Đồng Nai lại kêu cứu vì nước thải gây ô nhiễm

Nước thải từ khu công nghiệp Long Thành, tỉnh Đồng Nai gây ô nhiễm nghiêm trọng tại ấp 2, xã Tam An từ mấy năm qua đến nay mới được báo chí phanh phui.
Gia Minh, biên tập viên RFA
2011.08.15
images207056_sluice305.jpg Nước thải tại công ty Sonadezi, ảnh chụp năm 2011.
Courtesy bee.vn

Liên tục gây ô nhiễm

Truyền thông trong nước suốt những ngày qua, nhất là các báo tại khu vực miền nam, đều đăng những phóng sự về tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng ở khu vực Rạch Bà Chèo.
Thủ phạm xả nước thải công nghiệp ra đó là Công ty Cổ phần Dịch vụ thuộc Tổng Công ty Phát triển Khu công nghiệp, gọi tắt là Sonadezi. Đây là một doanh nghiệp Nhà nước tại Việt Nam.

Tình trạng đó không chỉ mới bắt đầu gần đây mà đã có từ bốn năm trước. Trong những năm qua Sonadezi từng bị cơ quan chức năng về môi trường của tỉnh Đồng Nai xử phạt, và cũng từng có bồi thường cho dân chúng địa phương bị thiệt hại do việc xả thải gây ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.

Thực tế xả ra có màu có mùi. Bấy lâu nay nước thải khiến cho nguồn lợi thủy sản bị ảnh hưởng. Tôm càng ở Tam An nay không còn nữa.

Ô. Võ Văn Luật

Hai người dân tại ấp 2 xã Tam An, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, khá dè dặt khi trả lời về tình trạng ô nhiễm do nước thải từ khu công nghiệp Long Thành xả ra gây hại cho họ:

“Có tình trạng đó: cây cối chết, tôm cá giảm đi.
Trước đây cũng xả thải và có bồi thường, nhưng nay vẫn tiếp tục.”

Trước tình trạng ô nhiễm gây hại đến nguồn sinh kế cũng như sức khỏe, tính đến ngày 11  tháng 8 vừa qua, có chừng 60 hộ nông dân tại xã Tam An chính thức nộp đơn đòi Sonadezi phải bồi thường những thiệt hại mà họ phải gánh chịu lâu nay.

Vị chủ tịch xã là ông Võ Văn Luật, cho biết về thông tin đó, cũng như thừa nhận về những khó khăn mà dân chúng trong xã phải chịu đựng lâu nay bởi nước thải công nghiệp gây ô nhiễm, tác động đến môi trường sinh sống của họ:

nhiem250.jpg
Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường lấy mẫu nước tại xã Tam An, tháng 8 năm 2011. Courtesy chaobuoisang.
“Về mức độ ô nhiễm, mỗi lần tiếp xúc cử tri xã, huyện, tỉnh đều có phản ảnh hết. Xã phản ảnh về trên và tỉnh, Sở Tài nguyen - Môi trường mới có chức năng kiểm tra. Xã chỉ thấy biết có ra màu thế thôi. Thực tế xả ra có màu có mùi. Bấy lâu nay nước thải khiến cho nguồn lợi thủy sản bị ảnh hưởng. Tôm càng ở Tam An nay không còn nữa. Nuôi vịt thịt thôi, chứ vịt đẻ không được. Nguồn nước khiến dân ngứa.

Dân đang làm đơn khoảng 60 hộ rồi. Ngay phải chờ C49 kết luận xem có ảnh hưởng gì không. Nếu họ kết luận không ảnh hửơng thì lấy đâu mà đòi bồi thường.”

Từ chối tiếp xúc truyền thông?

Truyền thông trong nước cho biết Sonadezi hiện đang vận hành nhà máy xử lý nước thải tập trung nguồn đó từ 67 doanh nghiệp trong khu công nghiệp, mà đến 80% là các doanh nghiệp ngành dệt nhuộm. Sonadezi đang nâng cấp modun 1 được đầu tư từ giai đoạn đầu có công suất 5.000 mét khối/ngày đêm, và bắt đầu được đưa vào vận hành từ đầu năm 2007.

Nước thải dệt nhuộm có kim loại nặng, hóa chất độc hại. Nó ra đến đâu gây chết đến đó. Tình trạng chỉ là ngộ độc mãn tính, người ta không thấy ngay nên rất nguy hiểm.

GS Lê Huy Bá

Giáo sư - tiến sĩ Lê Huy Bá, viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ - Quản lý Môi trường, Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, giải thích về yêu cầu của một nhà máy xử lý nuớc thải trong ngành dệt nhuộm như sau:

“Trước hết nếu đăng ký xử lý nước thải một khu, cụm công nghiệp phải đảm bảo tiêu chuẩn nước xả ra nơi nhận thải loại nào phải là loại đó. Ví dụ nước ra loại A phải là loại A, B là B… Sông Đồng Nai thường là nước cấp dùng cho sinh hoạt phải là loại A. Cam kết theo như qui định thì mới cho hoạt động.  Xả thải dệt nhuộm độ đục độ màu quan trọng lắm. Nếu còn màu tức chưa thể.”

Ngoài ra ông cũng cho biết thêm về tính độc hại của loại nước thải của ngành dệt nhuộm như tại Khu công nghiệp Long Thành thải ra môi trường:

“Nước thải dệt nhuộm có kim loại nặng, hóa chất độc hại. Nó ra đến đâu gây chết đến đó. Tình trạng chỉ là ngộ độc mãn tính, người ta không thấy ngay nên rất nguy hiểm.”

Cho đến nay Công ty Cổ phần Dịch vụ thuộc Tổng Công ty Phát triển Khu Công nghiệp Sonadezi vẫn từ chối tiếp xúc với truyền thông để phản hồi về những cáo buộc được nêu lên trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Người dân gánh chịu

onhiem250.jpg
Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường kiểm tra tình trạng ô nhiễm tại xã Tam An. Courtesy chaobuoisang.
Lần này Sonadezi bị nhân viên Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường, ký hiệu C49, bắt quả tang xả thải không đúng qui định hồi ngày 3 tháng 8 vừa qua.
Tuy nhiên, đến nay các cơ quan chức năng Việt Nam đang trong quá trình chờ có kết quả chính thức.

Ông Lê Viết Hưng, giám đốc Sở Tài Nguyên- Môi trường tỉnh Đồng Nai xác nhận thông tin này và sáng ngày 11 tháng 8:

“Hiện chưa có kết luận của Cục Cảnh sát Môi trường nên chưa có phát biểu gì cả. Báo chí thu thập một hai nguồn tin cá nhân, còn chính thức Cục Cảnh sát Môi trường chưa nói về điều phát hiện.”

Hiện nay các nông dân chịu thiệt hại do nguồn nước thải từ khu công nghiệp Long Thành gây nên đang nộp đơn để đòi bồi thường. Tuy nhiên để có thể đạt được kết quả khiếu nại, họ cần phải thông qua các khâu pháp lý qui định như trình bày sau đây của Luật sư Nguyễn Văn Hậu, một người từng giúp cho nông dân Thành phố Hồ Chí Minh trong vụ kiện tương tự đối với công ty bột ngọt Vedan vừa qua:

“Có thể nói công ty nhận đầu vào rồi tính theo đầu ra. Hiện đang thống kê thiệt hại, trong khi chờ đợi cơ quan chức năng đưa ra kết luận. Dân đòi bồi thường chừng mấy trăm triệu do những thiệt hại vì nước thải gây nên cho vật nuôi cây trồng của họ. Từ năm 2007 đã có phàn nàn và có đơn.

Vấn đề phải kiểm soát thật nghiêm, cho ngưng hoạt động những xí nghiệp vi phạm xả thải. Luật có nhưng thực thi chưa nghiêm.

GS Lê Huy Bá

Tôi thấy nếu có thịệt hại phải có bồi thường. Sau khi có kết luận của Cục cảnh sát Môi truờng thì Sở Tài Nguyên Môi trường sẽ kiến nghị UBND tỉnh, tùy theo mức cụ thể mới đánh giá mức độ, phạm vi.

Tôi tiếc là mới có vụ Vedan thì nay lại xảy ra chuyện Sonadezi. Cần phải làm nghiêm.”

Tình trạng xả thải gây ô nhiễm môi trường vẫn tiếp diễn tại Việt Nam dù rằng mọi luật pháp liên quan đều đã có. Vấn đề được nhiều người nêu ra là công tác thực thi luật pháp, nhất là trong lĩnh vực môi trường, còn vô cùng hạn chế.

Giáo sư Lê Huy Bá có nhận định:

“Vấn đề phải kiểm soát thật nghiêm, cho ngưng hoạt động những xí nghiệp vi phạm xả thải. Luật có nhưng thực thi chưa nghiêm. Thanh tra môi trường tỉnh nào cũng có, khu công nghiệp nào cũng có nhưng không có tác dụng gì.”

Nhiều khu vực tại Việt Nam tiếp tục bị suy thoái do chất thải công nghiệp gây nên. Dân chúng tiếp tục gánh chịu hậu quả mỗi ngày; trong khi đó cơ quan chức năng vẫn không kịp thời ngăn chặn những vi phạm như trường hợp mới nhất là vụ Sonadezi tại xã Tam An, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai mà quí thính giả vừa theo dõi.

Mục Khoa học - Môi trường kỳ này tạm dừng tại đây. Hẹn gặp lại quí vị trong chương trình kỳ tới. Gia Minh chào tạm biệt.

Theo dòng thời sự:

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.

Nhận xét

Anonymous
22/04/2014 17:35

Dung noi thanh tra hay kiem tra chi cho mac cong,neu thang tay lam thi lay dau cham mut de nuoi co con.Xa hoi VN bay gio la vay do,ci gi cung lam duoc het.....Chi phai cai toi lam roi thi se mat chen com cho nen NGAM MIENG la tot nhat

Anonymous
16/08/2011 04:12

Van de moi truong cua VN hoan toan do su ngu dot cua cac nguoi lanh dao chinh phu cong san vua ngu doc vua doc tai,chi neu ra y kien ve khai thac bauxic o cao nguyen trung phan la chi ro cac dieu toi vua noi, bauxic khai thac thi de nhung trich chat nhuom ra thi rat nguy hiem cho moi truong, vi phai xu dung hoa chat de phan tich, sau do chat hoa chat xu dung roi se thai ra dau, cao nguyen trung phan la nguon nuoc rieng tu cua VN. Nhu song Dong Nai v.v... neu nguon nuoc nay cung bi o nhiem thi dan chung VN se khong con nguon nuoc sach rieng cua minh nua, thu hoi ai se bi thiet thoi? Toi chi xin cac cap lanh dao nha nuoc XHCN VN hay thuc tinh cai luong tri va luong tam de cuu nguy cho dan va cho nuoc! ! !