ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္မွာ ပါတီ ၉ ခုက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၅၁ ဦးက ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပ်က္ေန တာေတြအေပၚမွာ ကုလသမဂၢ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ေရးကို ၿဗိတိသွ်အစိုးရအေနနဲ႔ ေထာက္ခံဖို႔ လက္မွတ္ေရးထိုး တင္ျပလိုက္တယ္လို႔ မေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ Burma Campaign UK ရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
ရခိုင္ေဒသက အေျခအေနအေပၚ ကုလသမဂၢစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ဖို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ေတာင္း ဆိုထားတာပါ။ ဒီေတာင္းဆိုမူဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ၂၀၁၆ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလာအတြင္း ျမန္မာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြက ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အုပ္စုဖြဲ႔ မုဒိန္းက်င့္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္း ညွဥ္းပန္းျခင္း အစုအလုိက္ အၿပံဳလိုက္ဖမ္းဆီးျခင္း စသျဖင့္ လူသားျဖစ္တည္မႈကို ခ်ဳိးေဖါက္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လစ္ဘရယ္ဒီမိုကရက္ပါတီက ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ Tom Brakeက ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အၾကင္အနာကင္းစြာ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရတာျဖစ္ၿပီး ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ဟာ အျပစ္ေပးမခံရဘဲ လြတ္ေျမာက္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင္႔ တကယ့္ကို လြတ္လပ္တဲ႔ ကုလသမဂၢေကာ္မရွင္တရပ္ဖြဲ႔ၿပီး အေသအခ်ာ စံုစမ္းမူေတြလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေန တာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြကို ခ်ိဳးေဖါက္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ၿဗိတိသွ် အစိုးရက တစ္ႏွစ္ကို ေပါင္စတာလင္ ၂ သိန္းခြဲေလာက္ အကုန္အက်ခံၿပီး ေလ႔က်င္မႈေတြ လုပ္ေပးေနေသးတယ္ လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရအေနနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့လက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္တာကို အားေပးဖို႔လိုတယ္လို႔ ေျပာသြားတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ၿဗိတိသွ်အစိုးရဟာ ျမန္မာသမၼတရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ ပဏာမအစီရင္ခံစာအရ ေဒသတြင္း လူအခြင္႔အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ မရွိဘူးဆိုတာ အေပၚမွာလက္ခံၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကို ေၾကာေထာက္ေနာက္ခံေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ႔တာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
အလားတူ Burma Campaign UK က Karin Valtersson က ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက လူအခြင္႔အေရးအေျခ အေနေတြ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ဖို႔ ကမၻာကို ဦးေဆာင္ခဲ့ဖူးေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာ လူသားျဖစ္တည္မႈကို က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈမ်ိဳးျဖစ္ႏိုင္တာမ်ိဳးကို စံုစမ္းတာကိုေတာင္ ေထာက္ခံျခင္း မရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီစံုစမ္းမႈဟာ ေဒသရဲ႕ ေရတိုေရရွည္ လူ႔အခြင္႔အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
