Dáng dấp một Vedan thứ hai
Vụ việc mang dáng dấp một Vedan thứ hai, cũng xả thải trực tiếp ra nguồn nước, cũng xây dựng hệ thống ngầm và vi phạm kéo dài nhiều năm. Điểm khác biệt là tầm mức nhỏ hơn và thủ phạm gây ô nhiễm môi trường là một doanh nghiệp Việt Nam có một phần vốn nhà nước. Trước khi được cổ phần hóa năm 2005, Công Ty Cổ Phần Đường Quảng Ngãi là doanh nghiệp quốc doanh trực thuộc Bộ Nông Nghiệp Phát Triển Nông Thôn.
Vấn đề ô nhiễm lúc đó xả nước thải của nhà máy cồn ra nên bị… bây giờ hết xả thì không còn. Tất nhiên ô nhiễm môi trường thì gây ảnh hưởng, việc này chưa có kết luận cuối cùng.
Ông Ngô Huân
Sông Trà Khúc cùng với núi Thiên Ấn là biểu tượng của tỉnh Quảng Ngãi. Sông Trà Khúc dài 150km xuất phát từ núi cao, trên địa phận Quảng Ngãi dòng sông chảy theo hướng đông qua các huyện Sơn Hà, Sơn Tịnh, Tư Nghĩa, Thành phố Quảng Ngãi trước khi đổ ra biển qua cửa Đại Cổ Lũy.
Theo Thanh Niên Online, ngày 24 tháng Tám vừa qua 30 hộ dân ở xã Tịnh Long, Huyện Sơn Tịnh Quảng Ngãi đại diện cho 100 hộ dân cùng khu vực, đã gởi đơn tới Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh Quảng Ngãi cùng các ban ngành liên quan, về việc đòi Công Ty Cổ Phần Đường Quảng Ngãi phải nhanh chóng bồi thường thiệt hại, trong vụ xả hèm rượu ra sông Trà Khúc làm cá, vịt, tôm chết hàng loạt vào đầu tháng 5 vừa qua.
Mặc dù đơn kiện nói là của 100 người dân xã Tịnh Long sinh sống nhờ con sông Trà Khúc, nhưng tờ báo dựa theo thống kê của Huyện Sơn Tịnh và Thành Phố Quảng Ngãi ước tính có tới 420 hộ dân bị thiệt hại kinh tế với tổng trị giá 4 tỷ đồng. Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Quảng Ngãi đã yêu cầu Công Ty Cổ Phần Đường Quảng Ngãi bồi thường thiệt hại cho người dân, trong trường hợp không thỏa thuận được, các cơ quan chức năng của Tỉnh sẽ thu thập, cung cấp chứng cứ giúp ngươi dân khởi kiện ra tòa án.
Ông Ngô Huân, một người dân ở Quảng Ngãi phát biểu:
“Vấn đề ô nhiễm lúc đó xả nước thải của nhà máy cồn ra nên bị…bây giờ hết xả thì không còn. Tất nhiên ô nhiễm môi trường thì gây ảnh hưởng, việc này cơ quan chức năng đang làm và chưa có kết luận cuối cùng… Nếu cảnh báo sớm nhìn thấy vấn đề sớm thì càng tốt, nó đem lại phát triển tốt cho xã hội. Xử lý các cơ quan vi phạm môi trường là hoàn toàn đúng, để bảo vệ môi trường tốt cho cuộc sống của nhân dân, đó là việc làm tốt.”
Cá chết trắng sông
Tiền bồi thường 4 tỷ chỉ là mức thiệt hại được tính cho một vụ việc hồi tháng 5, khi cá chết nổi đầy sông, vịt ăn tôm cá chết cũng chết la liệt trắng một khúc sông. Trên thực tế, trong cuộc kiểm tra ngày 5/5 đoàn kiểm tra liên ngành gồm Cảnh sát môi trường, Thanh tra tài nguyên môi trường và Chi cục bảo vệ môi trường đã phát hiện một lượng nước thải chưa qua xử lý lên tới gần chục ngàn m3 đang được xả thẳng ra môi trường. Theo Đại Tá Phạm Hùng, Phó phòng cảnh sát môi trường tỉnh Quảng Ngãi, việc xả thải chưa qua xử lý của Công Ty Đường Quảng Ngãi kéo dài từ nhiều năm qua.
Vụ Vedan trở thành một tiền lệ, một vụ việc để các nơi có thể làm theo, nó là một lời cảnh báo cho các doanh nghiệp xâm phạm môi trường vi phạm pháp luật.
LS Nguyễn Văn Hậu
Theo tường thuật của báo chí, các thanh tra đã phát hiện một hệ thống đường ống ngầm được ngụy trang kín đáo. Hệ thống đường ống này cũng có hai van đóng mở, khi thử mở van. Một dòng nước màu đen, hôi thối theo đường ống xả thẳng ra sông Trà Khúc.
Sau kết quả của đoàn kiểm tra, một loạt các giới chức có trách nhiệm của chính quyền tỉnh Quảng Ngãi đều quy trách nhiệm cho Công Ty Cổ Phần Đường Quảng Ngãi xả thải trực tiếp nước thải chưa qua xử lý ra nguồn nước, gây ô nhiễm nghiêm trọng dòng sông Trà Khúc.
Theo ông Nguyễn Quốc Tân, Chi Cục Trưởng Chi Cục Bảo vệ Môi Trường Quảng Ngãi, tại thời điểm khảo sát ngày 5/5, một số khu vực trên sông Trà Khúc, đoạn ngang qua Công Ty Đường, các xã Tịnh Long, Tịnh Khê nồng nặc mùi hôi thối, nước sông có váng màu vàng chuyển qua đen và có váng dầu.
Ông Nguyễn Tăng Bính, Giám đốc Sở Tài Nguyên Môi Trường Quảng Ngãi kết luận, chất thải của Công Ty Cổ Phần Đường Quảng Ngãi làm nước sông có hàm lượng độc tố rất cao, đây là nguyên nhân làm cá chết trắng sông. Ông Phan Huy Hoàng Phó Giám Đốc Sở Nông Nghiệp Phát Triển Nông Thôn cũng nhìn nhận sự kiện này. Đại diện ngành công an tỉnh Quảng Ngãi, Thượng Tá Nguyễn Thanh Trang xác định rằng, với những chứng cứ đã thu thập được công an có đủ yếu tố để khởi tố vụ án hình sự và khởi tố những người có trách nhiệm.
Một lời cảnh báo
Luật Sư Nguyễn Văn Hậu, người góp phần giúp nông dân Cần Giờ TP.HCM đạt thắng lợi với khoản tiền bồi thường 45,6 tỷ của Công ty bột ngọt Vedan đưa nhận định:
“Vụ Vedan trở thành một tiền lệ, một vụ việc để các nơi có thể làm theo, nó là một lời cảnh báo cho các doanh nghiệp xâm phạm môi trường vi phạm pháp luật. Vụ kiện Vedan là một bài học để Quảng Ngãi bắt chước, buộc doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường phải bồi thường cho người dân. Tôi được biết ở Quảng Ngãi người ta đang chuẩn bị khởi kiện doanh nghiệp đó.”
Theo báo mạng Saigon Tiếp Thị và Tiền Phong Online, công an Quảng Ngãi xác định Công Ty Cổ Phần Đường Quảng Ngãi vận hành Nhà máy cồn rượu đã xả thải trực tiếp khoảng 10.000m3 bã rượu ra sông Trà Khúc, tuy nhiên các cấp lãnh đạo công ty lấp liếm chỉ nhìn nhận xả khoảng 3 ngàn m3 chất thải chưa qua xử lý ra sông.
Luật Sư Vũ Bá Thanh, Chủ nhiệm Đoàn Luật Sư Bà Rịa Vũng Tàu một trong những người trợ giúp nông dân trong vụ Vedan nhận định:
"Tôi nghĩ rằng cá nhân hay doanh nghiệp sắp tới đây nếu như không có ý thức tốt về mặt môi trường thì họ sẽ phải gánh hậu quả, không chỉ là hậu quả từ những người chịu thiệt hại mà là hậu quả xã hội đem đến cho họ. Việc này có tính chất cảnh tỉnh rất cao với những người hoặc pháp nhân có thể gây ra thiệt hại môi trường. Bất cứ chủ thể nào trong quá trình sản xuất kinh doanh gây thiệt hại đến môi trường, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của các pháp nhân và thể nhân khác thì phải nhận thức được rằng đó là hành vi vi phạm pháp luật và phải có trách nhiệm bồi thường đầy đủ và đúng những cái họ đã gây ra."
Hội đồng quản trị Công Ty Cổ Phần Đường Quảng Ngãi và ban lãnh đạo điều hành có lẽ thấy rõ hiệu ứng Vedan, khi người dân Sơn Tịnh mạnh dạn đưa ra tối hậu thư. Xin nhắc lại lời ông Võ Thành Đàng, Tổng Giám Đốc Công Ty Cổ Phần Đường Quảng Ngãi, kế hoạch di dời nhà máy cồn rượu từ khu công nghiệp Quảng Phú, TP Quảng Ngãi về khu công nghiệp Phổ Phong huyện Đức Phổ bị trở ngại, lý do người dân xã Phổ Phong gởi nhiều đơn thư kịch liệt phản đối.
Doanh nghiệp ham lợi làm hại môi trường sinh sống của người dân thì sự tẩy chay là dễ hiểu.
Theo dòng thời sự:
- Quảng Ngãi: 100 hộ dân đòi bồi thường vì ô nhiễm
- Vụ xả thải ra sông Trà Khúc có thể vi phạm hình sự
- UBND tỉnh Quảng Ngãi sẽ truy cứu vụ xả nước thải trên sông Trà Khúc
- Hơn 3000 vụ vi phạm môi trường trong 6 tháng
- Vedan đã chuyển giao 50% tiền bồi thường
- Anh Nguyễn Lam Sơn vẫn quyết kiện Vedan
- Ai không thỏa thuận vẫn có thể kiện Vedan
- Dân sẽ nhận tiền Vedan nhanh và đủ
- Người dân thật sự tẩy chay sản phẩm Vedan?
- Bài toán Vedan đã được giải?
- Vedan sẽ bồi thường 120 tỷ đồng với điều kiện không khởi kiện