Văn Khố Thuyền Nhân VN 5 năm nhìn lại (phần 1)

Năm 2005, Văn Khố Thuyền Nhân VN trụ sở tại Úc bắt đầu thực hiện chuyến hành hương đầu tiên của cựu thuyền nhân từ nhiều nước Phương Tây trở về thăm những trại tỵ nạn ở Đông Nam Á.
Thanh Quang, phóng viên RFA
2010.12.27
Bản đồ các hải trình của thuyền nhân trên biển Đông Bản đồ các hải trình của thuyền nhân trên biển Đông. Source Văn Khố Thuyền Nhân
Source Văn Khố Thuyền Nhân

Câu hỏi được nêu lên là, từ đó đến nay, Văn Khố Thuyền Nhân đã đạt được những thành tích đáng kể nào, và còn những công tác nào mà tổ chức này chưa thực hiện được ? Qua cuộc trao đổi với Thanh Quang, ông Trần Đông, Giám đốc Văn Khố Thuyền Nhân cho biết:
Từ 2005 đến nay, chúng tôi vẫn tiếp tục thực hiện được, mỗi năm, ít nhất một chuyến trở về thăm các di tích tỵ nạn ở Malaysia và Indonesia

Hoạt động không ngừng

Ông Trần Đông: Từ 2005 đến nay, chúng tôi vẫn tiếp tục thực hiện được, mỗi năm, ít nhất một chuyến trở về thăm các di tích tỵ nạn ở Malaysia và Indonesia. Trong chuyến 2005, chúng ta có dựng lên bia tưởng niệm thuyền nhân tại Bidong và Galang. Và qua hình ảnh những bia tưởng niệm ấy, từ đó đến nay chúng ta cũng có nhiều bia tưởng niệm khác được người tỵ nạn dựng lên ở nhiều địa phương tại Châu Âu như Pháp, Bỉ, Thuỵ Sĩ, Đức; tại Hoa Kỳ như ở Westminster thuộc Nam California…
Tất cả bia tưởng niệm đó đều có một mẫu số chung là gặp phải sự chống đối không nhiều thì ít của nhà cầm quyền CSVN. Điều này cho chúng ta thấy rằng có một quyết tâm của nhà cầm quyền Hà Nội là ra sức tiêu diệt chứng tích thuyền nhân trong khi chúng ta cũng thấy họ tiếp tục trưng bày cái di tích họ gọi là “tội ác của Mỹ”.
Thanh Quang: Thưa ông, một trong những công tác nổi bật của VKTNVN là công tác về di tích thuyền nhân. Xin ông trước hết cho biết về công tác này ?
Tất cả bia tưởng niệm đó đều có một mẫu số chung là gặp phải sự chống đối không nhiều thì ít của nhà cầm quyền CSVN. Điều này cho chúng ta thấy rằng có một quyết tâm của nhà cầm quyền Hà Nội là ra sức tiêu diệt chứng tích thuyền nhân
Ông Trần Đông: Chúng tôi đã trùng tu gần 500 ngôi mộ thuyền nhân từ Bắc đến Nam Malaysia. Trong 500 ngôi mộ này,
Hình ảnh các thuyền nhân được (UNHCR) Cao Ủy Tỵ Nạn LHQ ghi lại.
Hình ảnh các thuyền nhân được (UNHCR) Cao Ủy Tỵ Nạn LHQ ghi lại. Source UNHCR
Source UNHCR
có khoảng 1.000 thuyền nhân được mai táng trong đó. Lý do chỉ có 500 mộ mà tới 1.000 thuyền nhân vì có những ngôi mộ là mộ tập thể, mai táng 3-4 người hay 5-7 người hoặc trên 30 người cũng có; rồi có mộ chôn 120 người hay thậm chí tới 170 người.
Cũng trong 5 năm qua, lần đầu tiên chúng tôi cũng có tổ chức được những phái đoàn hải ngoại về thăm di tích tỵ nạn ở quần đảo A-nam-bas và Na-tu-na của Indonesia, ở các địa danh Kuku, Ka-ram-ba, Araya.
Riêng địa danh Kuku thì chúng tôi trở về đó lần đầu tiên vào năm 2008, và phải mất 3 năm trời chúng tôi mới tìm ra được cách thức để về vùng Kuku.
Trong các chuyến đi ấy, Văn Khố Thuyền Nhân VN nhân đó cũng thu thập, chụp hình, ghi nhận lại những hình ảnh, di tích của các trại tỵ nạn để làm tài liệu, đồng thời cũng gặp gỡ những người địa phương, qua đó, chúng tôi cũng có công tác đền ơn đáp nghĩa.
Ở Philippines thì chúng tôi cũng có trở về thăm di tích ở Bataan và Palawan.
Tại Malaysia, chúng tôi thăm Bidong, còn Indonesia thì Galang – mỗi năm đều có 1 chuyến về.
Trong các chuyến đi ấy, Văn Khố Thuyền Nhân VN nhân đó cũng thu thập, chụp hình, ghi nhận lại những hình ảnh, di tích của các trại tỵ nạn để làm tài liệu, đồng thời cũng gặp gỡ những người địa phương, qua đó, chúng tôi cũng có công tác đền ơn đáp nghĩa. Thí dụ như hồi tháng Tư vừa rồi, chúng tôi đã tổ chức tặng hai máy phát điện cho hai trường học tại Galang. Và chúng tôi dự trù chương trình đến ơn đáp nghĩa này sẽ mở rộng ra ở những nơi khác trong tương lai.
Thanh Quang:  Thế còn công tác sưu tập tài liệu, hình ảnh.v.v…liên quan Biến Cố Thuyền Nhân trước kia hiện ra sao ?
Ông Trần Đông: Cho tới giờ, chúng ta đã có được khá nhiều hình ảnh về trại tỵ nạn, thuyền nhân, về các sinh hoạt thuyền nhân trước đây tại những nơi ở Malaysia khá đầy đủ. Nhưng các trại khác như ở Indonesia, Philippines và Hong Kong thì những di vật ấy chưa có nhiều. Còn hình ảnh, tài liệu, sinh hoạt…của thuyền nhân tại Thái Lan thì chúng ta hiện có rất ít. Nên nhân đây, qua làn sóng này, chúng tôi kêu gọi quý thuyền nhân – cựu thuyền nhân tại Thái Lan, Philippines, Indonesia, Hong Kong, nếu còn giữ những tài liệu, hình ảnh…thì cho Văn Khố Thuyền Nhân VN xin một copy để chúng ta làm di sản cho mai sau, đồng thời đưa vào Văn Khố nhằm lưu truyền cho thế hệ mai sau.
Nhân đây, qua làn sóng này, chúng tôi kêu gọi quý thuyền nhân – cựu thuyền nhân tại Thái Lan, Philippines, Indonesia, Hong Kong, nếu còn giữ những tài liệu, hình ảnh…thì cho Văn Khố Thuyền Nhân VN xin một copy để chúng ta làm di sản cho mai sau,
Thanh Quang: Có lẽ một công tác nữa cũng có vai tró quan trọng không kém mà chúng tôi được biết VKTH đã và đang thực hiện, đó là công tác triển lãm về các khía cạnh liên quan thuyền nhân. Công tác này ra sao, thưa ông ?
Ông Trần Đông: Trong thời gian qua, tại Úc, chúng tôi đã thực hiện trên mười cuộc triển lãm. Tháng 11 vừa rồi, chúng tôi cũng có một cuộc triển lãm tương đối lớn trong 3 ngày tại Melbourne City town Hall ở thủ phủ Melbourne của tiểu bang Victoria.
Trong tháng Tư vừa qua, chúng tôi cũng có 2 cuộc triển lãm tại Hoa Kỳ - ở Houston, Texas nơi có khoảng 1.000 người tham dự và ở Westminster, California, có khoảng 300 người tới.
Hy vọng trong tương lai chúng tôi đến triển lãm ở những nơi khác như tại Canada, châu Âu và nhiều tiểu bang khác ở Hoa Kỳ để triển lãm cho bà con xem những hình ảnh về thuyền nhân ngày trước. Đó là di sản thuyền nhân mà phần lớn quý đồng hương ở khắp nới đã đóng góp cho Văn Khố Thuyền Nhân VN.

Phương án và mục tiêu tương lai

Thanh Quang: Nhân đây xin ông cho quý thính giả biết kế hoạch của Văn Khố Thuyền Nhân VN trong những năm tới ?
Ông Trần Đông: Trong thời gian tới, chúng tôi dự trù có gắng tới năm 2017 phải làm xong phần lớn những công tác này.
Để đạt mục tiêu ấy, thứ nhất chúng tôi củng cố và kiện toàn cơ cấu tổ chức của Văn Khố Thuyền Nhân tại Úc cũng như tại
Hai vợ chồng được cứu thoát sau khi bị hải tặc tấn công trên Biển Nam Hải.
Hai vợ chồng được cứu thoát sau khi bị hải tặc tấn công trên Biển Nam Hải.
Source UNHCR
Hoa Kỳ, đặc biệt là tăng cường số anh chị em có khả năng chuyên môn về hình ảnh, phim hình để có thể phụ giúp trong công tác văn khố, đồng thời để thực hiện các cuộc phỏng vấn liên quan người tỵ nạn.
chúng tôi củng cố và kiện toàn cơ cấu tổ chức của Văn Khố Thuyền Nhân tại Úc cũng như tại Hoa Kỳ, đặc biệt là tăng cường số anh chị em có khả năng chuyên môn về hình ảnh, phim hình để có thể phụ giúp trong công tác văn khố, đồng thời để thực hiện các cuộc phỏng vấn liên quan người tỵ nạn
Thứ hai, chúng tôi còn phải nỗ lực sưu tập thêm nhiều tài liệu nữa. Công tác sưu tập này cần tới nỗ lực nhiều hơn nữa trong cộng đồng VN tại Hoa Kỳ, Pháp, Úc.v.v…Đồng thời, chúng tôi phải tiếp tục công sưu tập tại Đông Nam Á nữa.
Ngoài ra, chúng tôi còn phải sưu tập thêm về di vật để chúng ta có những thứ mà sau này, nếu may mắn xây được một Bảo Tàng Viện, chúng ta cũng có di vật để trưng bày.
Thứ ba, về di tích, chúng tôi còn phải nỗ lực tìm kiếm thêm nữa mộ phần thuyền nhân. Thí dụ như khu vực phía Bắc Indonesia như ở quần đảo A-nam-bas và Na-tu-na. Chúng tôi cũng được biết tại đảo Po-lo-teng-ga của Malaysia cũng có nhiều mộ phần thuyền nhân, nhưng chưa tìm ra được. Và tại khu G của đảo Bidong cũng được báo cho biết là có một số mộ thuyền nhân, nhưng chưa có cơ hội tìm ra được.
chúng tôi còn phải nỗ lực tìm kiếm thêm nữa mộ phần thuyền nhân. Thí dụ như khu vực phía Bắc Indonesia như ở quần đảo A-nam-bas và Na-tu-na. Chúng tôi cũng được biết tại đảo Po-lo-teng-ga của Malaysia cũng có nhiều mộ phần thuyền nhân, nhưng chưa tìm ra được.
Sau khi tìm được, chúng tôi cũng sẽ trùng tu để đánh dấu những di tích ấy. Chúng tôi hy vọng rằng 50-70 năm sau, nhờ có những di tích đó, mà các cháu sau này sẽ có những kế hoạch bảo tồn những di tích đó cho tốt đẹp hơn.
Một công tác cuối cùng trong kế hoạch tương lai của chúng tôi là tăng cường công tác triển lãm lưu động ở các nơi, qua đó, quý đồng hương đóng góp thêm về nguồn tài liệu, hình ảnh, di vật về thuyền nhân để làm tài sản chung cho cộng đồng tỵ nạn chúng ta trong tương lai.
Thanh Quang: Xin cảm ơn ông Trần Đông. Thưa qúy vị, trong bài kế tiếp, Văn Khố Thuyền Nhân Việt Nam sẽ trình bày kế hoạch cụ thể trong việc trùng tu, ngoài cả trăm ngôi mộ thuyền

Theo dòng thời sự:

Nhận xét

Bạn có thể đưa ý kiến của mình vào khung phía dưới. Ý kiến của Bạn sẽ được xem xét trước khi đưa lên trang web, phù hợp với Nguyên tắc sử dụng của RFA. Ý kiến của Bạn sẽ không xuất hiện ngay lập tức. RFA không chịu trách nhiệm về nội dung các ý kiến. Hãy vui lòng tôn trọng các quan điểm khác biệt cũng như căn cứ vào các dữ kiện của vấn đề.