Gia vị tự nhiên giúp người ăn kiêng ngon miệng

Đối với nhiều người có vấn đề về sức khỏe, việc phải theo đuổi một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt như giảm muối, đường và béo, là điều vô cùng khó khăn. Vì vậy có không ít người đã không thể theo đuổi được chế độ ăn như vậy và hậu quả là bệnh tình không được cải thiện hoặc nặng thêm. Tuy nhiên, các nhà khoa học ngày nay đã tiến hành các nghiên cứu và thấy rằng việc thêm các gia vị tự nhiên và rau thơm thích hợp vào những đồ ăn kiêng có thể giúp mọi người ăn ngon miệng và do đó cải thiện tình trạng sức khỏe của mình. Tạp chí sức khỏe đời sống tuần này do Việt Hà phụ trách, mời quý vị cùng tìm hiểu về tác dụng của các gia vị tự nhiên và rau thơm trong chế độ ăn hàng ngày

Gia vị tự nhiên giúp ăn ngon miệng

Gừng, quế, hồi, thảo quả, rau mùi, ớt… những loại gia vị tự nhiên và rau thơm mà chúng ta sử dụng hàng ngày, dù ở tỷ lệ rất nhỏ trong các đồ ăn thực sự đã làm tăng mùi vị và sự hấp dẫn của đồ ăn lên rất nhiều. Nhưng tác dụng của các loại gia vị tự nhiên này không chỉ dừng ở đó. Các nhà khoa học trên thế giới ngày nay cho rằng các loại gia vị này đang đóng một vai trò vô cùng quan trọng giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng, giảm thiểu các nguy cơ các bệnh không lây nhiễm phổ biến như tiểu đường, mỡ máu.

Một ấn phẩm mới đây do viện khoa học McCormick thuộc hãng gia vị McCormick nổi tiếng của Mỹ công bố với tổng hợp nhiều nghiên cứu của các bác sĩ Mỹ cho thấy, việc thêm các gia vị tự nhiên vào đồ ăn có những tác động tích cực không chỉ lên khẩu vị mà còn cải thiện những vấn đề có liên quan đến tiêu hóa, viêm nhiễm hay kháng insulin ở người tiểu đường, và giảm các nguy cơ bị bệnh tim mạch.

Bác sĩ James Hill, thuộc trường đại học Colorado, và Trung tâm sức khỏe Anschutz, Hoa Kỳ, người tham gia nghiên cứu về gia vị tự nhiên trong chế độ ăn giảm béo, cho biết về tác dụng của gia vị tự nhiên như sau:

Chúng tôi nghiên cứu và thấy là khi chúng tôi cho gia vị vào các đồ ăn giảm béo thì mọi người vẫn thích ăn đồ ăn đó như cũ hoặc thậm chí hơn

BS. James Hill

BS. James Hill: Chúng ta nói với mọi người là họ ăn nhiều muối quá, nhiều chất béo quá hay nhiều đường quá. Nhưng khi chúng ta bỏ những thành phần này ra khỏi đồ ăn thì họ lại không thích chế độ ăn đó. Vì vậy điều mà chúng tôi đang nghiên cứu là liệu khi chúng ta cho vào đồ ăn các loại gia vị thì nó có làm tăng thêm vị hấp dẫn cho đồ ăn và giúp mọi người thích ăn đồ ăn của mình nay đã bớt muối. Chúng tôi nghiên cứu và thấy là khi chúng tôi cho gia vị vào các đồ ăn giảm béo thì mọi người vẫn thích ăn đồ ăn đó như cũ hoặc thậm chí hơn. Và đó là hướng chúng tôi nghiên cứu nhằm giúp mọi người theo đuổi chế độ ăn kiêng đúng của mình.

Những gia vị mà nhóm của bác sĩ James Hill nghiên cứu là những gia vị do hãng McCormick cung cấp. Theo bác sĩ James Hill, mọi người có thể sử dụng các gia vị tự nhiên mua ở chợ hoặc dùng các loại gia vị và rau thơm trồng ở vườn nhà.

Bác sĩ James Hill cho rằng, việc sử dụng các loại gia vị tự nhiên giúp người ăn kiêng duy trì được chế độ ăn của mình và việc sử dụng chúng cũng rất linh hoạt theo khẩu vị từng người. Theo ông, gia vị tự nhiên khác với các gia vị khác như muối, đường, vì gia vị tự nhiên gần như không có các tác dụng phụ.

Một nghiên cứu khác của các nhà khoa học thuộc trường đại học bang Pennsylvania, cho thấy các loại gia vị tự nhiên được trộn vào với nhau ướp với thịt có độ béo cao có thể giảm được lượng insulin và triglyceride sau ăn

BS. James Hill: cái mà chúng ta đang xem xét là việc sử dụng các gia vị tự nhiên giúp mọi người tuân thủ chế độ ăn kiêng ít béo trong khi vẫn thích chế độ ăn này. Sử dụng gia vị tự nhiên có sự linh hoạt và người ta có thể thay đổi liều lượng để thay đổi vị của độ ăn và không thể nào có chuyện là quá liều vì nếu bạn bỏ quá nhiều một loại gia vị nào đó vào đồ ăn thì bạn sẽ không thể thích ăn đồ ăn đó. Cho nên nó phụ thuộc vào lựa chọn từng cá nhân trong việc sử dụng các gia vị này. Điều mà chúng tôi thấy là các đồ ăn ít béo khi cho thêm các gia vị này vào thì vẫn khiến người ăn cảm thấy ngon miệng.

Gia vị tự nhiên và tác dụng trực tiếp lên sức khỏe

Không chỉ giúp người ăn cảm thấy ngon miệng, các loại gia vị tự nhiên và rau thơm cũng giúp giảm thiểu một số nguy cơ sức khỏe khác.

Một nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc trường đại học Maastricht mới đây công bố cho thấy việc sử dụng ớt đỏ trong đồ ăn có thể giúp làm tăng năng lượng cơ thể và khiến người ta nhanh no hơn. Vì vậy các nhà khoa học tham gia nghiên cứu cho rằng ớt đỏ có tác dụng tốt đối với những người cần duy trì cân nặng hợp  lý.

Một nghiên cứu khác của các nhà khoa học thuộc trường đại học bang Pennsylvania, cho thấy các loại gia vị tự nhiên được trộn vào với nhau ướp với thịt có độ béo cao có thể giảm được lượng insulin và triglyceride sau ăn. Theo các nhà khoa học thì những gia vị này thường được dùng trong các loại thịt hamburger và chúng giúp ngăn chặn chất béo bị ô xy hóa, quá trình có thể dẫn đến ung thư.

Trung tâm dinh dưỡng Beltsville lại cho thấy việc thêm quế vào đồ ăn có thể giúp cải thiện mức glucose trong máu đồng thời cải thiện khả năng nhạy cảm insulin

Trong khi đó, một nghiên cứu khác nữa của Trung tâm dinh dưỡng Beltsville lại cho thấy việc thêm quế vào đồ ăn có thể giúp cải thiện mức glucose trong máu  đồng thời cải thiện khả năng nhạy cảm insulin.

Các gia vị sử dụng trong các loại thịt có độ béo cao, được các nhà khoa học nghiên cứu bao gồm đinh hương (clove), oregano—một loại rau thơm thường được dùng phổ biến trong các đồ ăn phương Tây, rosemary – một loại rau thơm phổ biến ở châu Âu và vùng địa trung hải, gừng, hạt tiêu, ớt paprika và tỏi. Nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ cho thấy việc sử dụng các loại gia vị này trong thịt burger giúp giảm các loại hóa chất có hại sinh ra trong quá trình chế biến. Nguyên nhân được các nhà khoa học giải thích là các gia vị này có chứa những chất chống ô xy hóa mạnh.

Gia vị tự nhiên hay thảo dược?

Trong số các gia vị tự nhiên được sử dụng trong đồ ăn, có rất nhiều gia vị được sử dụng như các thảo dược cổ truyền chữa các bệnh phổ biến như cảm cúm hay đau bụng. Những gia vị kiêm thuốc phổ biến trong nhiều đồ ăn của người Việt bao gồm gừng, quế, hành, kinh giới, tía tô, sả, chanh… Những gia vị này đã được một số nghiên cứu chứng minh có tác dụng nhất định trong việc giúp làm giảm một số triệu chứng bệnh thông thường. Ngày nay, nhiều bác sĩ tại Mỹ theo xu hướng chữa bệnh tự nhiên cũng cổ súy cho việc sử dụng các loại thảo dược tự nhiên này trong chữa bệnh thay vì lạm dụng các loại thuốc tây y.  Bác sĩ Andrew Iverson, người đứng đầu cơ sở chữa bệnh theo phương pháp tự nhiên Triliumhealth ở Tacoma, tiểu bang Washington, cho biết.

BS. Andrew Iverson: chúng ta hãy nhớ rằng mẹ của chúng ta, bà của chúng ta hay cụ kỵ của chúng ta không có những thuốc điều trị hiện đại như hiện nay, họ phải sử dụng thực phẩm, phương pháp lạnh nóng, và các dược thảo để điều trị. Lúc đó chúng ta cũng không có các phương tiện vận chuyển như máy bay như bây giờ nên chúng ta phải dựa vào những gì đang có xung quanh. Chúng ta phải tự hỏi làm thế nào chúng ta biết được những loại thực phẩm hay dược thảo nào có thể giúp điều trị bệnh. Và chắc là chúng ta đã phải qua trải nghiệm hàng nghìn năm của cha ông để đi đến kết luận là một số thực phẩm nhất định phù hợp với một số vấn đề sức khỏe nhất định. Cha ông chúng ta biết là chúng ta nên để cơ thể tự điều chỉnh miễn là phải cung cấp đủ cho nó những thứ nó cần để tự hồi phục.

Ví dụ rong biển là một loại thảo dược thực phẩm, rất nhiều loại nấm mà bạn ăn hàng ngày được coi là các loại thảo dược thực phẩm và bạn có ăn bao nhiêu thì cũng không có tác hại. Tuy nhiên một số loại thảo dược có thể gây độc nếu bạn dùng quá nhiều

BS. Andrew Iverson

Theo bác sĩ Iverson, các thảo dược thường được dùng trong thực phẩm nói chung không có tác dụng phụ. Vì vậy, người dùng có thể ăn bao nhiêu cũng không có hại. Tuy nhiên người dùng cần cẩn trọng với một số loại cây cỏ nhất định chỉ dùng cho thảo dược, không phải thực phẩm.

BS. Andrew Iverson: Ví dụ rong biển là một loại thảo dược thực phẩm, rất nhiều loại nấm mà bạn ăn hàng ngày được coi là các loại thảo dược thực phẩm và bạn có ăn bao nhiêu thì cũng không có tác hại. Tuy nhiên một số loại thảo dược có thể gây độc nếu bạn dùng quá nhiều, ví dụ như cây dương địa hoàng (digitalis) rất độc và người ta tổng hợp thuốc từ loại thảo dược này. Cho nên bạn chỉ có thể dùng một số loại thảo dược thực phẩm nhưng phải rất cẩn thận với các loại thảo dược không phải thực phẩm, ví dụ như cây cúc dại (Echinacea) chỉ được dùng có chỉ định chứ không được dùng hàng ngày.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng tại Hoa Kỳ, chế độ ăn của người dân châu Á, và Mỹ La tinh thường sử dụng nhiều các loại gia vị và rau thơm tự nhiên. Tuy nhiên, tại Hoa Kỳ, việc dùng gia vị tự nhiên trong đồ ăn vẫn chưa phổ biến và người tiêu dùng vẫn còn quá quen với những đồ ăn nhiều đường, muối và chất béo để đưa miệng. Bác sĩ Johana Dwyer, thuộc trường đại học Y Tufts, trong một bài phát biểu tại một hội nghị khoa học do Viện khoa học McCormick tổ chức gần đây, đã kêu gọi các nhà khoa học, đầu bếp, các nhà sản xuất và những nhà làm chính sách tại Mỹ cùng hợp tác để thúc đẩy việc tuyên truyền sử dụng các loại gia vị, rau thơm tự nhiên trong thực phẩm hàng ngày. Theo bà, việc cải thiện sự hấp dẫn của thức ăn nhờ gia vị tự nhiên cũng là một cách giúp cải thiện sức khỏe cộng đồng.

Tạp chí sức khỏe đời sống tuần này xin tạm dừng tại đây. Việt Hà cảm ơn quý vị đã quan tâm theo dõi. Xin quý vị chia sẻ các thông tin và những đóng góp về các vấn đề y tế, sức khỏe đến trang tạp chí sức khỏe đời sống tại email vietha@rfa.org hoặc www.facebook.com/vietharfa