng ta ra sao?
Hiệu quả như thế nào? Bao lâu phải tẩy lại một lần? Những điều kiện nào có thể tẩy trắng răng và những trường hợp nào không nên tẩy trắng răng? Bác sĩ Bảo kinh nghiệm lâu năm trong ngành răng hàm mặt tại Sài Gòn sẽ gửi đến quý vị những lời khuyên hữu ích trong chương trình hôm nay.
Trên thị trường thì có nhiều loại, nhưng mà có cái đối với tôi là nha sĩ thì không bao giờ tôi dám sử dụng những loại đó tại vì nó không có nhãn mác. Có nhiều loại tẩy thì nó trắng lên cũng nhanh đấy nhưng rồi nó lại nhanh vàng thì tới lúc nó vàng rồi là tẩy nó không trắng nữa.
Điều cần biết khi tẩy răng
Trà Mi : Thưa, còn những phương pháp khác mà cũng được nghe nói đến là các loại kem hoặc những loại thuốc tẩy trắng răng trên thị trường, thì xin được hỏi ý kiến Bác Sĩ về những loại kem, loại thuốc tẩy trắng răng này.
BS Hoàng Bảo : Nói chung đó là cái thuốc tẩy trắng răng nó như thế này, tức là tất cả các thành phần chính của nó là Carbamide peroxide, nhưng mà ngoài ra muốn để cho cái này nó phản ứng mạnh hoặc là nó phản ứng tốt và đồng đều, nó phản ứng ưu tú hoặc nó có lan toả đều do chất mà mình gọi là chất xúc tác, tức chất phụ gia đi theo sản phẩm này để nó phản ứng lên răng miệng.
Nói chung ở trên thị trường thì có nhiều loại, nhưng mà có cái đối với tôi là nha sĩ thì không bao giờ tôi dám sử dụng những loại đó tại vì nó không có nhãn mác. Có nhiều loại tẩy thì nó trắng lên cũng nhanh đấy nhưng rồi nó lại nhanh vàng thì tới lúc nó vàng rồi là tẩy nó không trắng nữa.
Tức là những thứ thuốc trên thị trường mình không hiểu về thành phần của nó thì tốt nhứt là mình không nên xài. Thứ nhì nữa là bệnh nhân tốt nhứt nên tới phòng răng, tại vì để được chỉ định tẩy trắng răng thì không phải tất cả mọi người ai ai cũng có thể tẩy trắng được, mà tuỳ theo cơ địa mỗi người, tuỳ theo từng loại răng mà tẩy trắng, thí dụ răng bệnh nhân có sâu hay là không.
Chủ yếu nhứt trước khi tẩy trắng răng thì phải cạo vôi, đánh bóng sạch sẻ rồi mới tẩy thì nó mới đạt hiệu quả cao. Chứ không cạo vôi, không đánh bóng sạch sẻ mà để bệnh nha chu thì khi tẩy chắc chắn sẽ tiêu luôn cái nướu.
Lợi và hại của việc tẩy trắng răng
Trà Mi : Trở lại với việc tẩy trắng răng bằng cách can thiệp y khoa là phương pháp mà Bác Sĩ nói là cho đến nay coi bộ hiệu quả nhứt, thì cũng xin được hỏi tính hiệu quả tối đa của nó tới đâu? Cái phản ứng phụ của nó như thế nào? Tóm lại là lợi và hại của việc tẩy trắng răng, xin Bác Sĩ phân tích.
Cũng như lứa tuổi dưới 18 tuổi thì cũng không nên tẩy trắng răng, tại vì lúc đó ống tuỷ cũng như hệ thống ống tuỷ còn rổng, còn đang độ lớn cho nên khả năng tiếp xúc với thuốc của nó là cao, tức nó sẽ bị thuốc kích thích mạnh, do đó không nên tẩy trắng. Rồi có một số phản ứng phụ, thí dụ nó gây mòn răng.
BS Hoàng Bảo : Cái phản ứng phụ của nó là có thể gây ê buốt. Có một số bệnh nhân bị gây ê buốt đến độ bệnh nhân chịu không nổi. Hoặc chủ yếu nó gây phản ứng lên mô nướu và mô nha chu quanh răng, cho nên thường thường người ta khuyên là các phụ nữ đang mang thai thì không nên tẩy trắng răng.
Cũng như lứa tuổi dưới 18 tuổi thì cũng không nên tẩy trắng răng, tại vì lúc đó ống tuỷ cũng như hệ thống ống tuỷ còn rổng, còn đang độ lớn cho nên khả năng tiếp xúc với thuốc của nó là cao, tức nó sẽ bị thuốc kích thích mạnh, do đó không nên tẩy trắng. Rồi có một số phản ứng phụ, thí dụ nó gây mòn răng.
Trà Mi : Đây là Bác Sĩ nói kể cả phương pháp tẩy trắng răng tại phòng nha khoa luôn đó, phải không ạ?
BS Hoàng Bảo : Tất cả các phương pháp tẩy trắng răng đều dùng peroxide. Cái thứ hai là thời hiệu. Nói chung mình bị nhiễm màu là do dùng cà phê, thuốc lá, hoặc là dùng những thức ăn thức uống ở ngoài có màu, thậm chí như uống coca cùng bị. Sau khi tẩy mà cử tiếp xúc với những chất đó thì có thể được 3 năm đến 5 năm, còn nếu sau khi tẩy mà vẫn sử dụng chất đó thì có thể 1 đến 3 năm. Nhưng mà nói chung cái thời gian trung bình tẩy trắng răng là khoảng 2 đến 3 năm thì phải tẩy lại.
Trà Mi : Nhưng mà nếu cứ thường xuyên 2-3 năm tẩy răng một lần như vậy thì có những biến chứng gì lâu dài không?
BS Hoàng Bảo : Không. Cái này thì hiện nay chưa có ghi nhận những biến chứng gì hết. Tẩy trắng răng thì nó cũng giống như tất cả những nhu cầu thẩm mỹ khác, thì để tẩy trắng răng nếu như bệnh nhân đến phòng nha có bác sĩ trực tiếp quản lý thì về lâu về dài nó hoàn toàn tốt, không có ảnh hưởng gì hết.
Những biến chứng gọi là nặng nề nó không xảy ra, bởi vì nếu nó có xảy ra thì bác sĩ đã kịp thời ngăn chận liền. Về lâu về dài nó ảnh hưởng đến sức khoẻ răng miệng thì thật sự nó không có cái gì là ảnh hưởng đến sức khoẻ răng miệng hết.
Trà Mi : Bác Sĩ có nói những điều kiện cơ bản để có thể tẩy trắng răng trong đó có chống chỉ định với thai phụ cũng như những người dưới 18 tuổi, nhưng mà những điều kiện khác về răng, về sức khoẻ nói chung thì có những trường hợp nào không nên tẩy trắng răng mà Bác Sĩ muốn bổ sung thêm không?
BS Hoàng Bảo : Cũng có chớ. Người có lổ sâu mà chưa trám, hoặc là người bị sâu răng nhiều, hoặc người có quá nhiều miếng trám thì cũng đừng nên tẩy trắng, tại vì những người đó dễ dẫn đến việc chết tuỷ răng, không tốt cho tuỷ răng lắm. Rồi, ví dụ bệnh nhân đang bị viêm nướu, bị nha chu viêm, chảy máu nướu quá nhiều thì cũng không nên tẩy trắng, vì tẩy trắng có thể gây mộng nước mà gây hại cho nướu.
Trà Mi : Dạ. Tức là phải có một hàm răng khoẻ mạnh thì mới có thể nghĩ đến việc đi tẩy trắng răng là tốt nhứt.
Để giữ gìn hàm răng trắng khoẻ thì có nhiều cái phải làm như đánh răng định kỳ, chủ yếu là đánh răng sau khi ăn. Ăn thức ăn có nhiều chất xơ, trái cây, rau quả. Đối với tất cả mọi người thì nên mỗi 6 tháng đi khám răng định kỳ một lần.
BS Hoàng Bảo : Đúng rồi.
Bảo vệ hàm răng
Trà Mi : Dạ. Cuối cùng thì cũng xin Bác Sĩ những lời khuyên từ giới chuyên môn để có thể giúp giữ gìn hàm răng trắng khoẻ.
BS Hoàng Bảo : Để giữ gìn hàm răng trắng khoẻ thì có nhiều cái phải làm như đánh răng định kỳ, chủ yếu là đánh răng sau khi ăn. Ăn thức ăn có nhiều chất xơ, trái cây, rau quả. Đối với tất cả mọi người thì nên mỗi 6 tháng đi khám răng định kỳ một lần. Hiện tại ở Việt Nam này tất cả các việc khám răng và tư vấn sức khoẻ răng miệng, tất cả đều là miễn phí, cho nên mỗi 6 tháng nên đi khám một lần, như vậy thì mình mới giữ được hàm răng một cách khoẻ mạnh.
Trà Mi : Vâng. Tuy nhiên, có nhiều người thắc mắc nếu cứ mỗi lần ăn xong là đánh răng thì đánh răng nhiều lần quá trong ngày có làm cho răng bị lung lay nướu hay ảnh hưởng ra sao không?
BS Hoàng Bảo : À, cái đó là phải đánh răng đúng phương pháp. Mình đánh theo cái chiều của răng, mình không có đánh ngang, tức là đánh lên xuống lên xuống chớ đừng có chà ngang, vì chà ngang dễ làm mòn cổ răng.
Trà Mi : Dạ. Và cũng không có dùng một lực quá mạnh phải không Bác Sĩ?
Phải để ý và hướng dẫn cho con cái đánh răng sau khi ăn và nhất là sử dụng các thức ăn thí dụ như nước ngọt, bánh kẹo là nên ăn vào bữa ăn chính, đại khái là nên ăn trước khi đánh răng
BS Hoàng Bảo : Đúng rồi. Mình nên chọn loại bàn chải lông mềm\, đầu tròn là tốt nhứt. Thông thường mỗi ngày trung bình đánh răng khoảng 3 lần thôi: đánh răng sau khi ăn trưa, đánh răng sáng và trước khi đi ngủ.
Trà Mi : Đối với những người chẳng may răng đã bị ngã màu thì lời khuyên của Bác Sĩ đối với họ như thế nào? Tốt nhứt họ nên làm gì để khắc phục màu răng ngoài cái việc đi tẩy trắng răng, thưa Bác Sĩ?
BS Hoàng Bảo : Cũng khó nói, vì thường thường có những người mà răng bị ngã màu có những nguyên nhân, thí dụ như răng họ bị lão hoá cho nên rất nhanh bị ngã màu, hoặc là thói quen của họ là hút thuốc lá hoặc là sử dụng những thức ăn có màu thì răng của họ cũng rất nhanh bị ngã màu. Đối với những người này, thí dụ bây giờ mà khuyên họ bỏ những cái đó đi thì cũng khó. Chí có cái khuyên họ nếu như mà có thói quen đó thì sau khi ăn hoặc sau khi sử dụng chất có màu thì nên đánh răng.
Trà Mi : Nhiều người cho rằng muốn có được một hàm răng trắng khoẻ thì nên chăm sóc từ rất sớm chớ không nên đợi cho đến lúc đã trưởng thành rồi mới bắt đầu chăm sóc thì cũng quá muộn.
BS Hoàng Bảo : Cái này thì thông thường chúng tôi cũng hay khuyên tất cả các bậc phụ huynh như vậy. Phải để ý và hướng dẫn cho con cái đánh răng sau khi ăn và nhất là sử dụng các thức ăn thí dụ như nước ngọt, bánh kẹo là nên ăn vào bữa ăn chính, đại khái là nên ăn trước khi đánh răng chớ đừng nên ăn những lúc mà đang chơi trong ngày hoặc là cách lâu mới tới lúc đánh răng thì sẽ dễ bị gây sâu răng.
Thêm một lời khuyên nữa là cứ đình kỳ mỗi 6 tháng dẫn con đến nha sĩ kiểm tra răng.
Răng sữa mà nhổ sớm thì sau này chắc chắn răng sẽ mọc lệch chen chúc, mà răng một khi đã mọc lệch và mọc chen chúc thì nó sẽ bị sâu, bị nha chu, viêm.
Trà Mi : Nhưng mà trẻ nhỏ thì bắt đầu chăm sóc răng miềng từ lứa tuổi nào là tốt nhứt, thưa Bác Sĩ?
BS Hoàng Bảo : Thường thì trẻ bắt đầu mọc răng khoảng từ 2 tuổi rưỡi tới 3 tuổi. Khi mình thấy trẻ mọc răng thì mình bắt đầu chăm sóc răng miệng cho trẻ.
Trà Mi : Có nhiều người cứ nói rằng lứa răng đầu thế nào cũng rụng thôi thành ra họ lơ là trong việc chăm sóc.
BS Hoàng Bảo : Cái đó là sai lầm, tại vì có răng thì xương hàm mới phát triển đều được. Răng sữa mà nhổ sớm thì sau này chắc chắn răng sẽ mọc lệch chen chúc, mà răng một khi đã mọc lệch và mọc chen chúc thì nó sẽ bị sâu, bị nha chu, viêm.
Trà Mi : Cảm ơn Bác Sĩ rất là nhiều về thời gian dành cho chương trình và mong là những kiến thức vừa trao đổi có thể giúp quý vị chăm sóc và bảo vệ cho hàm răng của mình ngày một khoẻ đẹp hơn lên .
Chương trình "Sức Khoẻ và Đi Sống" tuần này xin dừng lại tại đây. Hẹn tái ngộ cùng quý vị và các bạn sáng Thứ Năm tuần sau. Trà Mi thân ái kính chào.