Cựu thủ tướng Campuchia- ông Hun Sen - nói xứ Chùa Tháp sẽ không đàm phán với Việt Nam về kênh đào Phù Nam Techo bất chấp những quan ngại về vấn đề ảnh hưởng tới môi trường và địa chính trị của kênh đào này.
Một nhóm các chuyên gia Việt Nam hồi tuần trước đã đề nghị Hà Nội nên yêu cầu Phnom Penh trì hoãn dự án này để có thêm thảo luận.
Ông Hun Sen - giờ là Chủ tịch Thượng viện Campuchia - phát biểu tại một buổi tiệc kinh doanh rằng việc xây dựng kênh đào dài 180 km sẽ được tiến hành theo kế hoạch trong năm nay, đồng thời nhấn mạnh rằng dự án là lợi ích của quốc gia.
Kênh đào Phù Nam Techo (Funan Techo) còn được biết đến với cái tên Dự án Hệ thống Hậu cần và Giao thông sẽ kết nối tỉnh ven biển Kep của Campuchia ở Vịnh Thái Lan với các tỉnh trong đất liền là Kandal, Takeo và thủ đô Phnom Penh qua một nhánh sông của sông Mekông.
Dự án do công ty Trung Quốc xây dựng với vốn đầu tư là 1,7 tỷ đô la, dự kiến hoàn thành vào năm 2028. Kênh đào sẽ giúp Campuchia giảm lệ thuộc vào các cảng biển của Việt Nam trong giao thương quốc tế.
Nhưng dự án cũng đồng thời làm dấy lên quan ngại từ phía Việt Nam nơi vựa lúa đồng bằng sông Cửu Long phải chịu ảnh hưởng của xâm nhập mặn khi nước từ dòng sông Mekong đổ về bị giảm đi. Một loạt các con đập trên dòng sông này do Trung Quốc xây dựng ở phía bắc cũng đã gây ra những lo ngại về dòng chảy của sông ở hạ nguồn.
Một số chuyên gia Việt Nam cho rằng kênh đào mới của Campuchia có thể làm giảm dòng chảy về khu vực đồng bằng của Việt Nam đến 50%. Tuy nhiên, ông Hun Sen đã bác bỏ thông tin này và nói rằng việc mất nước sẽ ảnh hưởng đến Campuchia trước tiên.
Ông Hun Sen, người từng là lính Khmer Đỏ và đào tẩu sang Việt Nam trước khi trở thành Thủ tướng Campuchia cũng nói rằng nước ông “không thấp kém hơn Việt Nam”.
“Campuchia biết làm thế nào để bảo vệ lợi ích của mình, Việt Nam không cần quan tâm” - người đứng đầu Thượng viện Campuchia phát biểu.
Ông cũng đổ lỗi cho Việt Nam đã xây dựng nhiều con đập làm ảnh hưởng đến Campuchia.
Các nhà phân tích của Việt Nam trong khi đó cũng lo ngại kênh đào sẽ có ảnh hưởng về an ninh nếu Campuchia cho phép các lực lượng hải quân có mặt ở đây, gần biên giới với Việt Nam. Bộ Ngoại giao Việt Nam hồi tháng này đã thúc giục Campuchia cung cấp thông tin đánh giá ảnh hưởng về nguồn nước và sự cân bằng hệ sinh thái lên khu vực đồng bằng.
Đại sứ quán Mỹ tại Phnom Penh cũng kêu gọi Campuchia cung cấp thêm thông tin, đồng thời cho biết Mỹ tôn trọng chủ quyền của Campuchia.
Thủ tướng Campuchia Hun Manet hôm 1/5 nói ông biết có một nhóm ở Mỹ đang âm mưu phá hoại kênh đào Phù Nam Techo nhưng sẽ không thành công vì người dân Campuchia đồng lòng ủng hộ dự án.